Εκπαίδευση ΙΙ

Α. Διασάφηση βασικών παιδαγωγικών εννοιών: Εννοιολογική προσέγγιση των βασικών εννοιών της Παιδαγωγικής, όπως: Αγωγή, Εκπαίδευση, Μόρφωση, μάθηση, διδασκαλία, μόρφωση και κατάρτιση.

Β. Γενικοί σκοποί της διδασκαλίας και διδακτικοί στόχοι: Σύγχρονες προσεγγίσεις των γενικών σκοπών της διδασκαλίας. Τι είναι διδακτικός στόχος και πως προσδιορίζεται. Η χρησιμότητα των διδακτικών στόχων.

Γ. Διδακτική μάθηση και διδασκαλία: Συνοπτική προσπέλαση των θεωριών γνώσης και μάθησης. Μέθοδοι διδασκαλίας. Μορφές διδασκαλίας. Τεχνικές-μέσα. Πορεία της διδασκαλίας. Αξιολογικό σύστημα.

Δ. Φύση των επιστημονικών εννοιών, επιστημονική μέθοδος, μοντελοποίηση και πειραματική προσέγγιση: Η οικοδόμηση των επιστημονικών εννοιών (ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση), τα στάδια της επιστημονικής μεθόδου (παρατήρηση, διατύπωση υποθέσεων, έλεγχος υποθέσεων, κλπ.), μοντελοποίηση, η αξία του πειράματος, σύγχρονες πειραματικές προσεγγίσεις, χρήση ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ε. Νεότερες θεωρητικές προσεγγίσεις: Σενάρια διδασκαλίας.

ΣΤ. Αξιολόγηση.

Ζ. Κίνητρα, Αμοιβές, Τιμωρία.

Η. Διαχείριση Σχολικής Τάξης.

Ζαχαρούλα Σμυρναίου
Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Τομέας Παιδαγωγικής.

Σύντομο Βιογραφικό

https://www.linkedin.com/pub/zacharoula-smyrnaiou/46/757/62a

https://uoa.academia.edu/ZacharoulaSmyrnaiou

Οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές προέρχονται από το Βιολογικό, το Φυσικό και το Χημικό Τμήμα.

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να: 

• Κατανοούν σε βάθος τις βασικές έννοιες της Παιδαγωγικής, όπως αγωγή, εκπαίδευση, μόρφωση, διδασκαλία, μάθηση και μόρφωση.

• Να κατανοούν ότι η οικοδόμηση των επιστημονικών εννοιών είναι μια πολύπλοκη διαδικασία όπου οι διαδικασίες της επιστημονικής μεθόδου και της μοντελοποίησης παίζουν καθοριστικό ρόλο.

• Κατανοούν ότι η μαθησιακή διαδικασία είναι πολύπλοκη και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες και να γνωρίζουν πιθανά προβλήματα που μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπίσουν σε μια σχολική τάξη.

• Να γνωρίζουν την βιβλιογραφία σε θέματα σχετικά με τις εναλλακτικές ιδέες των μαθητών

• Να είναι σε θέση να ορίσουν τα μοντέλα, τη μοντελοποίηση και να περιγράψουν τα στάδια της επιστημονικής μεθόδου, καθώς και να αναφέρουν παραδείγματα από τη Βιολογία.

• Να εφαρμόζουν τη νέα γνώση και να είναι σε θέση να σχεδιάσουν μια σύγχρονη διδακτική παρέμβαση (σενάριο διδασκαλίας) που θα λαμβάνει υπόψη της σύγχρονες θεωρίες μάθησης, τις δυο προηγούμενες διαδικασίες (μοντελοποίηση, επιστημονική μέθοδος) καθώς και την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην διδακτική πράξη.

• Να κρίνουν και να αξιολογούν διαφορετικά διδακτικά μοντέλα.

• Να συγκρίνουν τις διαφορετικές θεωρίες μάθησης και να βλέπουν τις ομοιότητες, τις διαφορές αλλά και την πιθανότητα σύνθεσής τους.

•  Να γνωρίζουν τα είδη της αξιολόγησης και να είναι σε θέση να φτιάξουν ένα φύλλο αξιολόγησης .

•  Να γνωρίζουν τα είδη της αξιολόγησης και να είναι σε θέση να φτιάξουν ένα φύλλο αξιολόγησης .

Επιπλέον θα έχουν αποκτήσει τις βάσεις για την ενασχόληση τους με την Παιδαγωγική Ψυχολογία, την Γενική και Ειδική διδακτική, καθώς και με την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδακτική πράξη στο μαθησιακό αντικείμενο των φυσικών επιστημών.

Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα.

- Κοινωνικό-κονστρουκτιβιστική και διαδραστική και συμπληρωματική-ενισχυτική εκπαίδευση μέσω ασύγχρονης πλατφόρμας.

- Εργαστήριο για την παρουσίαση των εργασιών.

Λόγω του τεράστιου αριθμού των φοιτητών –γύρω στους 150- δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί διαμορφωτική ή διαγνωστική αξιολόγηση. Παρόλα αυτά για να έχει την ευκαιρία ο φοιτητής να εκφραστεί και να εξελιχτεί μέσω ανατροφοδότησης χρησιμοποιούνται δυο ειδών αξιολογήσεις: οι ενισχυτικές εργασίες και η τελική αξιολόγηση.

Έτσι, η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται με βάση την απόδοσή τους στη γραπτή τελική εξέταση αλλά και σε εργασίες (προαιρετικά) (που μπορούν να εκτελούνται από ομάδες δύο-τριών ατόμων). Οι ενισχυτικές εργασίες μπορούν να είναι μικρές συνθετικές μελέτες. Οι εργασίες προσαυξάνουν το βαθμό των γραπτών εξετάσεων, κατά 1-3 μονάδες (εφ’όσον έχουν την απαιτούμενη ποιότητα), μόνον αν ο βαθμός αυτός είναι ίσος ή μεγαλύτερος του 5.

Σμυρναίου Ζ. (2008): «Εκπαίδευση και Τεχνολογία: Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση, Εκδόσεις Ηρόδοτος, Αθήνα, σελ. 240.

Κουτσούκος A. & Σμυρναίου Ζ. (2007): «Γνωστική Ψυχολογία και Διδακτική: Η συμβολή του Jean Piaget στη σύγχρονη παιδαγωγική και διδακτική σκέψη», Εκδόσεις Ηρόδοτος, Αθήνα, σελ. 255. (Το βιβλίο στην πρώτη του έκδοση είχε πάρει το Α΄ ΒΡΑΒΕΙΟ στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό "Σικελιανά 2005").

Επιπλέον συνιστώμενη βιβλιογραφία:

1. http://kodipheet.chem.uoi.gr/
2. Charpak, G. (2003). Μαθητές Ερευνητές και Πολίτες. Μια πρωτοποριακή διδασκαλία των επιστημών (μετάφραση. Μήτσικα Ε., Τσικρίκας Ν ) εκδ. Σαββάλας, Αθήνα.
3. Καριώτογλου Π. (2006). Παιδαγωγική γνώση του περιεχομένου φυσικών επιστημών, εκδ. Γράφημα,  Θεσσαλονίκη.
4. Μίχας Π. ( 2005). Η διδακτική της Οπτικής μέσα από μια Διαχρονική Ματιά, εκδόσεις Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, Αθήνα.
5. Κολιόπουλος, Δ. (2006). Θέματα διδακτικής φυσικών επιστημών. Η συγκρότηση της σχολικής γνώσης, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.
6. Σέρογλου, Φ. (2006). Φυσικές επιστήμες για την εκπαίδευση του πολίτη, εκδ. Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη.
7. Χαλκιά, Κ. (2006): Το Ηλιακό Σύστημα μέσα στο Σύμπαν - Η διαδρομή από την επιστημονική στη σχολική γνώση, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο.
8. Κολιόπουλος, Δ. (2005). Η διδακτική προσέγγιση του μουσείου φυσικών επιστημών, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.
9. Αθανασάκης Α. (1995): Παιδαγωγικές κατευθύνσεις Φυσικών Επιστημών, εκδ. Σαββάλα, Αθήνα.
10. Arons A. (1992): Οδηγός διδασκαλίας της Φυσικής,(μετάφραση A. Βαλαδάκης ) εκδ. Τροχαλία, Αθήνα.
11. Κασσέτας Ι. Α. (1996):  Το μακρόν Φυσική - προ του βραχέος διδάσκω, εκδ. Σαββάλα, Αθήνα.
12. Κασσέτας Ι. Α. (2004): Το μήλο και το Κουάρκ, εκδ. Σαββάλα, Αθήνα.
13. Βλάχος Ι. (2004): Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες. Η πρόταση της Εποικοδόμησης, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα. 
14. Leimegnan, G & Weil-Barais, A. (1997): Η οικοδόμηση των εννοιών στη φυσική (Επιμέλεια - μετάφραση Ν. Δαπόντες, Α. Δημητρακοπούλου) εκδ. ΤΥΠΩΘΗΤΩ-Γιώργος Δαρδανός 1997.
15. Σταυρίδου Ε. (1995): Μοντέλα Φυσικών Επιστημών και διαδικασίες μάθησης, εκδ. Σαββάλας, Αθήνα.
16. Ραβάνης Κ. (2003). Εισαγωγή στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα.
17. Ραβάνης Κ. (επιμέλεια) (2001). Η μύηση των μικρών παιδιών στις φυσικές επιστήμες. Εκπαιδευτικές και διδακτικές διαστάσεις, Πάτρα. 
18. Ραβάνης Κ. (1999): Οι φυσικές επιστήμες στην προσχολική εκπαίδευση (Διδακτική προσέγγιση), εκδ. Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, Αθήνα.
19. Vygotsky, L. S. (1993): Σκέψη και Γλώσσα. Μετάφραση Ρόδη Α. Εκδ. Γνώση, Αθήνα.
20. Vygotsky, L. S. (1997): Νους και Κοινωνία: Η ανάπτυξη των ανώτερων διανοητικών διεργασιών. Μετάφραση Α. Μπίμπου και Σ. Βοσνιάδου. Εκδ. Gutenberg, Αθήνα.
21. Sutton C. (2002): Οι λέξεις, οι Φυσικές Επιστήμες και η μάθηση (επιμέλεια Π. Κόκκοτας, μετ. Μ. Κασούτας, Δ. Λαθούρης), εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα.
22. Κουλαϊδής Β. (Επιμ.) (1995): Αναπαραστάσεις του φυσικού κόσμου, εκδ. Gutenberg, Αθήνα.
23. Driver, R., Squires, A., Rushworth, P., Wood-Robinson, V. (2000): Οικοδομώντας τις έννοιες των φυσικών επιστημών, εκδ. ΤΥΠΩΘΗΤΩ-Γιώργος Δαρδανός, Αθήνα.
24. Driver, R., Guesne, E., Tibergien, A. (1993): Οι ιδέες των παιδιών στις φυσικές επιστήμες,. Μετάφραση Κρητικός Θ, Σπηλιωτοπούλου - Παπαντωνίου Β, Σταυρόπουλος Α. εκδ. Ένωση Ελλήνων Φυσικών και Τροχαλία, Αθήνα.
25. Πατάπης, Σ. (1993): Μεθοδολογία διδασκαλίας της Φυσικής, εκδ. Συμμετρία, Αθήνα.
26. Κόκκοτας, Π. (2002): Διδακτική των Φυσικών Επιστημών ΙΙ. Σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών, 3η έκδοση βελτιωμένη, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
27. Κόκοτας Π. & Βλάχος Ι. (επιμέλεια) 2001: Η διδασκαλία των φυσικών επιστημών στις αρχές του 21ου αιώνα. Προβλήματα και προοπτικές, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
28. Μίχας Π. (2003), Η Διδασκαλία της Φυσικής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα
29. Τσαπαρλής Γ. (1991): Θέματα Διδακτικής Φυσικής και Χημείας στη μέση εκπαίδευση, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
30. Κουμαράς, Π. (2002). Οδηγός για την πειραματική διδασκαλία της φυσικής, εκδόσεις Χριστοδουλίδη, Θεσσαλονίκη.
31. Σπυροπούλου - Κατσάνη Δ. (2002): Διδακτικές και Παιδαγωγικές προσεγγίσεις στις Φυσικές Επιστήμες, εκδ. τυπωθήτω Γ. Δαρδανός, Αθήνα.
32. Σταυρίδου Ε. (2000): Συνεργατική μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες: Μια εφαρμογή στο Δημοτικό Σχολείο, εκδ.  Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος.
33. Ζησιμόπουλος Γ., Καφετζόπουλος Κ.,  Μουτζούρη -Μανούσου Ε., Παπασταματίου Ν. (2002): Θέματα διδακτικής για τα μαθήματα των Φυσικών Επιστημών, Εκδ. Πατάκη, Αθήνα.
34. Κουρεμένος Κ. (1993): Η διδακτική Φυσικών Μαθημάτων στο Γυμνάσιο και Λύκειο, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
35. Κολιόπουλος Δ. (επιμέλεια) (1993). Η πειραματική διδασκαλία των φυσικών επιστημών στην Ελλάδα, εκδόσεις Πνευματικού, Αθήνα.
36. Driver R., Squires A., Rushworth P., Wood-Robinson V. (1999): Οικοδομώντας τις έννοιες των Φυσικών Επιστημών- Μια Παγκόσμια σύνοψη των ιδεών των μαθητών (επιμέλεια Π. Κόκκοτας, μετάφραση Μ. Χατζή), εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα.

Άλλα προτεινόμενα μαθήματα του Ιδρύματος σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών:

• Ιστορία και Φιλοσοφία των Φυσικών Επιστημών
• Μέθοδοι Διδασκαλίας Φυσικής