Ζωολογία ΙΙ

Ενότητες

Ενότητα 3. Λειτουργία των ζώων

Σε αυτή τη θέση δίνεται μια πρώτη περιγραφή των βασικών λειτουργικών συστημάτων των ζώων και την προσαρμογή που επιτρέπουν την επιβίωση. Αναλύονται η στήριξη και η κίνηση, η ομοιόσταση ως προς την θερμοκρασία και την ωσμωτική ρύθμιση, η αναπνοή και το ισοζύγιο νερού, η πέψη και η θρέψη και ο νευρικός και χημικός συντονισμός. Τέλος, αναπτύσσονται βασικά στοιχεία της συμπεριφοράς και της κατανομή των ζώων, ενώ παρουσιάζονται συνοπτικά οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής πανίδας.

 

Λέξεις - Κλειδιά: Στήριξη, Κίνηση, Ομοιόσταση, Αναπνοή, Πέψη, Θρέψη, Νευρικός και Χημικός Συντονισμός.

Παραδόσεις

Ενότητα 3. Αισθήσεις (Διάλεξη 1η) (PPT)

Σκαρλάτος Ντέντος, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Αισθήσεις (Διάλεξη 2η) (PPT)

Σκαρλάτος Ντέντος, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Αισθήσεις (Διάλεξη 1η) (PDF)
Ενότητα 3. Αισθήσεις (Διάλεξη 2η) (PDF)
Ενότητα 3. Ανοσία (Διάλεξη 1η) (PDF)
Ενότητα 3. Ανοσία (Διάλεξη 1η) (PPT)

Σκαρλάτος Ντέντος, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Ανοσία (Διάλεξη 2η) (PDF)
Ενότητα 3. Ανοσία (Διάλεξη 2η) (PPT)

Σκαρλάτος Ντέντος, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Βιολογικοί ρυθμοί (PDF)
Ενότητα 3. Βιολογικοί ρυθμοί (PPT)

Σκαρλάτος Ντέντος, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Κυκλοφορία - Αναπνοή (PPT)

Σκαρλάτος Ντέντος, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Κυκλοφορία - Αναπνοή (PDF)
Ενότητα 3. Ορμόνες (PDF)
Ενότητα 3. Ορμόνες (PPT)

Σκαρλάτος Ντέντος, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Πέψη - Διατροφή (PDF)
Ενότητα 3. Πέψη - Διατροφή (PPT)

Σκαρλάτος Ντέντος, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Στήριξη - Κίνηση (PDF)
Ενότητα 3. Στήριξη - Κίνηση (PPT)

Σκαρλάτος Ντέντος, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Κατανομή των Ζώων (PDF)
Ενότητα 3. Κατανομή των Ζώων (PPT)

Παναγιώτης Παφίλης, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Ομοιόσταση (PDF)
Ενότητα 3. Ομοιόσταση (PPT)

Παναγιώτης Παφίλης, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Πανίδα της Ελλάδας (PDF)
Ενότητα 3. Πανίδα της Ελλάδας (PPT)

Παναγιώτης Παφίλης, Επίκουρος Καθηγητής

Ενότητα 3. Συμπεριφορά (PDF)
Ενότητα 3. Συμπεριφορά (PPT)

Ρόζα Μαρία Τζαννετάτου Πολυμένη, Επίκουρη Καθηγήτρια

Eνότητα 3. Δομικές και Λειτουργικές Προσαρμογές Ιχθύων (PDF)
Eνότητα 3. Δομικές και Λειτουργικές Προσαρμογές Ιχθύων (PPT)

Περσεφόνη Μεγαλοφώνου, Επίκουρη Καθηγήτρια


Βιντεοδιαλέξεις

Στήριξη - Προστασία - Κίνηση (Α' Μέρος)

1. Σωματικό περίβλημα: Λειτουργίες. Σωματικό περίβλημα στα πολυκύτταρα Ασπόνδυλα: Μονόστιβη Επιδερμίδα και Ακυτταρικό Επιδέρμιο. Σωματικό περίβλημα στα Σπονδυλόζωα: Επιδερμίδα και Δερμίδα (δέρμα). Μεσόδερμα. Ινβλάστες και Κολλαγόνο. Χρωματισμοί: Δομικά χρώματα, Βιοχρώματα. 2. Σκελετικά συστήματα: Στερεοί σκελετοί, Χόνδρινος σκελετός, Οστίτης ιστός, Βασική λειτουργική δομή: οστεώνας.

Στήριξη - Προστασία - Κίνηση (Β' Μέρος)

Αύξηση οστίτη ιστού. Αποικοδόμηση με οστεοκλάστες και ανοικοδόμηση με οστεοβλ΄στες. Οστεοπόρωση. 3. Κίνηση: Αμοιβαδοειδής, κίνηση βλεφαρίδων και μαστιγίων, μυϊκή. Δομικά χαρακτηριστικά μικροσωληνίσκων. Σχέση μεγέθους σώματος και μηχανισμού κίνησης. Σχέση μήκους σώματος και ταχύτητας στα ζώα. Μυίκή κίνηση (Γραμμωτός - Λείος - Καρδιακός μυς). Μύες Ασπονδύλων. Δομή γραμμωτού μυίκού ιστού. Μοριακή δομή μικρονηματίου. Ρύθμιση μυϊκής μάζας. Έλεγχος σύσπασης μυός. Σύζευξη διέγερσης - σύσπασης μυός.

Πέψη - Διατροφή (Α' Μέρος)

Μερικοί βασικοί ορισμοί: αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί, διατροφή με άμεση πρόσληψη θρεπτικών ουσιών, διατροφή με αιωρούμενο υλικό, αιωρηματοφάγοι οργανισμοί, διηθητές, ιζηματοφάγοι, διατροφή με υγρά, διατροφή με στερεά τροφή. Μηχανισμοί πρόσληψης τροφής. Δόντια.

Πέψη - Διατροφή (Β' Μέρος)

Μηχανισμοί πέψης: δράση πεπτικων ενζύμων, κινητικότητα στον πεπτικό σωλήνα. Οργάνωση πεπτικού συστήματος: περιοχή υποδοχής τροφής, περιοχή μεταβίβασης και αποθήκευσης, περιοχή λειτρίβησης και αρχικής πέψης, περιοχή τελικής πέψης και απορρόφησης, περιοχή απορρόφησης του νερού και συμπύκνωσης των στερεών. Ρύθμιση πρόσληψης και πέψης τροφής. Διατροφικές ανάγκες των Ζώων.

Εσωτερικά υγρά - Αναπνοή (Α' Μέρος)

Εσωτερικά υγρά: Μερικοί βασικοί όροι, σύσταση εξωκυτταρικού υγρού και ενδοκυτταρικού υγρού, σύσταση αίματος (πρωτείνες πλάσματος, είδη λευκοκυττάρων του πλάσματος, αιμόσταση, αιμόσταση στα Ασπόνδυλα). Κυκλοφορικά συστήματα. Χαρακτηριστικά κυκλοφορικού συστήματος Ασπονδύλων (ανοικτό). Χαρακτηριστικά κλειστού κυκλοφορικού συστήματος. Χαρακτηριστικά κλειστού κυκλοφορικού συστήματος στα Σπονδυλόζωα. Ανατομικές διαφορές κυκλοφορικού συστήματος στα Σπονδυλόζωα.

Εσωτερικά υγρά - Αναπνοή (Β' Μέρος)

Κυκλοφορικά συστήματα: Διέγερση και έλεγχος καρδιακού παλμού, Στεφανιαία κυκλοφορία, Αρτηρίες -Τριχοειδή αγγεία - Φλέβες. Αναπνοή: Τραχειακά συστήματα, Ανταλλαγή αερίων από το δέρμα, Πνεύμονες, Συντνισμός αναπνοής, Μεταφορά αναπνευστικών αερίων. Στοιχεία φυσιολογίας καταδύσεων: Εμβολή αέρα, Δηλητηρίαση οξυγόνου, Δηλητηρίαση CO, Νάρκωση αζώτου. Προσαρμογές - δυνατότητες κατάδυσης θαλάσσιων Θηλαστικών: Αναπνευστικός ρυθμός, προσαρμογές κυκλοφορικού, Αποθέματα οξυγόνου στο σώμα (φυσιολογικοί μηχανισμοί).

Βιολογικοί ρυθμοί (Α' Μέρος)

Ομοιόσταση αντίδρασης. Ομοιόσταση πρόγνωσης. Προέλευση βιολογικών ρυθμών. Νυχθημερείς ρυθμοί. Υπερ-ημερήσιοι ρυθμοί. Υπερχιασματικοί πυρήνες.

Βιολογικοί ρυθμοί (Β' Μέρος)

Αμφιβληστροειδής χιτώνας. Επίφυση - χαρακτηριστικά. Η επίφυση σε διάφορα Σπονδυλόζωα. Η επίφυση και το παρακωναριοειδές όργανο. Σύστημα Μέτρησης: οργάνωση, μοριακή δομή. Σύστημα Ρύθμισης: Ετήσιοι ρυθμοί, Αναπαραγωγικοί ρυθμοί. Ορμόνες: Μελατονίνη - χαρακτηριστικά δράσης. Μελατονίνη - φυσιολογικός ρόλος. Μηχανισμοί βιολογικής αδράνειας. Μηχανισμοί χειμερίας νάρκης.

Αισθήσεις - Αισθητήρια Όργανα (Α' Μέρος)

Μερικά βασικά χαρακτηριστικά των νευρώνων. Νευρογλοιακά κύτταρα. Νευρώνες - Νευρογλοιακά κύτταρα: χαρακτηριστικά της θήκης της μυελίνης, ωφέλη παρουσίας της μυελίνης, δυναμικό ηρεμίας, αντλία νατρίου, χημικές συνάψεις, ηλεκτρικές συνάψεις.

Αισθήσεις - Αισθητήρια Όργανα (Β' Μέρος)

Συνάψεις: ενώσεις μεταξύ νεύρων, ρόλος της ακετυλοχολίνης, μετάδοση νευρικής ώσης. Εξέλιξη νευρικών συστημάτων.

Αισθήσεις - Αισθητήρια όργανα (Γ' Μέρος)

Περιφερειακό νευρικό σύστημα: Συμπαθητικό και Παρασυμπαθητικό σύστημα. Αισθητήρια όργανα: Όραση, Δομή οφθαλμού στα Σπονδυλόζωα, Αντίληψη χρωμάτων. Όραση: μηχανισμός, υπέρυθρη ακτινοβολία. Όσφρηση. Ποικιλομορφία στη δυνατότητα των ζώων να διακρίνουν οσμές. Όσφρηση: όργανο του Jacobson.

Αισθήσεις - Αισθητήρια όργανα (Δ΄Μέρος)

Όσφρηση: όργανο του Jacobson. Γεύση: Αναγνώριση γεύσεων -Χημικά χαρακτηριστικά γεύσεων. Αφή: Σύνθετη αίσθηση, Αίσθηση πόνου. Ακοή: Όργανο ισορροπίας. Ηλεκτροϋποδοχείς - ηλεκτρικά όργανα. Οι 20 αισθήσεις: όραση,αίσθηση φωτός, αίσθηση χρόνου, όσφρηση, γεύση, αίσθηση έλξης, ακοή, αίσθηση ισορροπίας, αίσθηση ροής, αίσθηση ηλεκτρισμού, αφή, αίσθηση πίεσης, αίσθηση πόνου, αίσθηση δόνησης, αίσθηση θερμότητας, υπέρυθρη όραση, αίσθηση βαρύτητας, αίσθηση μέσω του ρύγχους, αίσθηση μαγνητικού πεδίου, ιδιοδεκτικότητα.

Χημικός συντονισμός (Α' Μέρος)

Εξωκρινείς και ενδοκρινείς αδένες. Μηχανισμοί δράσης ορμονών: δεύτεροι αγγελιοφόροι. Μηχανισμοί μετάδοσης σήματος στα κύτταρα: διαμεμβρανικοί υποδοχείς, μετάδοση σήματος μέσω eGMP, μετάδοση σήματος μέσω τριφωσφορικής ινοσιτόλης, η διακυλγλυκερόλη (DAG) ως δεύτερος αγγελιοφόρος, μετάδοση σήματος μέσω ασβεστίου.

Χημικός συντονισμός (Β' Μέρος)

Μετάδοση σήματος μέσω ασβεστίου. Μετάδοση σήματος μέσω της ΜΑΡ κινάσης. Μετάδοση σήματος μέσω του αραχιδονικού οξέος. Μεταφορά σήματος από αυξητικούς παράγοντες. Είδη ορμονών - τρόποι δράσης: ορμόνες Ασπονδύλων, τρόπος δράσης εκδυσόνης και της νεανική ςορμόνης, αρνητική, θετική ανάδραση, ορμόνες Σπονδυλοζώων - ενδοκρινείς αδένες, δομή υποθαλάμου - υπόφυσης. Θυρεοτροπίνη (TSH). Θυλακιοτρόπος (FSH). Ωχρινοποιητική ορμόνη (LH). Προλακτίνη. Σωματοτροπίνη (GH). Μελανοτροπίνη (MSH). Εγκεφαλικά νευροπεπτίδια. Ωκυτοκίνη, Βασοπρεσίνη ή ADH, αγγειοτοκίνη, Μελατονίνη. Ορμόνες μεταβολισμού: θυροξίνη, παραθορμόνη (PTH) 1,25 - διυδροξυ - βιταμίνη D, καλσιτονίνη. Επινεφρίδια: Γλυκοκορτικοειδή -Κορτιζόλη, Μεταλλοκορτικεοδή - Αλδοστερόνη, Επινεφρίνη - Νορεπινεφρίνη. Ινσουλίνη. Γλυκαγόνη. Προστανοειδή.

Ανοσία (A' Μέρος)

'Εμφυτη και επίκτητη ανοσία. Έμφυτη ανοσία - Άμυνα σε πολλές βαθμίδες: αδιαπέραστες επιφάνειες, πρωτεϊνες - σήματα, πρωτεϊνικά σύμπλοκα,αντιμικροβιακά πεπτίδια, φαγοκυττάρωση.

Ανοσία (Β' Μέρος)

Φλεγμονή. Η διαδικασία της φλεγμονής. Τέσσερεις εκδηλώσεις φλεγμονής: αναφυλακτική υπερευαισθησία, κυτοτοξική υπερευαισθησία, υπερευαισθησία ανοσοποιητικού, καθυστερημένου τύπου υπερεθαισθησία. Σύγκριση ανοσολογικών μηχανισμών Σπονδυλόζωων - Ασπόνδυλων. Έμφυτη ανοσία Ασπόνδυλων. Εξέλιξη ανοσολογικών μηχανισμών: βασικές αρχές. Εξέλιξη έμφυτης ανοσίας. Εξέλιξη επίκτητης ανοσίας.

Ανοσία (Γ' Μέρος)

Επίκτητη ανοσία: χημική και κυτταρική απάντηση, αντισώματα, δομή αντισωμάτων και υποδοχέων Τ κυττάρων, μείζον σύμπλεγμα ιστοσυμβατότητας (MHC), βοηθητικά Τ κύτταρα, κυτοκίνες, κυτταροτοξικά κύτταρα, κυτταρομεσολαβητική απόκριση.

Ανοσία (Δ' Μέρος)

Επίκτητη ανοσία: Κυτοκίνες, υποδοχείς σταθερής περιοχής (Fc), κυτταρική απόκριση, τρόποι ενεργοποίησης (Γένεση χυμικής απόκρισης), πρωτογενής απόκριση Β κυττάρων, δευτερογενής απόκριση - τίτλος αντισωμάτων, θεωρία επιλογής κλώνου, παραγωγή μονοκλωνικών αντισωμάτων, κύτταρα έμφυτης και επίκτητης ανοσίας. Δενδριτικά κύτταρα: ενεργοποίηση και μεταφορά σήματος στα Τ κύτταρα, κατηγορίες και μορφολογία, παρουσίαση αντιγόνων στα Τ κύτταρα. Toll - like υποδοχείς : βασικές αρχές, πλήθος υποδοχέων και σηματοδοτικών μονοπατιών.