Ερμηνεία του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου
Χρήστος Καρακόλης
Εισαγωγικά ζητήματα, ιστορικοκριτική, αφηγηματολογική και θεολογική ερμηνεία, τοποθέτηση στο κοινωνικοϊστορικό πλαίσιο της εποχής της Καινής Διαθήκης, ανάλυση ιδιαίτερων θεολογικών χαρακτηριστικών σε σύγκριση με άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης, ιστορία ερμηνείας.
Λιγότερα
Εισαγωγικά ζητήματα, ιστορικοκριτική, αφηγηματολογική και θεολογική ερμηνεία, τοποθέτηση στο κοινωνικοϊστορικό πλαίσιο της εποχής της Καινής Διαθήκης, ανάλυση ιδιαίτερων θεολογικών χαρακτηριστικών σε σύγκριση με άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης, ιστορία ερμηνείας.
Εισαγωγικά ζητήματα, ιστορικοκριτική, αφηγηματολογική και θεολογική ερμηνεία, τοποθέτηση στο κοινωνικοϊστορικό πλαίσιο της εποχής της Καινής Διαθήκης, ανάλυση ιδιαίτερων θεολογικών χαρακτηριστικών σε σύγκριση με άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης, ιστορία ερμηνείας.
Περίγραμμα
Περιεχόμενο μαθήματος
- Εισαγωγικά
- Κατά Ιωάννην και συνοπτικά ευαγγέλια
- Συγγραφέας
- Κοινότητα
- Τόπος και χρόνος συγγραφής
- Περιεχόμενο
- Πρόλογος (1,1-18)
- Το βιβλίο των σημείων (1,19-12)
- 1,19-51: Ιωάννης Βαπτιστής και κλήσεις μαθητών
- 2,1-12: Ο γάμος της Κανά
- 2,13-25: Ο καθαρισμός του Ναού
- 3,1-21: Ιησούς και Νικόδημος
- 3,22-36: Ο Ιωάννης Βαπτιστής περί του Ιησού
- 4,1-42: Ο Ιησούς στη Σαμάρεια
- 4,43-54: Η θεραπεία του υιού του βασιλικού
- 5,1-18: Η θεραπεία του παραλύτου
- 5,19-47: Λόγος περί μαρτυρίας και εξουσίας
- 6,1-14: Ο πολλαπλασιασμός των άρτων
- 6,15-21: Ο περίπατος επί της θαλάσσης
- 6,22-59: Ο λόγος περί του άρτου της ζωής
- 6,60-71: Το σχίσμα μεταξύ των μαθητών
- 7,1-53: Ο Ιησούς κατά τη Σκηνοπηγία
- 8,1-59: Αντιπαραθέσεις με τους Ιουδαίους
- 9,1-41: Η θεραπεία του τυφλού
- 10,1-42: Λόγος περί του καλού ποιμένος
- 11,1-57: Η ανάσταση του Λαζάρου
- 12,1-11: Η χρίση του Ιησού
- 12,12-50: Η είσοδος του Ιησού στα Ιεροσόλυμα
- Το βιβλίο των λόγων (13-17)
- 13,1-30: Το τελευταίο δείπνο
- 13,31-16,33: Αποχαιρετιστήριοι λόγοι
- 17,1-26: Η αρχιερατική προσευχή
- Το Πάθος και η Ανάσταση (18-21)
- 18,1-11: Η σύλληψη του Ιησού
- 18,12-27: Η ιουδαϊκή δίκη
- 18,28-19,16: Η ρωμαϊκή δίκη
- 19,16-42: Η σταύρωση και η ταφή
- 20,1-10: Ο κενός τάφος
- 20,11-18: Εμφάνιση στη Μαρία τη Μαγδαληνή
- 20,19-29: Εμφανίσεις στους μαθητές στα Ιεροσόλυμα
- 20,30-31: Πρώτος επίλογος
- 21,1-14: Εμφάνιση στους μαθητές στη Γαλιλαία
- 21,15-23: Πέτρος και αγαπημένος μαθητής
- 21,24-25: Δεύτερος επίλογος
Μαθησιακοί στόχοι
- Κατανόηση του κειμένου από φιλολογικής πλευράς
- Κατανόηση των αφηγηματικών τεχνικών του συγγραφέα
- Κατανόηση της χρήσης της Παλαιάς Διαθήκης
- Κατανοήση της σημασίας του κειμένου για την εξέλιξη και την ανάπτυξη της χριστιανικής θεολογίας εν γένει
- Άσκηση στη χρήση επιστημονικών ερμηνευτικών μεθόδων
- Εξοικείωση με την κοινή ελληνιστική γλώσσα
- Εξοικείωση με τον κόσμο του πρώιμου Χριστιανισμού και του Ιουδαϊσμού
- Αποσαφήνιση βασικών θεολογικών εννοιών
- Τοποθέτηση του κειμένου εντός της σύνολης πρωτοχριστιανικής παράδοσης
Βιβλιογραφία
- Συγγράμματα
- Σ.Χ. Αγουρίδη, Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο: Κεφ. 13-21 (Πουρναράς), 2005 (Ερμηνευτικό υπόμνημα επί των κεφ. 13-21).
- Σ.Χ. Αγουρίδη, Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο: Κεφ. 1-12 (Πουρναράς) 2005 (Ερμηνευτικό υπόμνημα επί των κεφ. 1-12).
- Χ.Κ. Καρακόλη, Θέματα ερμηνείας και θεολογίας της Καινής Διαθήκης (Πουρναράς), 2005 (Μελέτες σε επί μέρους θέματα του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου).
- Χ.Κ. Καρακόλη, Η θεολογική σημασία των θαυμάτων στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (Πουρναράς), 1997 (Μελέτη επί του πρώτου μέρους και της θεολογίας του ευαγγελίου).
- Π. Τρεμπέλα, Υπόμνημα εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον (Ο Σωτήρ), 2005 (Ερμηνευτικό υπόμνημα στο σύνολο ευαγγέλιο).
- π. Ι. Σκιαδαρέσης, Ιωάννεια γραμματεία (Βάνιας), 2013 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- The Nestle-Aland Greek New Testament with Complete Apparatus (German Bible Society), 2006 (Κριτικό κείμενο της Καινής Διαθήκης).
- Άλλα βιβλία
- The Gospel according to John in the Byzantine Tradition (German Bible Society), 2007 (Κριτικό κείμενο του βυζαντινού τύπου κειμένου).
- Β.Γ. Τσάκωνα, Η περί Παρακλήτου-Πνεύματος διδασκαλία του Ευαγγελιστού Ιωάννου: Υπό το πρίσμα της καθόλου βιβλικής πνευματολογίας (Αποστολική Διακονία), 1978 (Εξειδικευμένη μελέτη)
- Β.Γ. Τσάκωνα, Η χριστολογία του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου και των Επιστολών, 1994 (Εξειδικευμένη μελέτη).
- Εκπαιδευτικό υλικό στο Διαδίκτυο
- Βιβλία με ανοικτή πρόσβαση
- A. Carson, The Gospel according to John, 1991 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- D. Bruner, The Gospel of John: A Commentary, 2012 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- Ridderbos, The Gospel of John: A Theological Commentary, 1997 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- K. Barrett, The Gospel according to St. John, 1978: (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- E. Brown, The Gospel and Letters of John: A Concise Commentary, 1986 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- J. Moloney, The Gospel of John, 1998 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- Morris, The Gospel according to John: Revised, 1995 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- Moody Smith, The Theology of the Gospel of John, 1995 (Συστηματική παρουσίαση της θεολογίας του ευαγγελίου).
- Bauckham and C. Mosser (εκδ.), The Gospel of John and Christian Theology, 2008 (Συλλογή μελετών επί της θεολογίας του ευαγγελίου).
- J. Frey, J. van der Watt, R. Zimmermann (εκδ.), Imagery in the Gospel of John, 2006 (Συλλογή μελετών επί του μεταφορικού κόσμου του ευαγγελίου).
- Μαθήματα άλλων ιδρυμάτων του εσωτερικού ή του εξωτερικού με ανοικτή πρόσβαση
- Dale Martin, Johannine Christianity: The Gospel (Εισαγωγικό μάθημα για το ευαγγέλιο από τον καθηγητή του Yale).
- Richard Bauckham, Divine and Human Community in the Gospel of John (Εξειδικευμένη διάλεξη από τον καθηγητή του Πανεπιστημιου St. Andrews της Σκωτίας).
- Βίντεο με ανοικτή πρόσβαση
- The Gospel according to John (The Visual Bible: The Gospel of John, σκηνοθεσία: Philip Saville, σενάριο: John Goldsmith).
Μέθοδοι διδασκαλίας
Διαλέξεις, σεμινάρια, συζητήσεις - επίλυση αποριών.
Μέθοδοι αξιολόγησης
Η αξιολόγηση γίνεται στην ελληνική γλώσσα με προφορική εξέταση. Συνεκτιμάται η ενεργή συμμετοχή των φοιτητών/-τριών στο μάθημα με κατάθεση απόψεων και ερωτήσεων.
Προαπαιτούμενα
- Αρχαία Ελληνικά
- Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη: 30670
- Ιστορία της εποχής της Καινής Διαθήκης:http://eclass.uoa.gr/courses/THEOL176/
Διδάσκοντες
Ομάδα στόχος
Υποψήφιοι και εν ενεργεία φοιτητές/φοιτήτριες, και απόφοιτοι Τμημάτων Θεολογίας, Θρησκευτικών Σπουδών / Σχολών Θεολογικών, Θρησκευτικών Σπουδών
Ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή Θεολογία, Θρησκευτικές Σπουδές
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Σ.Χ. Αγουρίδη, Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο: Κεφ. 1-12 (Πουρναράς) 2005 (Ερμηνευτικό υπόμνημα επί των κεφ. 1-12).
- Χ.Κ. Καρακόλη, Θέματα ερμηνείας και θεολογίας της Καινής Διαθήκης (Πουρναράς), 2005 (Μελέτες σε επί μέρους θέματα του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου).
- Εισαγωγικά
- Κατά Ιωάννην και συνοπτικά ευαγγέλια
- Συγγραφέας
- Κοινότητα
- Τόπος και χρόνος συγγραφής
- Περιεχόμενο
- Πρόλογος (1,1-18)
- Το βιβλίο των σημείων (1,19-12)
- 1,19-51: Ιωάννης Βαπτιστής και κλήσεις μαθητών
- 2,1-12: Ο γάμος της Κανά
- 2,13-25: Ο καθαρισμός του Ναού
- 3,1-21: Ιησούς και Νικόδημος
- 3,22-36: Ο Ιωάννης Βαπτιστής περί του Ιησού
- 4,1-42: Ο Ιησούς στη Σαμάρεια
- 4,43-54: Η θεραπεία του υιού του βασιλικού
- 5,1-18: Η θεραπεία του παραλύτου
- 5,19-47: Λόγος περί μαρτυρίας και εξουσίας
- 6,1-14: Ο πολλαπλασιασμός των άρτων
- 6,15-21: Ο περίπατος επί της θαλάσσης
- 6,22-59: Ο λόγος περί του άρτου της ζωής
- 6,60-71: Το σχίσμα μεταξύ των μαθητών
- 7,1-53: Ο Ιησούς κατά τη Σκηνοπηγία
- 8,1-59: Αντιπαραθέσεις με τους Ιουδαίους
- 9,1-41: Η θεραπεία του τυφλού
- 10,1-42: Λόγος περί του καλού ποιμένος
- 11,1-57: Η ανάσταση του Λαζάρου
- 12,1-11: Η χρίση του Ιησού
- 12,12-50: Η είσοδος του Ιησού στα Ιεροσόλυμα
- Το βιβλίο των λόγων (13-17)
- 13,1-30: Το τελευταίο δείπνο
- 13,31-16,33: Αποχαιρετιστήριοι λόγοι
- 17,1-26: Η αρχιερατική προσευχή
- Το Πάθος και η Ανάσταση (18-21)
- 18,1-11: Η σύλληψη του Ιησού
- 18,12-27: Η ιουδαϊκή δίκη
- 18,28-19,16: Η ρωμαϊκή δίκη
- 19,16-42: Η σταύρωση και η ταφή
- 20,1-10: Ο κενός τάφος
- 20,11-18: Εμφάνιση στη Μαρία τη Μαγδαληνή
- 20,19-29: Εμφανίσεις στους μαθητές στα Ιεροσόλυμα
- 20,30-31: Πρώτος επίλογος
- 21,1-14: Εμφάνιση στους μαθητές στη Γαλιλαία
- 21,15-23: Πέτρος και αγαπημένος μαθητής
- 21,24-25: Δεύτερος επίλογος
- Κατανόηση του κειμένου από φιλολογικής πλευράς
- Κατανόηση των αφηγηματικών τεχνικών του συγγραφέα
- Κατανόηση της χρήσης της Παλαιάς Διαθήκης
- Κατανοήση της σημασίας του κειμένου για την εξέλιξη και την ανάπτυξη της χριστιανικής θεολογίας εν γένει
- Άσκηση στη χρήση επιστημονικών ερμηνευτικών μεθόδων
- Εξοικείωση με την κοινή ελληνιστική γλώσσα
- Εξοικείωση με τον κόσμο του πρώιμου Χριστιανισμού και του Ιουδαϊσμού
- Αποσαφήνιση βασικών θεολογικών εννοιών
- Τοποθέτηση του κειμένου εντός της σύνολης πρωτοχριστιανικής παράδοσης
- Συγγράμματα
- Σ.Χ. Αγουρίδη, Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο: Κεφ. 13-21 (Πουρναράς), 2005 (Ερμηνευτικό υπόμνημα επί των κεφ. 13-21).
- Σ.Χ. Αγουρίδη, Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο: Κεφ. 1-12 (Πουρναράς) 2005 (Ερμηνευτικό υπόμνημα επί των κεφ. 1-12).
- Χ.Κ. Καρακόλη, Θέματα ερμηνείας και θεολογίας της Καινής Διαθήκης (Πουρναράς), 2005 (Μελέτες σε επί μέρους θέματα του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου).
- Χ.Κ. Καρακόλη, Η θεολογική σημασία των θαυμάτων στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (Πουρναράς), 1997 (Μελέτη επί του πρώτου μέρους και της θεολογίας του ευαγγελίου).
- Π. Τρεμπέλα, Υπόμνημα εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον (Ο Σωτήρ), 2005 (Ερμηνευτικό υπόμνημα στο σύνολο ευαγγέλιο).
- π. Ι. Σκιαδαρέσης, Ιωάννεια γραμματεία (Βάνιας), 2013 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- The Nestle-Aland Greek New Testament with Complete Apparatus (German Bible Society), 2006 (Κριτικό κείμενο της Καινής Διαθήκης).
- Άλλα βιβλία
- The Gospel according to John in the Byzantine Tradition (German Bible Society), 2007 (Κριτικό κείμενο του βυζαντινού τύπου κειμένου).
- Β.Γ. Τσάκωνα, Η περί Παρακλήτου-Πνεύματος διδασκαλία του Ευαγγελιστού Ιωάννου: Υπό το πρίσμα της καθόλου βιβλικής πνευματολογίας (Αποστολική Διακονία), 1978 (Εξειδικευμένη μελέτη)
- Β.Γ. Τσάκωνα, Η χριστολογία του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου και των Επιστολών, 1994 (Εξειδικευμένη μελέτη).
- Εκπαιδευτικό υλικό στο Διαδίκτυο
- Βιβλία με ανοικτή πρόσβαση
- A. Carson, The Gospel according to John, 1991 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- D. Bruner, The Gospel of John: A Commentary, 2012 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- Ridderbos, The Gospel of John: A Theological Commentary, 1997 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- K. Barrett, The Gospel according to St. John, 1978: (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- E. Brown, The Gospel and Letters of John: A Concise Commentary, 1986 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- J. Moloney, The Gospel of John, 1998 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- Morris, The Gospel according to John: Revised, 1995 (Ερμηνευτικό υπόμνημα).
- Moody Smith, The Theology of the Gospel of John, 1995 (Συστηματική παρουσίαση της θεολογίας του ευαγγελίου).
- Bauckham and C. Mosser (εκδ.), The Gospel of John and Christian Theology, 2008 (Συλλογή μελετών επί της θεολογίας του ευαγγελίου).
- J. Frey, J. van der Watt, R. Zimmermann (εκδ.), Imagery in the Gospel of John, 2006 (Συλλογή μελετών επί του μεταφορικού κόσμου του ευαγγελίου).
- Μαθήματα άλλων ιδρυμάτων του εσωτερικού ή του εξωτερικού με ανοικτή πρόσβαση
- Dale Martin, Johannine Christianity: The Gospel (Εισαγωγικό μάθημα για το ευαγγέλιο από τον καθηγητή του Yale).
- Richard Bauckham, Divine and Human Community in the Gospel of John (Εξειδικευμένη διάλεξη από τον καθηγητή του Πανεπιστημιου St. Andrews της Σκωτίας).
- Βίντεο με ανοικτή πρόσβαση
- The Gospel according to John (The Visual Bible: The Gospel of John, σκηνοθεσία: Philip Saville, σενάριο: John Goldsmith).
- Βιβλία με ανοικτή πρόσβαση
Διαλέξεις, σεμινάρια, συζητήσεις - επίλυση αποριών.
Η αξιολόγηση γίνεται στην ελληνική γλώσσα με προφορική εξέταση. Συνεκτιμάται η ενεργή συμμετοχή των φοιτητών/-τριών στο μάθημα με κατάθεση απόψεων και ερωτήσεων.
- Αρχαία Ελληνικά
- Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη: 30670
- Ιστορία της εποχής της Καινής Διαθήκης:http://eclass.uoa.gr/courses/THEOL176/
Υποψήφιοι και εν ενεργεία φοιτητές/φοιτήτριες, και απόφοιτοι Τμημάτων Θεολογίας, Θρησκευτικών Σπουδών / Σχολών Θεολογικών, Θρησκευτικών Σπουδών
Ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή Θεολογία, Θρησκευτικές Σπουδές
- Σ.Χ. Αγουρίδη, Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο: Κεφ. 1-12 (Πουρναράς) 2005 (Ερμηνευτικό υπόμνημα επί των κεφ. 1-12).
- Χ.Κ. Καρακόλη, Θέματα ερμηνείας και θεολογίας της Καινής Διαθήκης (Πουρναράς), 2005 (Μελέτες σε επί μέρους θέματα του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου).
Εισαγωγή στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο με ιδιαίτερη αναφορά στη σύγκρισή του με τα συνοπτικά ευαγγέλια, στο πρόβλημα του συγγραφέα του, στην αποκατάσταση της κοινότητας μέσα στην οποία γεννιέται και στην οποία απευθύνεται, στον τόπο και χρόνο συγγραφής του, καθώς και στη δομή και το περιεχόμενό του.
Λέξεις κλειδιά: Κατά Ιωάννην, εισαγωγή, συγγραφέας, Έφεσος, πρώτος αιώνας, ιωάννεια κοινότητα.
Ανάλυση του ποιητικού προλόγου του ευαγγελίου από φιλολογικής, δομικής, αισθητικής, ερμηνευτικής και θεολογικής πλευράς σε αναφορά προς το υπόλοιπο κείμενο του ευαγγελίου και ως βάση για την κατανόησή του.
Λέξεις κλειδιά: Πρόλογος, Λόγος, ενανθρώπηση, σοφία, νόμος, δημιουργία, χάρις, αλήθεια, Θεός, φως, σκότος, ζωή, αναγέννηση.
Επιστημονική-ερμηνευτική ανάλυση του πρώτου κύριου μέρους του ευαγγελίου, το οποίο αναφέρεται στη δημόσια δράση του Ιησού.
Λέξεις κλειδιά: Σημεία, λόγοι, μεταφορές, Ιωάννης Βαπτιστής, μαθητές, Ιουδαίοι, Γαλιλαία, Ναός, Σαμαρείτες, πίστη, νόμος, φως του κόσμου, αιώνια ζωή, ανάσταση, άρτος της ζωής, ύδωρ το ζων, Άγιο Πνεύμα, μαρτυρία.
Επιστημονική-ερμηνευτική ανάλυση των λεγόμενων αποχαιρετιστήριων λόγων του Ιησού προς τους μαθητές του κατά το τελευταίο δείπνο πριν από το Πάθος και την Ανάσταση.
Λέξεις κλειδιά: Ιούδας, νίψη ποδιών μαθητών, αρχιερατική προσευχή, αποχαιρετιστήριοι λόγοι, αληθινή άμπελος, Παράκλητος, ύψωση, πίστη, αγαπημένος μαθητής.
Επιστημονική-ερμηνευτική ανάλυση της διήγησης του Πάθους και των αναστάσιμων εμφανίσεων του Ιησού.
Λέξεις κλειδιά: Σταύρωση, ύψωση, ανάσταση, πασχάλιος αμνός, δίκη, αλήθεια, αναστάσιμες εμφανίσεις, Θωμάς, Μαρία Μαγδαληνή, αγαπημένος μαθητής, Πέτρος.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 0
Αρ. Προβολών : 0
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -