Αμερικανικοί Θρύλοι
Χριστίνα Ντόκου
Δεδομένου ότι οι μύθοι και οι θρύλοι ενός λαού λειτουργούν συνεκδοχικά ως μια συμπυκνωμένη εικόνα του γενικότερου πολιτισμικού χαρακτήρα του, το μάθημα αυτό, μέσα από την λεπτομερή εξέταση των θρύλων που γέννησε (ή υιοθέτησε από τους Αυτόχθονες) το νεοσύστατο Αμερικανικό έθνος μεταξύ 15ου και 19ου αιώνα, θα προσπαθήσει να σκιαγραφήσει το πώς το υλικό αυτό ενσωματώνει, διαμορφώνει και αναδεικνύει τις θεμελιώδεις αρχές και τα πολιτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της Αμερικής του παρελθόντος και του παρόντος. Με γνώμονα την θεωρητική οπτική του Αμερικανού πατέρα των Πολιτισμικών Σπουδών, Stephen Greenblatt, ο οποίος ορίζει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ κειμένου και κουλτούρας βασισμένη στην χειραγώγηση «κωδίκων», οι μύθοι και θρύλοι της Αμερικής θα εξεταστούν και ως λογοτεχνικά κείμενα, αλλά και ως πεδία διαπραγμάτευσης πολιτισμικών εντολών. Οι φοιτητές και φοιτήτριες θα οδηγηθούν, μέσα από διάφορες δραστηριότητες να ανακαλύψουν και να αποτιμήσουν το βαθύτερο νόημα ιστοριών όπως αυτής του Πωλ Μπάνυαν, του Τζώνη Μηλόσπορου, της Επικίνδυνης Τζέην, του Πέκος Μπιλ, του Ντέηβι Κρόκετ, του Κουρελή Ντικ, της Θρηνούσας, ή επιλεγμένων κειμένων από/για θρυλικές και μυθικές μορφές Αυτοχθόνων. Η διδασκαλία διεξάγεται πάνω σε κείμενα από ένα κυρίως σύγγραμμα και ένα ανθολόγιο που παρέχει η διδάσκουσα με εβδομαδιαίες διαλέξεις και, κυρίως, διάλογο στην τάξη. Οι φοιτητές/τριες αξιολογούνται με βάση προαιρετικές εργασίες, ημερολόγια σκέψης, και μία τελική γραπτή εξέταση.
Λιγότερα
Δεδομένου ότι οι μύθοι και οι θρύλοι ενός λαού λειτουργούν συνεκδοχικά ως μια συμπυκνωμένη εικόνα του γενικότερου πολιτισμικού χαρακτήρα του, το μάθημα αυτό, μέσα από την λεπτομερή εξέταση των θρύλων που γέννησε (ή υιοθέτησε από τους Αυτόχθονες) το νεοσύστατο Αμερικανικό έθνος μεταξύ 15ου και 19ου αιώνα, θα προσπαθήσει να σκιαγραφήσει το πώς το υλικό αυτό ενσωματώνει, διαμορφώνει και αναδεικνύει τις θεμελιώδεις αρχές και τα πολιτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της Αμερικής του παρελθόντος και του παρόντος. Με γνώμονα την θεωρητική οπτική του Αμερικανού πατέρα των Πολιτισμικών Σπουδών, Stephen Greenblatt, ο οποίος ορίζει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ κειμένου και κουλτούρας βασισμένη στην χειραγώγηση «κωδίκων», οι μύθοι και θρύλοι της Αμερικής θα εξεταστούν και ως λογοτεχνικά κείμενα, αλλά και ως πεδία διαπραγμάτευσης πολιτισμικών εντολών. Οι φοιτητές και φοιτήτριες θα οδηγηθούν, μέσα από διάφορες δραστηριότητες να ανακαλύψουν και να αποτιμήσουν το βαθύτερο νόημα ιστοριών όπως αυτής του
Δεδομένου ότι οι μύθοι και οι θρύλοι ενός λαού λειτουργούν συνεκδοχικά ως μια συμπυκνωμένη εικόνα του γενικότερου πολιτισμικού χαρακτήρα του, το μάθημα αυτό, μέσα από την λεπτομερή εξέταση των θρύλων που γέννησε (ή υιοθέτησε από τους Αυτόχθονες) το νεοσύστατο Αμερικανικό έθνος μεταξύ 15ου και 19ου αιώνα, θα προσπαθήσει να σκιαγραφήσει το πώς το υλικό αυτό ενσωματώνει, διαμορφώνει και αναδεικνύει τις θεμελιώδεις αρχές και τα πολιτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της Αμερικής του παρελθόντος και του παρόντος. Με γνώμονα την θεωρητική οπτική του Αμερικανού πατέρα των Πολιτισμικών Σπουδών, Stephen Greenblatt, ο οποίος ορίζει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ κειμένου και κουλτούρας βασισμένη στην χειραγώγηση «κωδίκων», οι μύθοι και θρύλοι της Αμερικής θα εξεταστούν και ως λογοτεχνικά κείμενα, αλλά και ως πεδία διαπραγμάτευσης πολιτισμικών εντολών. Οι φοιτητές και φοιτήτριες θα οδηγηθούν, μέσα από διάφορες δραστηριότητες να ανακαλύψουν και να αποτιμήσουν το βαθύτερο νόημα ιστοριών όπως αυτής του
Περίγραμμα
Περιεχόμενο μαθήματος
Εβδομάδα:
Θέμα:
Κείμενα: (τα κείμενα περιέχονται στην ανθολογία του μαθήματος που διατίθεται σε μορφή pdf στην ιστοσελίδα μου, εκτός από κάποια κείμενα από τα The Norton Anthology of American Literature, τόμοι Α-Ε, που σημειώνονται ως Norton και γράμμα τόμου)
1
Εισαγωγή
Ορισμός του μύθου, του θρύλου, του παραμυθιού/ θεωρητικές προσεγγίσεις/ Η Αμερική ως θρυλική γη—ιδιαιτερότητες του Αμερικανικού φολκλόρ
2
Η Γηγενής Κληρονομιά
“The Iroquois Creation Story”( Norton-A); Winnebago, “From the Winnebago Trickster Cycle” (Norton-A); The Hopi Emergence; The Odjibwa Corn Hero; Black Elk; Wovoka (Norton-C).ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1
3
Περιούσιος Λαός, στη Γη του Διαβόλου
W. Bradford, from Of Plymouth Plantation, Book 1, κεφάλαια I, IV, IX-XII (Norton-A); C. Mather, from Wonders of the Invisible World (“A People of God…” και “The Trial of Martha Carrier”) (Norton-A).
4
Από Εδώ ως την Αιωνιότητα
Hiawatha; V. Lindsay; Geronimo; Custer’s Last Stand; ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
5
Τέρατα
The Skeleton Hand; Bigfoot; The Jersey/Leeds Devil; A Loup-Garou…; The Windigo; “He Ate All the Democrats”; ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2
6
Το Λευκό που Ξεχωρίζει
La Llorona; H. Melville, Moby Dick, κεφάλαια XXXVI, XLI, XLII (Norton-B)
7
Ομοκοινωνικοί Κουταλιανοί
Paul Bunyan stories; Mike Fink stories; The Warrior Woman.
8
Το Ημέρωμα της Ζούγκλας
Johnny Appleseed stories; Davy Crockett stories; Jim Bowie stories. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 3
9
Άνθρωποι από Ατσάλι
John Henry stories; Casey Jones stories; Joe Magarac; Tommyknockers; Thoreau; Adams.
10
Kill Bill
Billy the Kid stories; Wild Bill stories; Jesse James stories. ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ.
11
Η Άγρια Ρήση
Pecos Bill stories; Buffalo Bill stories; Calamity Jane stories.ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 4
12
Δημοκρατία για Υπερανθρώπους
Hero President stories; Paul Revere; Manifest Destiny; De Crèvecoeur; Yankee Doodle; Miss Liberty; Uncle Sam.ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΠΛΑΝΟΥ
13
Απ’ τα Αλώνια στα Σαλόνια: Το Παράδοξο
Franklin; The Work Ethic; Stackalee.
Μαθησιακοί στόχοι
- Να γνωρίσει στο κοινό του τους σπουδαιότερους και δημοφιλέστερους βασικούς πολιτισμικούς μύθους και θρύλους της Αμερικής, όπως κυρίως αυτοί διαμορφώθηκαν από το 16ο ως τον 19ο αιώνα
- Να αναδείξει το πώς αυτοί οι θρύλοι εμπλέκονται με το ιστορικο-πολιτισμικό γίγνεσθαι ώστε να διαμορφώνουν ακόμα και σήμερα το λογοτεχνικό και πολιτι(σμι)κό προφίλ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής
- Να δώσει στους φοιτητές/στις φοιτήτριες την ικανότητα να αναγνωρίζουν και να αποτιμούν τη σημασία αυτών των μύθων και θρύλων στη διαμόρφωση μιας εθνικής λογοτεχνίας και κουλτούρας, ανακαλύπτοντάς τους κρυμμένους σε διάφορα κείμενα και πρακτικές
- Να δώσει στους φοιτητές/στις φοιτήτριες την ικανότητα να χρησιμοποιούν τους μύθους/θρύλους και τις θεωρητικές έννοιες από τη μελέτη του φολκλόρ που θα διδαχθούν ως εργαλεία για την περαιτέρω ανάλυση φαινομένων λόγου και πολιτισμού, καθώς και για την παραγωγή κριτικών αναλύσεων
- Δευτερευόντως, να δώσει στους φοιτητές/στις φοιτήτριες την ικανότητα να αναλύουν εκφάνσεις του φολκλόρ σε οποιοδήποτε πολιτισμικο-ιστορικό πλαίσιο
- Να εκπαιδεύσει τους φοιτητές/τις φοιτήτριες περαιτέρω στην αποδομητική και πολιτισμική κριτική, μέσω της αμφισβήτησης «απλοϊκών» μηνυμάτων και της αναζήτησης κρυμμένων και αντιφατικών εννοιών σε ένα κείμενο
- Να αποδώσει δικαιοσύνη στην—παρεξηγημένη από πολλούς ως φτωχή—πλούσια και συναρπαστική εικόνα της Αμερικανικής λαϊκής παράδοσης
- Να προσφέρει διασκέδαση, χωρίς την οποία μάθηση δεν νοείται!
Διδάσκοντες
Χρίστινα Ντόκου
Επίκουρη Καθηγήτρια
Η Χριστίνα Ντόκου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με σπουδές Αγγλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Β.Α., 1992) και μεταπτυχιακή ειδίκευση στο Τμήμα Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πεννσυλβάνια (Μ.Α. και διδακτορικό, 1997). Ειδικεύεται στις σπουδές ταυτότητας φύλου και στη μελέτη του μύθου στη σύγχρονη λογοτεχνία, ενώ πιο πρόσφατα έχει στραφεί και στις αμερικανικές πολιτισμικές σπουδές. Για τα θέματα αυτά έχει συγγράψει μία σειρά άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά και έχει κάνει επιστημονικές εισηγήσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επίσης μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Υποτρόφων Προγράμματος Fulbright και μέλος της Εταιρείας Ελληνικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας.
Σύνδεσμος για πλήρες βιογραφικό: http://users.uoa.gr/~cdokou/CV.docx
Προτεινόμενα συγγράμματα
- An American Legends Reader—PDF format. Ed. Christina Dokou. Athens: UoA, 2007. Διαθέσιμο μαζί με συμπληρωματικό υλικό στην ιστοσελίδα της διδάσκουσας: http://users.uoa.gr/~cdokou/
- The Norton Anthology of American Literature, volumes A-E. 8th edition. Ed. Nina Baym et al. NY: Norton, 2011
Προαπαιτούμενα
- Γνώση της Αγγλικής γλώσσας επιπέδου Proficiency
- Ικανοποιητικές γενικές γνώσεις Αγγλο-Αμερικανικής λογοτεχνίας (Μαθήματα ΤΑΓΦ ΛΥ02, ΛΥ05)
- Γενικές γνώσεις θεωρίας και κριτικής της λογοτεχνίας και του πολιτισμού (Μαθήματα ΤΑΓΦ ΛΥ06, ΛΥ07)
Μέθοδοι διδασκαλίας
Διδασκαλία καθ΄ έδρας με βοηθητικό οπτικουακουστικό υλικό και συμπληρωματική-ενισχυτική εκπαίδευση μέσω ασύγχρονης πλατφόρμας
Μέθοδοι αξιολόγησης
- Υποχρεωτική εξέταση στο τέλος του έτους, χωρίς δυνατότητα επιτόπιας αναφοράς σε υλικό ή πηγές
- 4 υποχρεωτικά σύντομα «ημερολόγια πρώτης ανάγνωσης» κατά τη διάρκεια του εξαμήνου
- Προαιρετική ατομική ερευνητική εργασία
(Διαθέσιμο μόνο στους φοιτητές όχι στο ευρύ κοινό)
Ομάδα στόχος
Φοιτητές/τριες του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ιδιαίτερα με κατεύθυνση Λογοτεχνίας-Πολιτισμού
Ενδιαφερόμενοι/ες για το Αμερικανικό φολκλόρ/λογοτεχνία/πολιτισμό
Βιβλιογραφία
- Peck, Catherine, ed. A Treasury of North American Folk-tales. Introduction by Charles Johnson. New York: The Philip Lief Group, 1998.
Μια πολύ καλή και περιεκτική συλλογή των θρύλων και παραδόσεων από όλες τις πλευρές της Βορείου Αμερικής.
Διαθέσιμα μέσω ΟPAC (Βιβλιοθήκες ΕΚΠΑ)
- Bettelheim, Bruno. (1975) The Uses of Enchantment. Penguin Psychology series. Harmondsworth: Penguin, 1991. ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Βιβλίο-σταθμός για την ψυχαναλυτική προσέγγιση των παραμυθιών.
- Brown, Dee. Bury My Heart at Wounded Knee: An Indian History of the American West. New York: Bantam Books, 1971.
Η εναλλακτική ιστορία του πως κερδήθηκε η Αμερικανική Δύση, με τη γενοκτονία των Ινδιάνων και τις κρυφές πτυχές της επίσημης αφήγησης.
- Brunvand, Jan Harold. American Folklore: An Encyclopedia. Garland Reference Library of the Humanities 1551. London: Routledge, 1996.
Μια πολλή καλή εγκυκλοπαιδικής μορφής συλλογή ιστοριών από έναν βετεράνο της μελέτης του φολκλόρ.
- The study of American folklore: An Introduction.New York: Norton, 1986.
Βασικές αρχές του Αμερικανικού φολκλόρ—πολύ χρήσιμο θεωρητικά.
- Von Franz, Marie-Louise. (1970). The Interpretation of Fairy-Tales. Boston: Shambhala, 1996.
Της άμεσης σχολής του Καρλ Γκούσταβ Γιούνγκ, η συγγραφέας και ψυχαναλύτρια προσεγγίζει το φολκλόρ μέσα από τη θεωρία των αρχετύπων.
- Archetypal Patterns in Fairy Tales. Toronto: Inner City, 1997.
Μια πιο επικεντρωμένη συνέχεια του παραπάνω βιβλίου.
- Bacchilega, Cristina. Postmodern Fairy Tales: Gender and Narrative Strategies. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1997.
Μια πολιτισμική προσέγγιση του νέο-φολκλόρ μέσα από το πρίσμα των σύγχρονων κειμενικών θεωρικών και θεωριών φύλου. Χρήσιμη για εναλλακτικές οπτικές σε παραδοσιακό υλικό.
- Botkin, Benjamin Albert. A treasury of American folklore: stories, ballads, and traditions of the people. Foreword by Carl Sandburg. New York: Crown Publishers, 1944.
Οι συλλογές του Μπότκιν και του Ντόρσον (βλ. παρακάτω) θεωρούνται οι «βίβλοι» του αμερικανικού φολκλόρ, με πληθώρα κειμένων, επεξηγήσεις και τοποθετήσεις στο ιστορικο-πολιτισμικό τους πλαίσιο.
- Bronner , Simon J. American Folklore Studies : An Intellectual History. Lawrence, Kansas: University Press of Kansas, 1986.
Διαγράφει τη διαχρονική και διαδραστική πορεία ανάπτυξης και εξάπλωσης του φολκλόρ στην Αμερικανική κοινωνία σε σχέση με τα διανοητικά και πολιτισμικά κινήματα της χώρας.
- Christensen, Abigail M. H. Afro-American Folk Lore: Told Round Cabin Fires on the Sea Islands of South Carolina. New York: Negro Universities Press, 1969.
Για όσους/ες ενδιαφέρονται για τις ιδιαιτερότητες του Αφρο-αμερικανικού φολκλόρ.
- Coffin, Tristram P. Our Living Traditions : An Introduction to American Folklore. New York and London: Basic Books, 1968.
Κάπως παλιομοδίτικη, αλλά χρήσιμη για αρχάριους μελέτη για τις γενικές αρχές της αμερικανικής λαϊκής παράδοσης.
- Dorson, Richard Mercer, Inta Gale Carpenter, et al. Handbook of American Folklore. With an introduction by W. Edson Richmond. Bloomington: Indiana University Press, 1983.
Οι συλλογές του Ντόρσον και του Μπότκιν (βλ. παραπάνω) θεωρούνται οι «βίβλοι» του αμερικανικού φολκλόρ, με πληθώρα κειμένων, επεξηγήσεις και τοποθετήσεις στο ιστορικο-πολιτισμικό τους πλαίσιο.
- Erdoes, Richard, ed. Legends and tales of the American West : formerly tales from the American frontier. New York: Pantheon Books,1998.
Επικεντρώνεται στους θρύλους της Άγριας Δύσης.
- Flanagan , John Theodore, and Arthur Palmer Hudson, eds. Folklore in American Literature. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1971.
Διερευνά την ύπαρξη και δράση του φολκλορικού στοιχείου στη λογοτεχνία. Χρήσιμο για φοιτητές Αγγλικής φιλολογίας.
- Folktales of the North American Indian. NY: Random House-Senate, 1995.
Επικεντρώνεται στην πολιτισμική παράδοση των Γηγενών της Αμερικής.
- Furber, Michael. A Dictionary of Literary Symbols. 2nd ed. Cambridge: CUP, 2007.
Μια πιο «συμμαζεμένη» έκδοση του λεξικού του Τόμπσον (βλ. παρακάτω). Περιέχει και λήμματα που αφορούν σε σύγχρονους/αστικούς μύθους.
- Leeming, David, and Jake Page: Myths, Legends, and Folktales of America: An Anthology. New York: Oxford University Press, 1999.
Μια καλή και περιεκτική ανθολογία πρωτογενών πηγών. Δυστυχώς δεν τυπώνεται πια μαζικά, αλλιώς θα ήταν το πρωτογενές σύγγραμμα πηγών της τάξης.
- Osborne, Mary Pope. American Tall Tales. New York: Knopf, 2009.
Ερευνά την έννοια της «παραμύθας», παραλογοτεχνικού είδους καθαρά αμερικανικού, με αρκετά παραδείγματα.
- Propp, Vladimir Iakovlevich. Morphology of the Folktale. Trans. Laurence Scott, et al. Austin : University of Texas Press, 1968.
Βασικό θεωρητικό σύγγραμμα για τη μορφολογική αναλυτική προσέγγιση του φολκλόρ, από τον πρώτο διδάξαντα του είδους.
- Theory and History of Folklore. Trans. Ariadna Y. Martin, Richard P. Martin, et al. Ed. with an introduction and notes by Anatoly Liberman. Manchester: Manchester University Press, 1984.
Αναθεωρημένη και βελτιωμένη έκδοση τωνβασικών ιδεών της μορφολογικής προσέγγισης του Προππ.
- Richmond, Edson Winthrop, ed. Studies in Folklore: In Honor of Distinguished Service Professor Stith Thompson. Bloomington: Indiana University Press, 1957.
Συλλογή με μια πληθώρα παραδοσιακών μεν (δηλαδή, που ασχολούνται με την προέλευση μιας ιστορίας, τα σημεία εμφάνισής της), αλλά πολύ χρήσιμων δε στο τι μπορεί να κάνει κανείς με το φολκλόρ και τις επιστημονικές μελέτες του.
- Thompson, Stith. Motif-index of folk-literature: a classification of narrative elements in folk-tales, ballads, myths, fables, mediaeval romances, exempla, fabliaux, jest-books, and local legends. Bloomington, Indiana: Indiana University Press, 1932-1936.
Έργο-μαμούθ, βασική πηγή αναφοράς για τους ορισμούς οποιασδήποτε μορφής ή μηχανισμού του παραδοσιακού παγκόσμιου φολκλόρ.
- Turley, Hans. Rum, Sodomy and the Lash: Piracy, Sexuality and Masculine Identity. New ed. New York & London: NYUP, 2001.
Μια εναλλακτική, συναρπαστική προσέγγιση στην ανάλυση των μύθων των πειρατών μέσα από το πρίσμα της θεωρίας της σεξουαλικότητας.
|
Εβδομάδα: |
Θέμα: |
Κείμενα: (τα κείμενα περιέχονται στην ανθολογία του μαθήματος που διατίθεται σε μορφή pdf στην ιστοσελίδα μου, εκτός από κάποια κείμενα από τα The Norton Anthology of American Literature, τόμοι Α-Ε, που σημειώνονται ως Norton και γράμμα τόμου) |
|
1 |
Εισαγωγή |
Ορισμός του μύθου, του θρύλου, του παραμυθιού/ θεωρητικές προσεγγίσεις/ Η Αμερική ως θρυλική γη—ιδιαιτερότητες του Αμερικανικού φολκλόρ |
|
2 |
Η Γηγενής Κληρονομιά |
“The Iroquois Creation Story”( Norton-A); Winnebago, “From the Winnebago Trickster Cycle” (Norton-A); The Hopi Emergence; The Odjibwa Corn Hero; Black Elk; Wovoka (Norton-C).ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1 |
|
3 |
Περιούσιος Λαός, στη Γη του Διαβόλου |
W. Bradford, from Of Plymouth Plantation, Book 1, κεφάλαια I, IV, IX-XII (Norton-A); C. Mather, from Wonders of the Invisible World (“A People of God…” και “The Trial of Martha Carrier”) (Norton-A). |
|
4 |
Από Εδώ ως την Αιωνιότητα |
Hiawatha; V. Lindsay; Geronimo; Custer’s Last Stand; ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ |
|
5 |
Τέρατα |
The Skeleton Hand; Bigfoot; The Jersey/Leeds Devil; A Loup-Garou…; The Windigo; “He Ate All the Democrats”; ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2 |
|
6 |
Το Λευκό που Ξεχωρίζει |
La Llorona; H. Melville, Moby Dick, κεφάλαια XXXVI, XLI, XLII (Norton-B) |
|
7 |
Ομοκοινωνικοί Κουταλιανοί |
Paul Bunyan stories; Mike Fink stories; The Warrior Woman. |
|
8 |
Το Ημέρωμα της Ζούγκλας |
Johnny Appleseed stories; Davy Crockett stories; Jim Bowie stories. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 3 |
|
9 |
Άνθρωποι από Ατσάλι |
John Henry stories; Casey Jones stories; Joe Magarac; Tommyknockers; Thoreau; Adams. |
|
10 |
Kill Bill |
Billy the Kid stories; Wild Bill stories; Jesse James stories. ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ. |
|
11 |
Η Άγρια Ρήση |
Pecos Bill stories; Buffalo Bill stories; Calamity Jane stories.ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 4 |
|
12 |
Δημοκρατία για Υπερανθρώπους |
Hero President stories; Paul Revere; Manifest Destiny; De Crèvecoeur; Yankee Doodle; Miss Liberty; Uncle Sam.ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΠΛΑΝΟΥ |
|
13 |
Απ’ τα Αλώνια στα Σαλόνια: Το Παράδοξο |
Franklin; The Work Ethic; Stackalee. |
- Να γνωρίσει στο κοινό του τους σπουδαιότερους και δημοφιλέστερους βασικούς πολιτισμικούς μύθους και θρύλους της Αμερικής, όπως κυρίως αυτοί διαμορφώθηκαν από το 16ο ως τον 19ο αιώνα
- Να αναδείξει το πώς αυτοί οι θρύλοι εμπλέκονται με το ιστορικο-πολιτισμικό γίγνεσθαι ώστε να διαμορφώνουν ακόμα και σήμερα το λογοτεχνικό και πολιτι(σμι)κό προφίλ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής
- Να δώσει στους φοιτητές/στις φοιτήτριες την ικανότητα να αναγνωρίζουν και να αποτιμούν τη σημασία αυτών των μύθων και θρύλων στη διαμόρφωση μιας εθνικής λογοτεχνίας και κουλτούρας, ανακαλύπτοντάς τους κρυμμένους σε διάφορα κείμενα και πρακτικές
- Να δώσει στους φοιτητές/στις φοιτήτριες την ικανότητα να χρησιμοποιούν τους μύθους/θρύλους και τις θεωρητικές έννοιες από τη μελέτη του φολκλόρ που θα διδαχθούν ως εργαλεία για την περαιτέρω ανάλυση φαινομένων λόγου και πολιτισμού, καθώς και για την παραγωγή κριτικών αναλύσεων
- Δευτερευόντως, να δώσει στους φοιτητές/στις φοιτήτριες την ικανότητα να αναλύουν εκφάνσεις του φολκλόρ σε οποιοδήποτε πολιτισμικο-ιστορικό πλαίσιο
- Να εκπαιδεύσει τους φοιτητές/τις φοιτήτριες περαιτέρω στην αποδομητική και πολιτισμική κριτική, μέσω της αμφισβήτησης «απλοϊκών» μηνυμάτων και της αναζήτησης κρυμμένων και αντιφατικών εννοιών σε ένα κείμενο
- Να αποδώσει δικαιοσύνη στην—παρεξηγημένη από πολλούς ως φτωχή—πλούσια και συναρπαστική εικόνα της Αμερικανικής λαϊκής παράδοσης
- Να προσφέρει διασκέδαση, χωρίς την οποία μάθηση δεν νοείται!
Χρίστινα Ντόκου
Επίκουρη Καθηγήτρια
Η Χριστίνα Ντόκου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με σπουδές Αγγλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Β.Α., 1992) και μεταπτυχιακή ειδίκευση στο Τμήμα Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πεννσυλβάνια (Μ.Α. και διδακτορικό, 1997). Ειδικεύεται στις σπουδές ταυτότητας φύλου και στη μελέτη του μύθου στη σύγχρονη λογοτεχνία, ενώ πιο πρόσφατα έχει στραφεί και στις αμερικανικές πολιτισμικές σπουδές. Για τα θέματα αυτά έχει συγγράψει μία σειρά άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά και έχει κάνει επιστημονικές εισηγήσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επίσης μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Υποτρόφων Προγράμματος Fulbright και μέλος της Εταιρείας Ελληνικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας.
Σύνδεσμος για πλήρες βιογραφικό: http://users.uoa.gr/~cdokou/CV.docx
- An American Legends Reader—PDF format. Ed. Christina Dokou. Athens: UoA, 2007. Διαθέσιμο μαζί με συμπληρωματικό υλικό στην ιστοσελίδα της διδάσκουσας: http://users.uoa.gr/~cdokou/
- The Norton Anthology of American Literature, volumes A-E. 8th edition. Ed. Nina Baym et al. NY: Norton, 2011
- Γνώση της Αγγλικής γλώσσας επιπέδου Proficiency
- Ικανοποιητικές γενικές γνώσεις Αγγλο-Αμερικανικής λογοτεχνίας (Μαθήματα ΤΑΓΦ ΛΥ02, ΛΥ05)
- Γενικές γνώσεις θεωρίας και κριτικής της λογοτεχνίας και του πολιτισμού (Μαθήματα ΤΑΓΦ ΛΥ06, ΛΥ07)
Διδασκαλία καθ΄ έδρας με βοηθητικό οπτικουακουστικό υλικό και συμπληρωματική-ενισχυτική εκπαίδευση μέσω ασύγχρονης πλατφόρμας
- Υποχρεωτική εξέταση στο τέλος του έτους, χωρίς δυνατότητα επιτόπιας αναφοράς σε υλικό ή πηγές
- 4 υποχρεωτικά σύντομα «ημερολόγια πρώτης ανάγνωσης» κατά τη διάρκεια του εξαμήνου
- Προαιρετική ατομική ερευνητική εργασία
(Διαθέσιμο μόνο στους φοιτητές όχι στο ευρύ κοινό)
Φοιτητές/τριες του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ιδιαίτερα με κατεύθυνση Λογοτεχνίας-Πολιτισμού
Ενδιαφερόμενοι/ες για το Αμερικανικό φολκλόρ/λογοτεχνία/πολιτισμό
- Peck, Catherine, ed. A Treasury of North American Folk-tales. Introduction by Charles Johnson. New York: The Philip Lief Group, 1998.
Μια πολύ καλή και περιεκτική συλλογή των θρύλων και παραδόσεων από όλες τις πλευρές της Βορείου Αμερικής.
Διαθέσιμα μέσω ΟPAC (Βιβλιοθήκες ΕΚΠΑ)
- Bettelheim, Bruno. (1975) The Uses of Enchantment. Penguin Psychology series. Harmondsworth: Penguin, 1991. ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Βιβλίο-σταθμός για την ψυχαναλυτική προσέγγιση των παραμυθιών.
- Brown, Dee. Bury My Heart at Wounded Knee: An Indian History of the American West. New York: Bantam Books, 1971.
Η εναλλακτική ιστορία του πως κερδήθηκε η Αμερικανική Δύση, με τη γενοκτονία των Ινδιάνων και τις κρυφές πτυχές της επίσημης αφήγησης.
- Brunvand, Jan Harold. American Folklore: An Encyclopedia. Garland Reference Library of the Humanities 1551. London: Routledge, 1996.
Μια πολλή καλή εγκυκλοπαιδικής μορφής συλλογή ιστοριών από έναν βετεράνο της μελέτης του φολκλόρ.
- The study of American folklore: An Introduction.New York: Norton, 1986.
Βασικές αρχές του Αμερικανικού φολκλόρ—πολύ χρήσιμο θεωρητικά.
- Von Franz, Marie-Louise. (1970). The Interpretation of Fairy-Tales. Boston: Shambhala, 1996.
Της άμεσης σχολής του Καρλ Γκούσταβ Γιούνγκ, η συγγραφέας και ψυχαναλύτρια προσεγγίζει το φολκλόρ μέσα από τη θεωρία των αρχετύπων.
- Archetypal Patterns in Fairy Tales. Toronto: Inner City, 1997.
Μια πιο επικεντρωμένη συνέχεια του παραπάνω βιβλίου.
- Bacchilega, Cristina. Postmodern Fairy Tales: Gender and Narrative Strategies. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1997.
Μια πολιτισμική προσέγγιση του νέο-φολκλόρ μέσα από το πρίσμα των σύγχρονων κειμενικών θεωρικών και θεωριών φύλου. Χρήσιμη για εναλλακτικές οπτικές σε παραδοσιακό υλικό.
- Botkin, Benjamin Albert. A treasury of American folklore: stories, ballads, and traditions of the people. Foreword by Carl Sandburg. New York: Crown Publishers, 1944.
Οι συλλογές του Μπότκιν και του Ντόρσον (βλ. παρακάτω) θεωρούνται οι «βίβλοι» του αμερικανικού φολκλόρ, με πληθώρα κειμένων, επεξηγήσεις και τοποθετήσεις στο ιστορικο-πολιτισμικό τους πλαίσιο.
- Bronner , Simon J. American Folklore Studies : An Intellectual History. Lawrence, Kansas: University Press of Kansas, 1986.
Διαγράφει τη διαχρονική και διαδραστική πορεία ανάπτυξης και εξάπλωσης του φολκλόρ στην Αμερικανική κοινωνία σε σχέση με τα διανοητικά και πολιτισμικά κινήματα της χώρας.
- Christensen, Abigail M. H. Afro-American Folk Lore: Told Round Cabin Fires on the Sea Islands of South Carolina. New York: Negro Universities Press, 1969.
Για όσους/ες ενδιαφέρονται για τις ιδιαιτερότητες του Αφρο-αμερικανικού φολκλόρ.
- Coffin, Tristram P. Our Living Traditions : An Introduction to American Folklore. New York and London: Basic Books, 1968.
Κάπως παλιομοδίτικη, αλλά χρήσιμη για αρχάριους μελέτη για τις γενικές αρχές της αμερικανικής λαϊκής παράδοσης.
- Dorson, Richard Mercer, Inta Gale Carpenter, et al. Handbook of American Folklore. With an introduction by W. Edson Richmond. Bloomington: Indiana University Press, 1983.
Οι συλλογές του Ντόρσον και του Μπότκιν (βλ. παραπάνω) θεωρούνται οι «βίβλοι» του αμερικανικού φολκλόρ, με πληθώρα κειμένων, επεξηγήσεις και τοποθετήσεις στο ιστορικο-πολιτισμικό τους πλαίσιο.
- Erdoes, Richard, ed. Legends and tales of the American West : formerly tales from the American frontier. New York: Pantheon Books,1998.
Επικεντρώνεται στους θρύλους της Άγριας Δύσης.
- Flanagan , John Theodore, and Arthur Palmer Hudson, eds. Folklore in American Literature. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1971.
Διερευνά την ύπαρξη και δράση του φολκλορικού στοιχείου στη λογοτεχνία. Χρήσιμο για φοιτητές Αγγλικής φιλολογίας.
- Folktales of the North American Indian. NY: Random House-Senate, 1995.
Επικεντρώνεται στην πολιτισμική παράδοση των Γηγενών της Αμερικής.
- Furber, Michael. A Dictionary of Literary Symbols. 2nd ed. Cambridge: CUP, 2007.
Μια πιο «συμμαζεμένη» έκδοση του λεξικού του Τόμπσον (βλ. παρακάτω). Περιέχει και λήμματα που αφορούν σε σύγχρονους/αστικούς μύθους.
- Leeming, David, and Jake Page: Myths, Legends, and Folktales of America: An Anthology. New York: Oxford University Press, 1999.
Μια καλή και περιεκτική ανθολογία πρωτογενών πηγών. Δυστυχώς δεν τυπώνεται πια μαζικά, αλλιώς θα ήταν το πρωτογενές σύγγραμμα πηγών της τάξης.
- Osborne, Mary Pope. American Tall Tales. New York: Knopf, 2009.
Ερευνά την έννοια της «παραμύθας», παραλογοτεχνικού είδους καθαρά αμερικανικού, με αρκετά παραδείγματα.
- Propp, Vladimir Iakovlevich. Morphology of the Folktale. Trans. Laurence Scott, et al. Austin : University of Texas Press, 1968.
Βασικό θεωρητικό σύγγραμμα για τη μορφολογική αναλυτική προσέγγιση του φολκλόρ, από τον πρώτο διδάξαντα του είδους.
- Theory and History of Folklore. Trans. Ariadna Y. Martin, Richard P. Martin, et al. Ed. with an introduction and notes by Anatoly Liberman. Manchester: Manchester University Press, 1984.
Αναθεωρημένη και βελτιωμένη έκδοση τωνβασικών ιδεών της μορφολογικής προσέγγισης του Προππ.
- Richmond, Edson Winthrop, ed. Studies in Folklore: In Honor of Distinguished Service Professor Stith Thompson. Bloomington: Indiana University Press, 1957.
Συλλογή με μια πληθώρα παραδοσιακών μεν (δηλαδή, που ασχολούνται με την προέλευση μιας ιστορίας, τα σημεία εμφάνισής της), αλλά πολύ χρήσιμων δε στο τι μπορεί να κάνει κανείς με το φολκλόρ και τις επιστημονικές μελέτες του.
- Thompson, Stith. Motif-index of folk-literature: a classification of narrative elements in folk-tales, ballads, myths, fables, mediaeval romances, exempla, fabliaux, jest-books, and local legends. Bloomington, Indiana: Indiana University Press, 1932-1936.
Έργο-μαμούθ, βασική πηγή αναφοράς για τους ορισμούς οποιασδήποτε μορφής ή μηχανισμού του παραδοσιακού παγκόσμιου φολκλόρ.
- Turley, Hans. Rum, Sodomy and the Lash: Piracy, Sexuality and Masculine Identity. New ed. New York & London: NYUP, 2001.
Μια εναλλακτική, συναρπαστική προσέγγιση στην ανάλυση των μύθων των πειρατών μέσα από το πρίσμα της θεωρίας της σεξουαλικότητας.
Εισαγωγή στο επιστημονικό πεδίο της ανάλυσης του φολκλόρ—διαφοροποιήσεις μεταξύ των βασικών κατηγοριών του—οι βασικότερες σχολές προσέγγισης του θέματος—οι ιδιαιτερότητες του Αμερικανικού φολκλόρ.
Λέξεις-κλειδιά: Μύθος, θρύλος, φολκλόρ, παραμύθι, μυθαναλυτικές θεωρίες, αρχέτυπο, φανταστικό
Μύθοι των Γηγενών Αμερικανών και μορφολογικά στοιχεία τους—πως επηρέασαν μετέπειτα διαμορφώσεις του λευκού αμερικανικού φολκλόρ.
Λέξεις κλειδιά: Γηγενείς Αμερικανοί, φύση, ιστορία, χρήσεις του μύθου, γένεση, κολπατζής, οριακότητα
Οι πουριτανικές απαρχές του αμερικανικού πολιτισμού—ιστορία, μύθοι και νοοτροπία μέσα από μια πλειάδα αφηγημάτων με ισχύ θρύλου.
Λέξεις κλειδιά: Πουριτανοί, Βίβλος, Κουακέροι, η Νέα Ιερουσαλήμ, ο Αμερικανός Αδάμ, οι Εκλεκτοί, Διάβολος, Μάγισσες του Σάλεμ
Η μετατροπή των Αυτοχθόνων, μετά τη γενοκτονία τους, σε υλικό «λευκών» θρύλων και λογοτεχνικοθρυλικών αφηγημάτων.
Λέξεις κλειδιά: Χένρι Λόνγκφέλλοου, Χιαγουάθα, Στρατηγός Κάστερ, γαιοπλάστης, φυλετική κληρονομιά
Πολιτισμική, κειμενολογική και ψυχαναλυτική προσέγγιση των θρύλων για τέρατα και φαντάσματα.
Λέξεις κλειδιά: Τέρας, φάντασμα, λυκάνθρωπος, Γιέτι, Γουέντιγκο, Λα Γιορόνα, καννιβαλισμός, το αποκείμενο, φύση, αρχέτυπο
Διερεύνηση των μύθων για Λευκά Πλάσματα μέσα από τις λογοτεχνικές αναφορές σε αυτά.
Λέξεις κλειδιά: Το Λευκό Πλάσμα, Μόμπι Ντικ, αρχέτυπο, δρώμενο
Οι «κουταλιανοί» του Αμερικανικού φολκλόρ ως σύμβολα ιστορικο-πολιτισμικών δράσεων.
Λέξεις κλειδιά: Κουταλιανοί, μαουνιέρηδες, ξυλοκόποι, ομοκοινωνικότητα, θεωρία του κουήρ, θεωρία της επιτελεστικότητας, «φορητή πίστη», ψευδοφολκλόρ, Αμαζόνες
Η αλληλεπίδραση εποίκων-φύσης στο Αμερικανικό φολκλόρ, μέσα από τη θεωρία του φύλου.
Λέξεις κλειδιά: «Πυρετός του Οχάιο», η άμαξα Κονεστόγκα, τα Λιβάδια, ο Δρόμος προς τη Δύση, εξερευνητές, Ντέιβυ Κρόκετ, Τζόνι Μηλόσπορος, σημειολογική ανάλυση
Διερεύνηση της έννοιας του Ατσαλένιου Ανθρώπου ως μυθοποίηση της αμερικανικής εργατικής τάξης και της τεχνολογίας.
Λέξεις κλειδιά: Σχέση πολιτισμού-ταυτότητας-τεχνολογίας στην Αμερική, οι Μαστροχαλαστές, Τζων Χένρι, βιομηχανία, «το διαστημικό και το πρωτόγονο», «Άνθρωπος από Ατσάλι»
Οι θρύλοι της Άγριας Δύσης μέσα από μία αποδομητική προσέγγιση της κουήρ και επιτελεστικής θεωρίας.
Λέξεις κλειδιά: Ο Νότος, η Άγρια Δύση (ιδιαιτερότητες γεωγραφίας και πολιτισμικής διαμόρφωσης), πιστολέρο, ντεσπεράντο, Ντίξι, Πόνι Εξπρές, Μπίλι δε Κιντ, «Άγριος» Μπιλ Χίκοκ, Τζέσι Τζέημς
Οι θρύλοι της Άγριας Δύσης μέσα από μία αποδομητική προσέγγιση της κειμενικής και λακανικής θεωρίας.
Λέξεις κλειδιά: Η παραφιλολογία της «Άγριας» Δύσης, Καλάμιτι Τζέην, Μπάφαλο Μπιλ, θέαμα και αλήθεια, κειμενικότητα, επιτελεστικότητα, Νόμος του Πατρός
Διερεύνηση των θρύλων που αφορούν σε πολιτικούς της Αμερικής ή εθνικά-πολιτικά σύμβολα της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας.
Λέξεις κλειδιά: Πρόεδροι-ήρωες, Τζωρτζ Ουάσιγκτον, Αβραάμ Λίνκολν, Άγαλμα της Ελευθερίας, «Πρόδηλος Μοίρα», Θείος Σαμ, ο φαλακρός αετός, ιερός γάμος
Η έννοια του Αμερικανικού ονείρου ως παράδοξο μέσα από ταξικές θεωρίες.
Λέξεις κλειδιά: Απ’ τ’ Αλώνια στα Σαλόνια, το δολλάριο, Μπέντζαμιν Φράνκλιν, Στακαλή, φυλετικές προσεγγίσεις
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 0
Αρ. Προβολών : 0
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -
