Ζωολογία Ι

Ενότητες

Ενότητα 13: Μαλάκια

Ναυτίλος

Τα Μαλάκια είναι  από τα μεγαλύτερα, σε αριθμό ειδών, ζωικά φύλα. Τα περισσότερα είναι θαλάσσια, αλλά μερικά ζουν στα γλυκά νερά και λίγα είναι χερσαία. Ο μανδύας και η μανδυακή κοιλότητα αποτελούν σημαντικά χαρακτηριστικά των Μαλακίων. Ο μανδύας εκκρίνει το όστρακο και υπερκαλύπτει τμήμα της σπλαχνικής μάζας. Η μανδυακή κοιλότητα φέρει τα βράγχια και, σε μερικά Μαλάκια, έχει διαφοροποιηθεί σε πνεύμονα. Περιγράφονται τα κύρια χαρακτηριστικά των ομοταξιών των Μαλακίων που είναι τα Ουροβοθριωτά, οι  Σωληνόγαστροι τα Μονοπλακοφόρα, τα  Πολυπλακοφόρα, τα Σκαφόποδα, τα τα Δίθυρα και τα Κεφαλόποδα. Στις ενότητες αυτές παρουσιάζεται επίσης ο επιστημονικός προβληματισμός που υπάρχει σχετικά με την ταξινόμηση, την προέλευσή τους και τις φυλογενετικές σχέσεις των Μαλακίων. 

 

Λέξεις - Κλειδιά: Μαλάκια, Ουροβοθριωτά, Σωληνόγαστροι, Μονοπλακοφόρα, Πολυπλακοφόρα, Σκαφόποδα, Γαστερόποδα, Δίθυρα, Κεφαλόποδα, Φυλογένεση Μαλακίων, Ταξινόμηση Μαλακίων.

 

 

Βιντεοδιαλέξεις

Ενότητα 13. Μαλάκια. Διάλεξη 1η

Όστρακο Μαλακίων. Σχέδια οργάνωσης σώματος. Χαρακτηριστικά. Μορφολογία γενικευμένου Μαλακίου. Ξύστρο. Πόδι. Λειτουργία του ποδιού στα Γαστερόποδα. Πτωτόγονο κτενίδιο. Ομοταξίες Μαλακίων: Ουροβοθριωτά, Σωληνόγαστροι, Μονοπλακοφόρα, Σκαφόποδα, Γαστερόποδα.

Ενότητα 13. Μαλάκια. Διαλεξη 2η.

Συστροφή. Περιέλιξη. Εξέλιξη βραγχίων στα Γαστερόποδα. Μανδυακή κοιλότητα και κτενίδια σε Πρωσοβράγχια. Τροφή Γαστερόποδων. ΑναπαραγωγήΓαστερόπδων. Ανατομή πνευμονοφόρου Γαστερόποδου. Αυγά. Οι ομάδες των Γαστερόποδων. Aplysia. Πελαγικά Οπισθοβράγχια. Ομοταξία Δίθυρα. Εξέλιξη βραγχίων στα Δίθυρα. Πρόσληψη τροφής. Στομάχι Διθύρου. Αισθητήρια.

Ενότητα 13. Μαλάκια. Διάλεξη 3η.

Ομοταξία Κεφαλόποδα. Απολιθωμένα Κεφαλόποδα. Πιθανή εξέλιξη Κεφαλόποδων. Δομή σώματος Nautilus. Κίνηση. Αναπνοή. Κυκλοφορία. Νευρικό σύστημα. Αισθητήρια. Εσωτερικά χαρακτηριστικά. Χρωματοφόρα. Χρωματική προσαρμογή. Αυγά-νεαρό άτομο-ενήλικο άτομο σουπιάς. Ομάδες κεφαλόποδων. Κολεοειδή.

Ενότητα 13. Μαλάκια. Διάλεξη 4η

Φυλογένεση Μαλακίων. Κοινά χαρακτηριστικά των Μαλακίων με τους Δακτυλιοσκώληκες. Προέλευση Μαλακίων. Σύγκριση οστράκου, μανδυακής κοιλότητας, πεπτικού συστήματος και βραγχίων στις ομάδες των Μαλακίων. Επανάληψη βασικών εννοιών.

Ενότητα 13. Εργαστηριακή Άσκηση Μαλάκια. Ανατομή σουπιάς. (A' Μέρος)

Εισαγωγή: Το σώμα των Μαλακίων. Το όστρακο των μαλακίων. Γενικευμένο Μαλάκιο. Ομοταξίες: Ουροβοθριωτά, Σωληνόγαστροι, Μονοπλακοφόρα, Πολυπλακοφόρα, Σκαφόποδα, Γαστερόποδα, Δίθυρα, Κεφαλόποδα. Ανατομή σουπιάς: Εξωτερική μορφολογία. Σηπίο. Εσωτερική οργάνωση. Πεπτικό σύστημα. Αναπαραγωγικό σύστημα (αρσενικού, θηλυκού). Γεννητικός αγωγός αρσενικού. Γεννητικό σύστημα θηλυκού. Εξωκοτύλη. Κυκλοφορικό σύστημα. Γενικευμένη εσωτερική απεικόνιση.

Ενότητα 13. Εργαστηριακή Άσκηση Μαλάκια. Ανατομή σουπιάς (Β' Μέρος).

Επίδειξη ανατομής σουπιάς.

 

Παραδόσεις

Ενότητα 13. Μαλάκια Α' (PDF)
Ενότητα 13. Μαλάκια Α' (PPT)
Ενότητα 13. Μαλάκια Β' (PDF)
Ενότητα 13. Μαλάκια Β' (PPT)
Ενότητα 13. Ανατομή Σουπιάς (PDF)
Ενότητα 13. Ανατομή Σουπιάς (PPT)

 

Εργαστήρια

Ενότητα 13. Εργαστηριακή Άσκηση Μαλάκια (PDF)
Ενότητα 13. Εργαστηριακή Άσκηση Μαλάκια (PPT)
Εργαστηριακή Άσκηση Μαλάκια. Ανατομή σουπιάς.

Επίδειξη ανατομής σουπιάς.

 

Σημειώσεις Εργαστηριακών Ασκήσεων

Εργαστηριακή Άσκηση ΜΑΛΑΚΙΑ (PDF)
Εργαστηριακή Άσκηση ΜΑΛΑΚΙΑ (DOC)

 

Βίντεο

Ενότητα 13. "Poison in a Cone"

Σαρκοφάγο Γαστερόποδο

Ενότητα 13. "Nautilus - David Attenborough"

Κίνηση Ναυτίλου

Ενότητα 13. "Octopus Camouflage"

Παραλλαγή χταποδιού.

Ενότητα 13. "Sea Angels"

Άγγελοι της Θάλασσας

Ενότητα 13. "Gastropod crawling"

'Ερπον Γαστερόποδο

Ενότητα 13. "Mytilus particle transport"

Μύδι: μεταφορά σωματιδιων

Ενότητα 13. "Seahare, Aplysia depilans"

Aplysia depilans

Ενότητα 13. "Molluscs: Nautilus Regulates Its Buoyancy"

Πλοήγηση στον Ναυτίλο

Ενότητα 13: "Octopus learns to recognize symbols"

Χταπόδι που μαθαίνει να διακρίνει σύμβολα.