Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας
Αθανάσιος Βέρδης
Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας
Διδάσκων: Αθανάσιος Βέρδης, Γραφείο 505, τηλέφωνο 2107277526, email: averdis@ppp.uoa.gr
Το μάθημα στοχεύει στο να δώσει στους συμμετέχοντες τα αναγκαία εφόδια για τον σχεδιασμό και την εκπόνηση υψηλής ποιότητας επιστημονικών εργασιών στο χώρο των κοινωνικών επιστημών, με έμφαση στις επιστήμες της αγωγής.
ΛιγότεραΜεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας
Διδάσκων: Αθανάσιος Βέρδης, Γραφείο 505, τηλέφωνο 2107277526, email: averdis@ppp.uoa.gr
Το μάθημα στοχεύει στο να δώσει στους συμμετέχοντες τα αναγκαία εφόδια για τον σχεδιασμό και την εκπόνηση υψηλής ποιότητας επιστημονικών εργασιών στο χώρο των κοινωνικών επιστημών, με έμφαση στις επιστήμες της αγωγής.
Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας
Διδάσκων: Αθανάσιος Βέρδης, Γραφείο 505, τηλέφωνο 2107277526, email: averdis@ppp.uoa.gr
Το μάθημα στοχεύει στο να δώσει στους συμμετέχοντες τα αναγκαία εφόδια για τον σχεδιασμό και την εκπόνηση υψηλής ποιότητας επιστημονικών εργασιών στο χώρο των κοινωνικών επιστημών, με έμφαση στις επιστήμες της αγωγής.
Περίγραμμα
Διδάσκοντες
Αθανάσιος Βέρδης
Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας
Τομέας Παιδαγωγικής
Βιβλιογραφία
Angosino, M., & Mays de Pεrez, K. (2000). Rethinking Observation. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.),Hanbook of Qualitative Research (2 ed., pp. 673-702). London: Sage. - Bernard, R., & Ryan, G. (2000). Data Management and Analysis Methods. In N.
- Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2 ed., pp. 769-802). London: Sage.
- Burn, A., & Parker, D. (2003). Analysing Media Texts. London: Continuum. Creswell, J. (1998). Qualitative Inquiry and Research Desing: Choosing Among Five Traditions. London: Sage
- Denzin, N., & Lincoln, Y. (2000). The discipine and practice of qualitative research.In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research. London: Sage.
- Fielding, N., & Raymond, L. (1998). Computer Analysis and Qualitative Research. London: Sage
- Fontana, A., & Frey, J. (2000). The Interview. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.),Handbook of Qualitative Research (2ed., pp. 645-672). London: Sage.
- Φιωτάκης, Γ., Αβούρης, Ν., Κόµης, Β., & Τσέλιος, Ν. (2005). Εργαλεία ποιοτικής ανάλυσης δεδοµένων στο πλαίσιο της Θεωρίας της ∆ραστηριότητας: Το λογισµικό ColAT.
- Hodder, I. (2000). The Interpretation of documents and material culture. In N. Denzin& Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (pp. 703-715). London: Sage.
- Κηπουροπούλου, Ε. (1996). Ψίθυροι καρδιάς ή ψίθυροι ρατσισµού; Μια µελέτη περίπτωσης για το ρατσιστικό λόγο σε µαθητές δηµοτικού. Μάκεδνον, 6, 189-204.
- Κincheloe, J., & McLaren, P. (2000). Rethinking Critical Theory and Qualitative Research. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2 ed., pp. 279-314). London: Sage.
- Κυριαζή, Ν. (2002). Η Κοινωνιολογική Έρευνα: Κριτική Επισκόπηση των Μεθόδων και των Τεχνικών (2 ed.). Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα.
- Lincoln, Y., & Guba, E. (2000). Paradigmatic controversies, contradictions, and emerging confluences. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2 ed.). London: Sage.
- Λυδάκη, Ά. (2001). Ποιοτικές Μέθοδοι της Κοινωνικής Έρευνας. Αθήνα:Καστανιώτης.
- McCracken, G. (1988). The Long Interview. London: Sage.
- Morrow, S., & Lee Smith, M. (1995). Construction of survival and coping by women who have survived childhood sexual abuse. Journal of Counseling Psychology, 42, 24-33.
- Olesen, V. (2000). Feminisms and Qualitative Research at and into the Millennium. InN. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2 ed., pp.215-256). London: Sage.
- Patton, M. Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Design. Newbury Park, CA: Sage.
- Πλιακοπάνος, Σ. (2006). Αποκλεισµός-Ενσωµάτωση Κουφού Μαθητή και Σχολικές∆ιαδικασίες στο ∆ηµοτικό Σχολείο. Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη.
- Plummer, K. (2000). Τεκµήρια Ζωής:Εισαγωγή στα Προβλήµατα και τη Βιβλιογραφίαµιας Ανθρωπιστικής Μεθόδου (Χ. Λιαναντωνάκη, Trans.). Αθήνα: Gutenberg.
- Riemen, D. (1986). The essential structure of a caring interaction. In P. Munhall & C.
- Oiler (Eds.), Nursing Research: A Qualitative Perspective. Norwalk, CT: Appleton-Century-Crofts.
- Russell, C., Gregory, D., & Gates, M. (1996). Aesthetics and substance in qualitative research posters.Qualitative Health Research, 6, 544-554.
- Schwandt, T. (2000). Three epistemological stances for qualitative inquiry: Interpretivism, Hermeneutics, and Social Constructioninsm. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (pp. 189-214). London: Sage.
- Σεραφείµ-Ρηγοπούλου, Ε. (2003). Παράγοντες που καθορίζουν το προφίλ του µουσουλµάνου δασκάλου και εµπλέκονται στο έργο του. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 112-112, 381-394.
- Stake, R. (2000). Case studies. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (pp. 435-454). London: Sage
- Weitzman, E. (2000). Software and Qualitative Research. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2nd ed., pp. 803-820). London: Sage.
- Wolcott, H. (1994). The elementary school principal. In G. Spindler (Ed.), Tranforming Qualitative Data: Description, Analysis, and Interpretation. New York: Sage.
Αθανάσιος Βέρδης
Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας
Τομέας Παιδαγωγικής
- Bernard, R., & Ryan, G. (2000). Data Management and Analysis Methods. In N.
- Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2 ed., pp. 769-802). London: Sage.
- Burn, A., & Parker, D. (2003). Analysing Media Texts. London: Continuum. Creswell, J. (1998). Qualitative Inquiry and Research Desing: Choosing Among Five Traditions. London: Sage
- Denzin, N., & Lincoln, Y. (2000). The discipine and practice of qualitative research.In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research. London: Sage.
- Fielding, N., & Raymond, L. (1998). Computer Analysis and Qualitative Research. London: Sage
- Fontana, A., & Frey, J. (2000). The Interview. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.),Handbook of Qualitative Research (2ed., pp. 645-672). London: Sage.
- Φιωτάκης, Γ., Αβούρης, Ν., Κόµης, Β., & Τσέλιος, Ν. (2005). Εργαλεία ποιοτικής ανάλυσης δεδοµένων στο πλαίσιο της Θεωρίας της ∆ραστηριότητας: Το λογισµικό ColAT.
- Hodder, I. (2000). The Interpretation of documents and material culture. In N. Denzin& Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (pp. 703-715). London: Sage.
- Κηπουροπούλου, Ε. (1996). Ψίθυροι καρδιάς ή ψίθυροι ρατσισµού; Μια µελέτη περίπτωσης για το ρατσιστικό λόγο σε µαθητές δηµοτικού. Μάκεδνον, 6, 189-204.
- Κincheloe, J., & McLaren, P. (2000). Rethinking Critical Theory and Qualitative Research. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2 ed., pp. 279-314). London: Sage.
- Κυριαζή, Ν. (2002). Η Κοινωνιολογική Έρευνα: Κριτική Επισκόπηση των Μεθόδων και των Τεχνικών (2 ed.). Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα.
- Lincoln, Y., & Guba, E. (2000). Paradigmatic controversies, contradictions, and emerging confluences. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2 ed.). London: Sage.
- Λυδάκη, Ά. (2001). Ποιοτικές Μέθοδοι της Κοινωνικής Έρευνας. Αθήνα:Καστανιώτης.
- McCracken, G. (1988). The Long Interview. London: Sage.
- Morrow, S., & Lee Smith, M. (1995). Construction of survival and coping by women who have survived childhood sexual abuse. Journal of Counseling Psychology, 42, 24-33.
- Olesen, V. (2000). Feminisms and Qualitative Research at and into the Millennium. InN. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2 ed., pp.215-256). London: Sage.
- Patton, M. Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Design. Newbury Park, CA: Sage.
- Πλιακοπάνος, Σ. (2006). Αποκλεισµός-Ενσωµάτωση Κουφού Μαθητή και Σχολικές∆ιαδικασίες στο ∆ηµοτικό Σχολείο. Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη.
- Plummer, K. (2000). Τεκµήρια Ζωής:Εισαγωγή στα Προβλήµατα και τη Βιβλιογραφίαµιας Ανθρωπιστικής Μεθόδου (Χ. Λιαναντωνάκη, Trans.). Αθήνα: Gutenberg.
- Riemen, D. (1986). The essential structure of a caring interaction. In P. Munhall & C.
- Oiler (Eds.), Nursing Research: A Qualitative Perspective. Norwalk, CT: Appleton-Century-Crofts.
- Russell, C., Gregory, D., & Gates, M. (1996). Aesthetics and substance in qualitative research posters.Qualitative Health Research, 6, 544-554.
- Schwandt, T. (2000). Three epistemological stances for qualitative inquiry: Interpretivism, Hermeneutics, and Social Constructioninsm. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (pp. 189-214). London: Sage.
- Σεραφείµ-Ρηγοπούλου, Ε. (2003). Παράγοντες που καθορίζουν το προφίλ του µουσουλµάνου δασκάλου και εµπλέκονται στο έργο του. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 112-112, 381-394.
- Stake, R. (2000). Case studies. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (pp. 435-454). London: Sage
- Weitzman, E. (2000). Software and Qualitative Research. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2nd ed., pp. 803-820). London: Sage.
- Wolcott, H. (1994). The elementary school principal. In G. Spindler (Ed.), Tranforming Qualitative Data: Description, Analysis, and Interpretation. New York: Sage.
Στην εισαγωγική συνάντηση θα συζητηθούν οι κώδικες της έρευνας στις επιστήμες τους ανθρώπου, οι μέθοδοι, οι μεθοδολογίες, καθώς και τα κυριότερα επιστημολογικά παραδείγματα. Κείμενα που θα μελετήσουμε είναι τα:Πουρκός, Μ. (2014). Εισαγωγή. Το ζήτημα της μείξης των μεθοδολογιών/μεθόδων στην κοινωνική, ψυχολογική και εκπαιδευτική έρευνα: θεωρητική και ιστορική οριοθέτηση του πεδίου. Στο Μ. Πουρκός (Επιμ.), Δυνατότητες και όρια μίξης των μεθοδολογιών στην κοινωνική, ψυχολογική και εκπαιδευτική έρευνα (σελ. 39–132). Αθήνα: Εκδοτικός Όμιλος ΙΩΝ.
Τσιώλης, Γ. (2014). Η σχέση ποιοτικής και ποσοτικής προσέγγισης στην κοινωνική έρευνα: από τη θέση περί “ριζικής ασυμβατότητας” στο συνδυασμό ή τη συμπληρωματικότητα των προσεγγίσεων. Στο Μ. Πουρκός (Επιμ.), Δυνατότητες και όρια της μίξης των μεθοδολογιών στην κοινωνική και εκπαιδευτική έρευνα (σελ. 271–292).
Η επισκόπηση της βιβλιογραφίας είναι ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα σε μια ερευνητική εργασία. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθεί το στιλ της Αμερικάνικης Ψυχολογικής Εταιρείας (www.apastyle.com) και θα παρουσιαστούν τα βιβλιογραφικά πακέτα Endnote και Mendeley. Θα μελετηθούν αποσπάσματα από το βιβλίο:
Ανδρεαδάκης, Ν., & Βάμβουκας, Μ. (2005). Οδηγός για την εκπόνηση και τη σύνταξη γραπτής ερευνητικής εργασίας: σεμιναριακής, πτυχιακής, διπλωματικής. Αθήνα: Ατραπός.
Η ανάλυση ποσοτικών δεδομένων γίνεται στις μέρες μας μέσω σύγχρονων λογισμικών. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθούν οι δυνατότητες και οι περιορισμοί του SPSS και του Open Stat. Θέματα που θα παρουσιαστούν είναι η εισαγωγή και η εξαγωγή δεδομένων από και σε διάφορους τύπους αρχείων, τα μενού εντολών, η μετατροπή των αρχικών δεδομένων, η δημιουργία σχημάτων και απεικονίσεων, οι δυνατότητες ανάλυσης και οι διαθέσιμοι αλγόριθμοι. Θα μελετηθούν αποσπάσματα από το βιβλίο:
Norušis, M. (2011). Οδηγός ανάλυσης δεδομένων με το IBM SPSS 19. Αθήνα: Κλειδάριθμος.
Μια πολύ γνωστή ερευνητική μέθοδος είναι η δημοσκόπηση. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθούν θέματα όπως η κατασκευή και η διατύπωση των ερωτήσεων, οι κλίμακες μέτρησης, οι δυνατότητες ηλεκτρονικής συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων, η δειγματοληψία και το μέγεθος του δείγματος, η ισχύς των στατιστικών τεστ, τα τυπικά σφάλματα, καθώς και τα διαστήματα εμπιστοσύνης.
Συζητούνται θέματα περιγραφικής στατιστικής, καθώς και τρόποι παρουσίασης των αποτελεσμάτων της ποσοτικής έρευνας. Ζητήματα που θα μας απασχολήσουν εδώ είναι οι κατανομές και η μορφή τους, οι δείκτες διασποράς και κεντρικής τάσης, τα ραβδογράμματα, τα κυκλικά διαγράμματα, τα θηκογράμματα, οι πίνακες ενδεχομένων κλπ. Θα παρουσιαστεί το λογισμικό Prezi, το Powepoint, καθώς και άλλα λογισμικά για την οπτικοποίηση των αποτελεσμάτων της ποσοτικής ανάλυσης.
Η ταυτόχρονη μελέτη δύο ή περισσότερων μεταβλητών αποτελεί πολύ μεγάλο κεφάλαιο στη μεθοδολογία των ποσοτικών ερευνών. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθεί η έννοια της διακύμανσης της συνδιακύμανσης και της συνάφειας. Θα συζητηθούν οι σχετικές προσεγγίσεις του Karl Pearson και του Charles Spearman. Θα αναφερθούμε στη διαφορά του δείκτη biserial και του point biserial. Θα διανεμηθεί το άρθρο «Εγκυροποίηση του “προ-αγωνιστικού ερωτηματολογίου” σε αθλητές μεσαίων αποστάσεων» (Κωνσταντίνα Αράπογλου κ.ά., 2013). Θα γίνει εφαρμογή σε πραγματικά δεδομένα με το SPSS.
Στη συνεδρία αυτή θα συζητηθούν τα στατιστικά των πινάκων ενδεχομένων δύο ή περισσότερων μεταβλητών. Πιο συγκεκριμένα θα συζητηθούν έννοιες όπως η ανεξαρτησία των ενδεχομένων, ο λόγος των πιθανοτήτων, το τεστ χι τετράγωνο (η κατανομή του, η στατιστική σημαντικότητά του και οι βαθμοί ελευθερίας του), καθώς και διάφοροι δείκτες συσχέτισης που σχετίζονται με αυτό. Μαζί με τη θεωρητική παρουσίαση θα γίνει και πρακτική εξάσκηση με το SPSS.
Η μη παραμετρική ανάλυση δεδομένων εφαρμόζεται σε περιπτώσεις που για κάποιο λόγο ο ερευνητής δεν ενδιαφέρεται για μέσους όρους, τυπικές αποκλίσεις και κανονικές κατανομές. Στο πλαίσιο αυτό θα παρουσιαστεί το τεστ του Frank Wilcoxon και άλλων μη παραμετρικών κριτηρίων και θα γίνει εξάσκηση σε πραγματικά δεδομένα με το στατιστικό πακέτο SPSS.
Οι ερευνητές κατασκευάζουν μοντέλα για να εξηγήσουν και να παρουσιάσουν την πραγματικότητα που συμφωνεί με τα δεδομένα τους. Τα μοντέλα αυτά είναι συνήθως γραμμικά και έχουν τη μορφή απλής ή πολλαπλής παλινδρόμησης. Μέσω των γραμμικών μοντέλων εξηγούνται πιθανότητες, ενδεχόμενα και κατανομές μίας ή περισσότερων μεταβλητών. Μέσω των ίδιων μοντέλων γίνονται απλές και σύνθετες συγκρίσεις. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνει παρουσίαση της απλής Παλινδρόμησης και της Ανάλυσης Διακύμανσης με τη μέθοδο των Ελαχίστων Τετραγώνων. Θα γίνει πρακτική εξάσκηση με τo λογισμικό SPSS.
Η ανάλυση περιεχομένου αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μεθόδους έρευνας. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθεί η Θεμελιωμένη Θεωρία και θα παρουσιαστεί το λογισμικό Atlas ti (προσφέρεται στο σεμινάριο) σε πραγματικά δεδομένα. Θα μελετηθεί το κείμενο «Οι βιβλιοθήκες στα δημοτικά σχολεία της Έδεσσας» του δασκάλου Παύλου Λιάζου (2008).
Η Φαινομενολογία ξεκίνησε ως φιλοσοφική αναζήτηση (αρχικά επιστημολογική και αργότερα οντολογική), αλλά συνδέθηκε με σχεδόν κάθε πτυχή της ευρωπαϊκής φιλοσοφικής σκέψης. Ως ερευνητική μεθοδολογία αναπτύχθηκε αρχικά στην Εκπαίδευση και αργότερα και στη Ψυχολογία. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνει παρουσίαση των κυριότερων σχολών, ρευμάτων, περιοδικών, καθώς και τρόπων φαινομενολογικής ή φαινομενολογικά ευαισθητοποιημένης έρευνας. Θα παρουσιαστούν οι θέσεις του «Κύκλου του Duquesne» (Ντουκί), το έργο και τα κείμενα του Max van Manen (ομότιμου καθηγητή παιδαγωγικής και ερευνητικών μεθοδολογιών στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Alberta στον Καναδά), καθώς και η συσχεσιακή φαινομενολογική προσέγγιση της Linda Finlay. Θα αναλυθεί το κείμενο «Η εμπειρία του να παίζεις κυνηγητό» της φιλολόγου Maureen Kendrick (2013).
Πολλές έρευνες γίνονται σε επίπεδο μικροκοινωνιολογίας (σχολεία, φυλακές, νοσοκομεία κλπ.). Στη συνεδρία αυτή συζητείται η θέση του ερευνητή ως «εργαλείου» έρευνας στο πεδίο, η σχέση του με τους συμμετέχοντες και τα ζητήματα δεοντολογίας, η «δειγματοληψία» και οι αποκλεισμοί, η κρίση της αναπαράστασης, η κρίση της νομιμοποίησης και η κρίση της πράξης. Θα παρουσιαστούν τα εξής κείμενα.
Σαββάκης, Μ. (2014). Μικροκοινωνιολογία και κοινωνική γνώση: η βιογραφική προσέγγιση ως γέφυρα ανάμεσα στη θεωρία και της ποιοτικές μεθόδους. In Μ. Πουρκός (Ed.), Δυνατότητες και ορια μίξης των μεθοδολογιών στην κοινωνική, ψυχολογική και εκπαιδευτική έρευνα (pp. 243–268). Αθήνα: Εκδοτικός Όμιλος ΙΩΝ.
«Χωροχρονικές και ενσώματες σχέσεις στη καθημερινότητα των εκπαιδευτικών» (των ερευνητών Janet Holland, Tuula Gordon, & Elina Lahelma, 2007, σε μετάφραση), για τη Συμβολική Διαντίδραση και την ενσώματη στροφή στην ερευνητική μεθοδολογία.
«Ξέρω περισσότερα από όσα φαντάζεσαι: Μια ταξινομία χρήσης εκφραστικών τρόπων στη μετασχηματιστική μάθηση» (των Lyle Yorks & Elizabeth Kasl, 2006, σε μετάφραση) για τις βασισμένες στην τέχνη ποιοτικές μεθοδολογίες.
Ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για «δομημένη», «ημιδομημένη» ή «ελεύθερη», κάθε συνέντευξη θέτει δομή στο λεκτικό πλαίσιο. Στη συνεδρία αυτή θα συζητηθεί το δοκίμιο “Footing”από το τελευταίο χρονολογικά βιβλίο του Καναδού κοινωνιολόγουErving Goffman με τίτλο Forms of Speech (1981). Θα γίνει εξάσκηση στη καταγραφή της συνέντευξης, με βάση το σύστημα της Gail Jefferso.
Η σύγχρονη Σημειωτική ξεκίνησε από τους Ferdinand de Saussure και Charles Sanders Peirce και σήμερα βρίσκεται όχι μόνο στις θέσεις του Jean Piaget και του Lev Vygotsky αλλά και σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα του Δομισμού και του Μεταδομισμού. Στις μέρες μας η κοινωνική σημειωτική του Gunther Kress έχει πολλές εφαρμογές στην Εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνει παρουσίαση του Δομισμού (Στρουκτουραλισμού) και Μεταδομισμού, καθώς και των κυριότερων εκπροσώπων και θέσεων της ευρείας επιστημονικής περιοχής που ονομάζεται «Κριτική Ανάλυση Λόγου» (Critical Discourse Analysis).
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 0
Αρ. Προβολών : 0
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -
