Περιβαλλοντική Γεωχημεία

Αργυράκη Αριάδνη

Περιγραφή

Στο μάθημα εξετάζονται οι πηγές, η κατανομή και οι αλληλεπιδράσεις χημικών στοιχείων στο σύστημα πέτρωμα- έδαφος- νερό- ατμόσφαιρα- βιόσφαιρα. Δίνεται έμφαση στη φύση και τις συνέπειες της ρύπανσης φυσικών περιβαλλόντων και εξετάζονται εφαρμογές της περιβαλλοντικής γεωχημείας στη διερεύνηση και λύση περιβαλλοντικών προβλημάτων όπως η όξινη απορροή και τα στερεά απόβλητα μεταλλείων, τα στραγγίσματα ΧΥΤΑ, και η κλιματική αλλαγή.

 

CC - Αναφορά - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
Περιεχόμενο μαθήματος

  • Βασικές αρχές και γνώσεις υποβάθρου (εισαγωγή, σχηματισμός και χημική σύσταση του εδάφους, διεργασίες μεταφοράς ρυπαντών σε υδατικά διαλύματα, κύκλος του άνθρακα)
  • Μεθοδολογία έρευνας στην περιβαλλοντική γεωχημεία (Δειγματοληψία- χημική ανάλυση- στατιστική επεξεργασία αποτελεσμάτων)
  • Εφαρμογές και μελέτες περιπτώσεων (εκτίμηση επικινδυνότητας- περιβαλλοντική γεωχημεία και υγεία, εφαρμογές ισοτόπων, όξινη απορροή πετρώματος και μεταλλείων, ΧΥΤΑ)

 

Μαθησιακοί στόχοι

  • Η κατανόηση από τους φοιτητές της αλληλεπίδρασης  μεταξύ ανθρώπινης δραστηριότητας και φυσικού περιβάλλοντος του πλανήτη μας.
  • Η ανάπτυξη ικανότητας διαφοροποίησης μεταξύ φυσικών και ανθρωπογενών πηγών ρύπανσης.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο εκπαιδευόμενος αναμένεται να μπορεί να εφαρμόζει γεωχημικές μεθόδους για την έρευνα και  επίλυση περιβαλλοντικών προβλημάτων.

 

Προτεινόμενα συγγράμματα

Eby, G. Ν. Αρχές Περιβαλλοντικής Γεωχημείας (Μετάφραση Λιοδάκης, Δ. Πεντάρη) Εκδόσεις Κωσταράκη, Αθήνα. 2011

 

Βιβλιογραφία

  • Βιβλία- κείμενα (Text/books)
    • Eby, G. Ν. Αρχές Περιβαλλοντικής Γεωχημείας (Μετάφραση Λιοδάκης, Δ. Πεντάρη) Εκδόσεις Κωσταράκη, Αθήνα. 2011 (σύγγραμμα μαθήματος)
    • Plumlee, G. S. and Ziegler, T. L. (2005) The Medical Geochemistry of Dusts, Soils, and Other Earth Materials. Treatise on Geochemistry Volume 9; (ISBN: 0-08-044344-3); pp. 263–310
    • C.J. Allegre (2008) Isotope Geology. Cambridge University Press, 512 p.
    • Α. Κελεπερτζής (2000) Εφαρμοσμένη Γεωχημεία. Μακεδονικές Εκδόσεις, 301 σελ.
  • Online readings
    • Muhammad A Hussain January 23, 2007 Source: www.chowk.com/articles/11545 Venus, Earth, and Mars - The Untold Story
  • Πηγές στη βιβλιοθήκη του ιδρύματος:
    • An introduction to environmental chemistry.
      Andrews , Julian E.
      Εκδότης: Oxford : Blackwell Science
      Ημερομηνία έκδοσης: c1996
    • Aquatic chemistry : chemical equilibria and rates in natural waters.
      Stumm , Werner , 1924.
      Εκδότης: New York : Wiley
      Ημερομηνία έκδοσης: c1996
    • Aqueous environmental geochemistry.
      Langmuir , Donald.
      Εκδότης: Upper Saddle River : Prentice Hall
      Ημερομηνία έκδοσης: c1997
    • Chemistry, health and environment.
      Sterner , Olov.
      Εκδότης: Weinheim : Wiley-VCH
      Ημερομηνία έκδοσης: 1999
    • Environmental soil and water chemistry : principles and applications.
      Ευαγγέλου , Βασίλειος Π.
      Εκδότης: New York : Wiley
      Ημερομηνία έκδοσης: 1998
    • Environmental sampling and analysis : a practical guide.
      Keith , Lawrence.
      Εκδότης: London : Lewis publishers
      Ημερομηνία έκδοσης: c1991
    • Environmental sampling for trace analysis.
      Markert , B. A (Bernd A.)
      Εκδότης: Weinheim ; New York : VCH
      Ημερομηνία έκδοσης: c1994
    • Mine water hydrogeology and geochemistry.
      Younger ,  P. L.
      Εκδότης: London : The Geological Society of London
      Ημερομηνία έκδοσης: 2002
    • Environmental geochemistry : site characterization, data analysis and case histories.
      De Vivo , B. (Benedetto).
      Εκδότης: Amsterdam : Elsevier
      Ημερομηνία έκδοσης: 2008
    • Environmental geochemistry of potentially toxic metals.
      Siegel , Frederic R.
      Εκδότης: Berlin : Springer
      Ημερομηνία έκδοσης: 2002
  • Άλλα σχετικά ανοικτά μαθήματα άλλων ιδρυμάτων εσωτερικού ή εξωτερικού
  • Άρθρα (Articles)
    • Argyraki, A., Kelepertzis, E. (2014) Urban soil geochemistry in Athens, Greece: The importance of local geology in controlling the distribution of potentially harmful trace elements. Science of The Total Environment, 482–483, 366–377.
      http://dx.doi.org/10.1016/j.scitotenv.2014.02.133
    • Argyraki, A.(2013) Garden soil and house dust as exposure media for lead uptake in the mining village of Stratoni, Greece. Environmental Geochemistry and Health (in press)
      http://dx.doi.org/10.1007/s10653-013-9589-9
    • J. Plant et al. (2001) Environmental geochemistry at the global scale. Applied Geochemistry 16, 1291–1308.
    • C.A. Lucy ( 2 0 0 0 ) How to succeed in analytical chemistry: a bibliography of resources from the literature. Talanta 5 1, 1 1 2 5 – 1 1 4 7.

 

Μέθοδοι διδασκαλίας


Διδασκαλία καθ΄ έδρας και συμπληρωματική-ενισχυτική εκπαίδευση μέσω ασύγχρονης πλατφόρμας.

Εργαστήριο - επίλυση περιβαλλοντικών προβλημάτων με χρήση γεωχημικών μεθόδων.

Ασκήσεις υπαίθρου.

 

Μέθοδοι αξιολόγησης

Το θεωρητικό τμήμα του μαθήματος αξιολογείται με γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου. Το εργαστηριακό τμήμα αξιολογείται με παράδοση των εργαστηριακών ασκήσεων και τη συμμετοχή των φοιτητών κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων. 

 

Προαπαιτούμενα

Ενώ τυπικά δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα, απαραίτητες προαπαιτούμενες γνώσεις θεωρούνται αυτές που οι φοιτητές αποκτούν μετά την επιτυχή παρακολούθηση της Χημείας (Α' Εξάμηνο) και της Γεωχημείας (Δ' Εξάμηνο).

 

Ομάδα στόχος

Οι φοιτητές/απόφοιτοι του τμήματος ‘Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος’.

Ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή ‘Γεωλογία’, 'Γεωχημεία', 'Περιβάλλον'.

 

Διδάσκοντες

Αριάδνη Αργυράκη, Χριστίνα Στουραϊτη

Αριάδνη Αργυράκη

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Τομέας Οικονομικής Γεωλογίας και Γεωχημείας

http://users.uoa.gr/~argyraki/

 

Χριστίνα Στουραϊτη

Επίκουρη Καθηγήτρια

Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Τομέας Οικονομικής Γεωλογίας και Γεωχημείας

 

Ενότητες

Περιλαμβάνει εισαγωγικές έννοιες και επισκόπηση γνώσεων υποβάθρου. Η ενότητα αναπτύσσεται μέσα από 5 μαθήματα  (εισαγωγή, γεωχημεία εδαφών, δυναμική & κινητική γεωχημικών συστημάτων, γεωχημεία υδατικών διαλυμάτων, κύκλος του άνθρακα) και 4 εργαστηριακές ασκήσεις (ποσότητες/συγκεντρώσεις/μονάδες μέτρησης, γεωχημική κινητική- δυναμική, μέτρηση αλκαλικότητας φυσικών υδάτων, το pH ως παράγοντας ελέγχου διαλυμένων ειδών άνθρακα).

 

Λέξεις Κλειδιά: ρύπανση, έδαφος, υδατικά διαλύματα, μοντέλα εισροής-εκροής, γεωχημικοί κύκλοι

Εξετάζονται θέματα εφαρμοσμένης γεωχημείας που αφορούν τη δειγματοληψία υπαίθρου, τις μεθόδους χημικής ανάλυσης και στατιστικής επεξεργασίας αποτελεσμάτων. Η ενότητα περιλαμβάνει 4 εργαστηριακές ασκήσεις (στατιστική επεξεργασία γεωχημικών δεδομένων, αξιολόγηση στατιστικών δεδομένων- η σημασία της δειγματοληψίας, αξιολόγηση στατιστικών δεδομένων- γεωχημική χαρτογράφηση, επεξεργασία και χημική ανάλυση εδαφικών δειγμάτων από το Λαύριο).

 

Λέξεις Κλειδιά: δειγματοληψία υπαίθρου, χημική ανάλυση, περιγραφική στατιστική, στατιστική συμπερασματολογία

 

 Γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα περιβαλλοντικά προβλήματα και την προσέγγιση τους από τη σκοπιά της γεωχημείας. Περιλαμβάνει 3 διαλέξεις (εκτίμηση επικινδυνότητας- περιβαλλοντική γεωχημεία και υγεία, εφαρμογές της ισοτοπικής γεωχημείας, διαχείριση στερεών αστικών αποβλήτων - λειτουργία ΧΥΤΑ). Αναφορές στο πρόβλημα της όξινης απορροής και της κλιματικής αλλαγής γίνονται επίσης με οριζόντιο τρόπο και στις προηγούμενες θεματικές ενότητες. Η ενότητα περιλαμβάνει μία ημερήσια άσκηση υπαίθρου του μαθήματος όπου περιβαλλοντικά προβλήματα και λύσεις αναλύονται στο πεδίο (π.χ. Λιμνοθάλασσα Αιτωλικού, επίσκεψη στα ΧΥΤΑ Φυλής, κλπ).

 

Λέξεις Κλειδιά: εκτίμηση επικινδυνότητας, εφαρμογές ισοτοπικής γεωχημείας, στραγγίσματα ΧΥΤΑ

Περιλαμβάνει σειρά βιντεοσκοπημένων επιδείξεων στο χημείο του Εργαστηρίου Οικονομικής Γεωλογίας και Γεωχημείας του ΕΚΠΑ που αφορούν την προετοιμασία και χημική ανάλυση εδαφικών δειγμάτων από την περιοχή Πλάκας Λαυρίου με στόχο τη μέτρηση συγκεντρώσεων μολύβδου.

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A+

Αρ. Επισκέψεων :  0
Αρ. Προβολών :  0

Ημερολόγιο

Ανακοινώσεις

  • - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -