Διδακτική της Λογοτεχνίας στην Προσχολική Εκπαίδευση
Αγγελική Γιαννικοπούλου
Το πέρασμα από τη θεωρία της λογοτεχνίας στη διδακτική πράξη δεν είναι ούτε αυτονόητο ούτε ιδιαίτερα εύκολο. Στο πλαίσιο του μαθήματος εξετάζονται ζητήματα που αφορούν στη ‘διδασκαλία’ της λογοτεχνίας στην προσχολική εκπαίδευση. Ειδικότερα μελετώνται θέματα περισσότερο πρακτικά, όπως τα κριτήρια επιλογής ενός βιβλίου, οι τρόποι παρουσίασής του στους μαθητές του νηπιαγωγείου, η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας, κ.ά., αλλά και θεωρητικά ζητήματα όπως η πολυτροπικότητα των παιδικών κειμένων, η διαθεματικότητα, ο οπτικός γραμματισμός, το λεκτικό και οπτικό χιούμορ, η υλικότητα του βιβλίου κ.ά.
ΛιγότεραΤο πέρασμα από τη θεωρία της λογοτεχνίας στη διδακτική πράξη δεν είναι ούτε αυτονόητο ούτε ιδιαίτερα εύκολο. Στο πλαίσιο του μαθήματος εξετάζονται ζητήματα που αφορούν στη ‘διδασκαλία’ της λογοτεχνίας στην προσχολική εκπαίδευση. Ειδικότερα μελετώνται θέματα περισσότερο πρακτικά, όπως τα κριτήρια επιλογής ενός βιβλίου, οι τρόποι παρουσίασής του στους μαθητές του νηπιαγωγείου, η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας, κ.ά., αλλά και θεωρητικά ζητήματα όπως η πολυτροπικότητα των παιδικών κειμένων, η διαθεματικότητα, ο οπτικός γραμματισμός, το λεκτικό και οπτικό χιούμορ, η υλικότητα του βιβλίου κ.ά.
Το πέρασμα από τη θεωρία της λογοτεχνίας στη διδακτική πράξη δεν είναι ούτε αυτονόητο ούτε ιδιαίτερα εύκολο. Στο πλαίσιο του μαθήματος εξετάζονται ζητήματα που αφορούν στη ‘διδασκαλία’ της λογοτεχνίας στην προσχολική εκπαίδευση. Ειδικότερα μελετώνται θέματα περισσότερο πρακτικά, όπως τα κριτήρια επιλογής ενός βιβλίου, οι τρόποι παρουσίασής του στους μαθητές του νηπιαγωγείου, η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας, κ.ά., αλλά και θεωρητικά ζητήματα όπως η πολυτροπικότητα των παιδικών κειμένων, η διαθεματικότητα, ο οπτικός γραμματισμός, το λεκτικό και οπτικό χιούμορ, η υλικότητα του βιβλίου κ.ά.
Περίγραμμα
Περιεχόμενο μαθήματος
Το μάθημα περιλαμβάνει τις εξής θεματικές:
- Η λογοτεχνία στα αναλυτικά προγράμματα του νηπιαγωγείου (Αρχές Σχεδιασμού)
- Σύγχρονες θεωρίες για τη διδακτική της λογοτεχνίας
- Προγράμματα φιλαναγνωσίας (Σχολείο, βιβλιοθήκες και άλλοι φορείς)
- Τα είδη της λογοτεχνίας (Παραμύθι, Αισώπειος μύθος, Μυθολογία, Ποίηση, Αινίγματα, Λαχνίσματα, Γλωσσοδέτες, Παροιμίες, Βιβλίο χωρίς λόγια, κόμικς, κ.ά)
- Αφηγηματικές κατηγορίες (Χαρακτήρες, Πλοκή, Θέμα, Σκηνικό, Οπτική γωνία, κ.ά.)
- Αφηγηματικές τεχνικές (Διακειμενικότητα, Μεταμυθοπλασία)
- Εικονογράφηση
- Περικειμενικά στοιχεία (Μορφή γραπτού κειμένου, Εξώφυλλο, Οπισθόφυλλο, Βιογραφικά σημειώματα, Εκδοτικός οίκος, Ταπετσαρίες κ.ά.
- Διαθεματικές προσεγγίσεις (Λογοτεχνία και Τέχνες, Λογοτεχνία και γραπτή γλώσσα, Λογοτεχνία και Μαθηματικά, Λογοτεχνία και Φυσικές επιστήμες.
Μαθησιακοί στόχοι
- Να έρθουν σε επαφή με το θεωρητικό προβληματισμό σχετικά με την διδασκαλία της λογοτεχνίας στο νηπιαγωγείο.
- Να αξιολογήσουν μία διδακτική παρέμβαση.
- Να προετοιμάσουν μία διδακτική παρέμβαση.
- Να πραγματοποιήσουν μία διδακτική παρέμβαση στο νηπιαγωγείο.
Ομάδα στόχος
- Φοιτητές/φοιτήτριες του ΤΕΑΠΗ
- Εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Προαπαιτούμενα
Εισαγωγή στην Παιδική Λογοτεχνία
Βιβλιογραφία
- Αναγνωστοπούλου, Δ. (2002). Λογοτεχνική Πρόσληψη στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: Πατάκης.
- Φρυδάκη, Ε. (2003). Η Θεωρία της Λογοτεχνίας στην Πράξη της Διδασκαλίας. Αθήνα: Κριτική.
- Αποστολίδου, Β., Χοντολίδου, Ε. & Καπλάνη, Β. (2000). Διαβάζοντας Λογοτεχνία στο Σχολείο: Μια Νέα Πρόταση Διδασκαλίας. Αθήνα: Τυπωθήτω.
- Αναγνωστοπούλου, Δ., Καλογήρου, Τζ., & Πάτσιου, Β. (2002). Λογοτεχνικά Βιβλία στην Προσχολική Αγωγή. Αθήνα: Σχολή Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου.
- Γκίβαλου, Α. & Πολίτης, Δ. (2013). Καλλιεργώντας τη Φιλαναγνωσία. Αθήνα: Διάδραση.
- Παπαδάτος, Γ. (2010). Παιδικό Βιβλίο και Φιλαναγνωσία. Αθήνα: Πατάκης.
- Καλογήρου, Τζ. & Λαλαγιάννη, Κ. (2005). Η Λογοτεχνία στο Σχολείο. Αθήνα: Τυπωθήτω.
- Παπαδάτος, Γ. (2014). Το Παιδικό Βιβλίο στην Εκπαίδευση και στην Κοινωνία. Αθήνα: Παπαδόπουλος.
- Doubrovsky, S. & Todorov, T. (Επ.) (1985). Η Διδασκαλία της Λογοτεχνίας. Αθήνα: Επικαιρότητα.
- Γκίβαλου, Ά., Καλογήρου, Τζ., & Χαλκιαδάκη, Α. (Επ.) (2008). Φιλαναγνωσία και Σχολείο. Αθήνα: Πατάκης.
Διδάσκοντες
Αγγελική Γιαννικοπούλου
Βαθμίδα: Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Γνωστικό αντικείμενο: Παιδική Λογοτεχνία
Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία
Το μάθημα περιλαμβάνει τις εξής θεματικές:
- Η λογοτεχνία στα αναλυτικά προγράμματα του νηπιαγωγείου (Αρχές Σχεδιασμού)
- Σύγχρονες θεωρίες για τη διδακτική της λογοτεχνίας
- Προγράμματα φιλαναγνωσίας (Σχολείο, βιβλιοθήκες και άλλοι φορείς)
- Τα είδη της λογοτεχνίας (Παραμύθι, Αισώπειος μύθος, Μυθολογία, Ποίηση, Αινίγματα, Λαχνίσματα, Γλωσσοδέτες, Παροιμίες, Βιβλίο χωρίς λόγια, κόμικς, κ.ά)
- Αφηγηματικές κατηγορίες (Χαρακτήρες, Πλοκή, Θέμα, Σκηνικό, Οπτική γωνία, κ.ά.)
- Αφηγηματικές τεχνικές (Διακειμενικότητα, Μεταμυθοπλασία)
- Εικονογράφηση
- Περικειμενικά στοιχεία (Μορφή γραπτού κειμένου, Εξώφυλλο, Οπισθόφυλλο, Βιογραφικά σημειώματα, Εκδοτικός οίκος, Ταπετσαρίες κ.ά.
- Διαθεματικές προσεγγίσεις (Λογοτεχνία και Τέχνες, Λογοτεχνία και γραπτή γλώσσα, Λογοτεχνία και Μαθηματικά, Λογοτεχνία και Φυσικές επιστήμες.
- Να έρθουν σε επαφή με το θεωρητικό προβληματισμό σχετικά με την διδασκαλία της λογοτεχνίας στο νηπιαγωγείο.
- Να αξιολογήσουν μία διδακτική παρέμβαση.
- Να προετοιμάσουν μία διδακτική παρέμβαση.
- Να πραγματοποιήσουν μία διδακτική παρέμβαση στο νηπιαγωγείο.
- Φοιτητές/φοιτήτριες του ΤΕΑΠΗ
- Εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Εισαγωγή στην Παιδική Λογοτεχνία
- Αναγνωστοπούλου, Δ. (2002). Λογοτεχνική Πρόσληψη στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: Πατάκης.
- Φρυδάκη, Ε. (2003). Η Θεωρία της Λογοτεχνίας στην Πράξη της Διδασκαλίας. Αθήνα: Κριτική.
- Αποστολίδου, Β., Χοντολίδου, Ε. & Καπλάνη, Β. (2000). Διαβάζοντας Λογοτεχνία στο Σχολείο: Μια Νέα Πρόταση Διδασκαλίας. Αθήνα: Τυπωθήτω.
- Αναγνωστοπούλου, Δ., Καλογήρου, Τζ., & Πάτσιου, Β. (2002). Λογοτεχνικά Βιβλία στην Προσχολική Αγωγή. Αθήνα: Σχολή Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου.
- Γκίβαλου, Α. & Πολίτης, Δ. (2013). Καλλιεργώντας τη Φιλαναγνωσία. Αθήνα: Διάδραση.
- Παπαδάτος, Γ. (2010). Παιδικό Βιβλίο και Φιλαναγνωσία. Αθήνα: Πατάκης.
- Καλογήρου, Τζ. & Λαλαγιάννη, Κ. (2005). Η Λογοτεχνία στο Σχολείο. Αθήνα: Τυπωθήτω.
- Παπαδάτος, Γ. (2014). Το Παιδικό Βιβλίο στην Εκπαίδευση και στην Κοινωνία. Αθήνα: Παπαδόπουλος.
- Doubrovsky, S. & Todorov, T. (Επ.) (1985). Η Διδασκαλία της Λογοτεχνίας. Αθήνα: Επικαιρότητα.
- Γκίβαλου, Ά., Καλογήρου, Τζ., & Χαλκιαδάκη, Α. (Επ.) (2008). Φιλαναγνωσία και Σχολείο. Αθήνα: Πατάκης.
Αγγελική Γιαννικοπούλου
Βαθμίδα: Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Γνωστικό αντικείμενο: Παιδική Λογοτεχνία
Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία
Επιχειρείται μια σύντομη ιστορική αναδρομή για τη θέση της λογοτεχνίας στα αναλυτικά προγράμματα της Προσχολικής Εκπαίδευσης με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτά που ισχύουν τώρα. Γίνεται αναφορά στις γενικές αρχές που τα διέπουν.
Γίνεται αναφορά στα κυριότερα είδη παιδικής λογοτεχνίας και δίνεται έμφαση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε είδους και τις διδακτικές ανάγκες που δημιουργούν.
Εξετάζονται: Χαρακτήρες, θέμα, πλοκή, δομή, εστίαση, σκηνικό κάτω από το πρίσμα της διδακτικής τους προσέγγισης.
Οι συμβάσεις και η ανάγνωση της εικόνας αποτελούν τον πυρήνα αυτής της ενότητας. Ξεχωρίζουν όσες από τις συμβάσεις μπορούν να προσεγγιστούν στο νηπιαγωγείο.
Το πλήθος των περικειμενικών στοιχείων που κάνουν ένα κείμενο βιβλίο και η σπουδαιότητά τους κυρίως στην ερμηνευτική του προσέγγιση αποτελούν το αντικείμενο αυτής της θεματικής. Έμφαση δίνεται στη διδακτική τους αντιμετώπιση στην τάξη.
Στο πλαίσιο των διαθεματικών προσεγγίσεων παρουσιάζεται ένας θεωρητικός προβληματισμός για τη διαθεματικότητα και εξετάζονται: Λογοτεχνία και Γραπτή Γλώσσα, Λογοτεχνία και Μαθηματικά, Λογοτεχνία και Φυσικές Επιστήμες.
Βασικός στόχος κάθε προγράμματος επαφής του παιδιού με τη λογοτεχνία είναι να αγαπήσει το παιδί το διάβασμα και να οικοδομήσει μια σχέση ζωής με το βιβλίο.
Αυτή η ενότητα εστιάζει στους δημιουργούς των εικονογραφημένων βιβλίων, συγγραφείς και εικονογράφους, και παρουσιάζει στοιχεία που τους αφορούν.
Πολύ συχνά στα πλαίσια της επαφής με τη λογοτεχνία, τα παιδιά ενθαρρύνονται να δημιουργήσουν τα δικά τους κείμενα με απώτερο στόχο όχι την δημιουργία μελλοντικών συγγραφέων αλλά επαρκέστερων αναγνωστών.
Είναι φορές που η συγγένεια ανάμεσα στη Λογοτεχνία και την Τεχνολογία δεν είναι μόνο ετυμολογική. Στη σημερινή εποχή πολλές φορές η τεχνολογία επηρεάζει τον τρόπο που διδάσκεται, γράφεται και διαβάζεται η λογοτεχνία.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 0
Αρ. Προβολών : 0
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -
