Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής I & II
Βασίλειος Τσάφος, Αλεξάνδρα Ανδρούσου
Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ι
Επισκόπηση των επιστημών της αγωγής και του ερευνητικού τους πεδίου ώστε να κατανοηθεί το περιεχόμενο, οι στόχοι τους και ο πολυ-επιστημονικός τους χαρακτήρας. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται: η μετάβαση από την Παιδαγωγική στις Επιστήμες της αγωγής, η εξέλιξη των επιστημών της αγωγής στον διεθνή χώρο και στην Ελλάδα, η έρευνα στον χώρο των επιστημών της αγωγής, τα επιστημονικά τους εργαλεία και οι ερευνητικές τους προοπτικές. Προσεγγίζονται επίσης παραδειγματικά εκπαιδευτικά γεγονότα και εκπαιδευτικές καταστάσεις, καθώς και οι ποικίλοι παράγοντες που τα καθορίζουν και οι οποίοι διερευνώνται και ερμηνεύονται μέσα από τις διάφορες οπτικές των επιστημών της αγωγής. Σε αυτή την προοπτική παρουσιάζονται παραδείγματα ερευνών, αναλύονται σχετικά κείμενα, ώστε να επισημανθεί η συμβολή των επιστημών της αγωγής στην κατανόηση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας.
Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής ΙΙ
Επισκόπηση των παιδαγωγικών ρευμάτων και της σταδιακής τους εξέλιξης από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τις μέρες μας (κίνημα Νέας Αγωγής, Dewey, Montessori, Freinet, Cousinet, Claparede, Neil). Η προσέγγιση των συγκεκριμένων ρευμάτων βασίζεται στις ακόλουθες θεματικές: βιωματική προσέγγιση, κίνητρο στην εκπαίδευση, διαφοροποιημένη παιδαγωγική, ανισότητα ευκαιριών, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζεται και η εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης στην Ελλάδα και τα ζητήματα που απασχόλησαν τους Έλληνες παιδαγωγούς την ίδια περίοδο (εκπαιδευτικός δημοτικισμός: Γληνός, Δελμούζος, Τριανταφυλλίδης, εκπαιδευτικά προγράμματα, κριτική παιδαγωγική, διαπολιτισμική εκπαίδευση). Στο μάθημα μελετώνται κείμενα παιδαγωγών και συσχετίζονται με συγκεκριμένες εκπαιδευτικές συνθήκες και εκπαιδευτικά γεγονότα.
ΛιγότεραΕισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ι
Επισκόπηση των επιστημών της αγωγής και του ερευνητικού τους πεδίου ώστε να κατανοηθεί το περιεχόμενο, οι στόχοι τους και ο πολυ-επιστημονικός τους χαρακτήρας. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται: η μετάβαση από την Παιδαγωγική στις Επιστήμες της αγωγής, η εξέλιξη των επιστημών της αγωγής στον διεθνή χώρο και στην Ελλάδα, η έρευνα στον χώρο των επιστημών της αγωγής, τα επιστημονικά τους εργαλεία και οι ερευνητικές τους προοπτικές. Προσεγγίζονται επίσης παραδειγματικά εκπαιδευτικά γεγονότα και εκπαιδευτικές καταστάσεις, καθώς και οι ποικίλοι παράγοντες που τα καθορίζουν και οι οποίοι διερευνώνται και ερμηνεύονται μέσα από τις διάφορες οπτικές των επιστημών της αγωγής. Σε αυτή την προοπτική παρουσιάζονται παραδείγματα ερευνών, αναλύονται σχετικά κείμενα, ώστε να επισημανθεί η συμβολή των επιστημών της αγωγής στην κατανόηση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας.
Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής ΙΙ
Επισκόπηση των παιδαγωγικών ρευμάτων και της σταδιακής του
Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ι
Επισκόπηση των επιστημών της αγωγής και του ερευνητικού τους πεδίου ώστε να κατανοηθεί το περιεχόμενο, οι στόχοι τους και ο πολυ-επιστημονικός τους χαρακτήρας. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται: η μετάβαση από την Παιδαγωγική στις Επιστήμες της αγωγής, η εξέλιξη των επιστημών της αγωγής στον διεθνή χώρο και στην Ελλάδα, η έρευνα στον χώρο των επιστημών της αγωγής, τα επιστημονικά τους εργαλεία και οι ερευνητικές τους προοπτικές. Προσεγγίζονται επίσης παραδειγματικά εκπαιδευτικά γεγονότα και εκπαιδευτικές καταστάσεις, καθώς και οι ποικίλοι παράγοντες που τα καθορίζουν και οι οποίοι διερευνώνται και ερμηνεύονται μέσα από τις διάφορες οπτικές των επιστημών της αγωγής. Σε αυτή την προοπτική παρουσιάζονται παραδείγματα ερευνών, αναλύονται σχετικά κείμενα, ώστε να επισημανθεί η συμβολή των επιστημών της αγωγής στην κατανόηση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας.
Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής ΙΙ
Επισκόπηση των παιδαγωγικών ρευμάτων και της σταδιακής του
Περίγραμμα
Διδάσκοντες
Σπουδές: ΕΚΠΑ, Φιλοσοφική Σχολή, Tμήμα Γαλλικής Φιλολογίας, 1982 /Πανεπιστήμιο Paris V – René Descartes, Licence και Maîtrise en Sciences de l’Éducation, Eπιστήμες της Aγωγής, 1982-1984 / Πανεπιστήμιο Paris V – René Descartes, Μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Ψυχολογία της Εκπαίδευσης, Diplôme d’Etudes Approfondies (DEA), 1985 / Πανεπιστήμιο Paris V – René Descartes, Διδακτορικό δίπλωμα στη Ψυχολογία της Εκπαίδευσης, Iανουάριος 1991
Ερευνητικά ενδιαφέροντα: Διδακτικές πρακτικές και Επιμόρφωση εκπαιδευτικών /Εκπαίδευση μειονοτήτων /Σχεδιασμός και ανάπτυξη ψηφιακού και συμβατικού εκπαιδευτικού υλικού για ενήλικες και παιδιά
Σπουδές: ΕΚΠΑ, Φιλοσοφική Σχολή, Πτυχίο Φιλολογίας, 1982 / Πανεπιστήμιο Paris V – René Descartes, Licence en Sciences de l’Éducation (Κατεύθυνση: Ψυχολογία της Εκπαίδευσης) 1983 / Diplôme d’Etudes Approfondies (DEA) στην Γλωσσολογία, 1984 / Diplôme d’Etudes Approfondies (DEA) στις Επιστήμες της Αγωγής, 1985 / ΕΚΠΑ, Τομέας Παιδαγωγικής του Τμήματος Φιλοσοφίας – Παιδαγωγικής – Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής, Διδακτορικό στα Παιδαγωγικά, 1998.
Ερευνητικά ενδιαφέροντα: Αναλυτικά Προγράμματα / Εκπαίδευση εκπαιδευτικών / Ποιοτικές προσεγγίσεις στην εκπαιδευτική έρευνα: εκπαιδευτική έρευνα δράσης, έρευνες αφηγήσεων
Περιεχόμενο μαθήματος
- Εννοιολογικός προσδιορισμός των Επιστημών της Αγωγής.
- Ο διεπιστημονικός χαρακτήρας των Επιστημών της Αγωγής
- Ιστορική αναδρομή της εξέλιξης από την αντίληψη της Παιδαγωγικής στις Επιστήμες της Αγωγής.
- Ανάλυση της διεπιστημονικής διάστασης των Επιστημών της Αγωγής.
- Παρουσίαση του περιεχομένου και των εννοιολογικών πεδίων των Επιστημών της Αγωγής με έμφαση στην Κοινωνιολογία, τη Ψυχολογία και την Ιστορία.
- Παρουσίαση και ανάλυση δημοσιευμένων ερευνών από τη σκοπιά ποικίλων επιστημών της Αγωγής: ανάλυση των φάσεων μιας έρευνας.
- Εννοιολογικός προσδιορισμός των σύγχρονων παιδαγωγικών ρευμάτων.
- Επισκόπηση των παιδαγωγικών ρευμάτων και της σταδιακής τους εξέλιξης από τις αρχές του 20ου αιώνα έως τις μέρες μας (κίνημα Νέας Αγωγής, Dewey, Montessori, Freinet, Cousinet, Claparede, Neil).
- Κριτική μελέτη κειμένων παιδαγωγών και συσχέτιση με το πολιτικο-κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο.
- Βασικές θεματικές του σύγχρονου παιδαγωγικού προβληματισμού: βιωματική προσέγγιση, κίνητρο στην εκπαίδευση, διαφοροποιημένη παιδαγωγική, ανισότητα ευκαιριών, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία.
- Η εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης στην Ελλάδα και τα ζητήματα που απασχόλησαν τους Έλληνες παιδαγωγούς την ίδια περίοδο (εκπαιδευτικός δημοτικισμός: Γληνός, Δελμούζος, Τριανταφυλλίδης, εκπαιδευτικά προγράμματα, κριτική παιδαγωγική, διαπολιτισμική εκπαίδευση)
- Ανάλυση συγκεκριμένων εκπαιδευτικών συνθηκών και εκπαιδευτικών γεγονότων από τη σκοπιά των σύγχρονων παιδαγωγικών ρευμάτων.
Μαθησιακοί στόχοι
Το μάθημα αποτελεί εισαγωγικό μάθημα στο πεδίο των Επιστημών της Αγωγής. Στόχος του μαθήματος είναι ο/η φοιτητής/τρια και κάθε εκπαιδευόμενος να αποκτήσει μια συνολική εικόνα του γνωστικού αντικειμένου των Επιστημών της Αγωγής και της πορείας της παιδαγωγικής σκέψης ώστε να τη συνδέσει με την ανάπτυξη του διεπιστημονικού πεδίου των Επιστημών της Αγωγής.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια ή εκπαιδευόμενος/η θα μπορεί:
α) σε επίπεδο γνώσεων
- να προσδιορίζει το εννοιολογικό πεδίο και την προβληματική των Επιστημών της Αγωγής σε αντίθεση με την προσέγγιση της παιδαγωγικής ως εφαρμογής.
- να περιγράφει τους στόχους και το αντικείμενο των Επιστημών της Αγωγής όπως της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης, της Ψυχολογίας της Εκπαίδευσης, της Ιστορίας της Εκπαίδευσης, της Κοινωνιογλωσσολογίας κλπ.
- να αντιλαμβάνεται την διεπιστημονική, κριτική, διερευνητική φύση των Επιστημών της Αγωγής.
- να προσδιορίζει τους βασικούς ιστορικούς σταθμούς της εξέλιξης από την Παιδαγωγική στις Επιστήμες της Αγωγής.
- να προσδιορίζει βασικές έννοιες και θεματικές που συγκροτούν το πεδίο του σύγχρονου παιδαγωγικού προβληματισμού
- να γνωρίζει τις βασικές αρχές σύγχρονων παιδαγωγικών προσεγγίσεων και να τις συνδέει με τα ποικίλα επιστημονικά πεδία με τα οποία οι προσεγγίσεις αυτές συνομιλούν.
β) σε επίπεδο δεξιοτήτων
- να ερμηνεύει τη διαχρονική εξέλιξη των δομικών εννοιών και του πεδίου των Επιστημών της Αγωγής.
- να ερμηνεύει την εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης συνδέοντάς την με αντίστοιχες πολιτισμικές, πολιτικές και επιστημολογικές ανακατατάξεις.
- να συσχετίζει τα εκπαιδευτικά ζητήματα με τις σύγχρονες προσεγγίσεις των Επιστημών της Αγωγής.
- να εντοπίζει και να ταξινομεί διαφορετικές προσεγγίσεις και ιδεολογίες σε κείμενα σχετικά με την εκπαίδευση.
- να διακρίνει, να ερμηνεύει και να συσχετίζει τις διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις σε έρευνες που αφορούν θέματα της εκπαίδευσης.
- να κατανοεί τη χρησιμότητα των ερευνών για θέματα εκπαίδευσης.
- να προσεγγίζει την εκπαιδευτική πράξη ως μια σύνθετη διαδικασία, που προσδιορίζεται από ποικίλες παραμέτρους.
- να κατανοεί τη χρησιμότητα της συσχέτισης της παιδαγωγικής με τα ποικίλα επιστημονικά πεδία, που αναλύουν παραμέτρους που επηρεάζουν την εκπαιδευτική πράξη.
- να συνειδητοποιεί τη σημασία που έχει για τον/την εκπαιδευτικό η συστηματική ανάλυση της εκπαιδευτικής συνθήκης βασιζόμενος/η σε σύγχρονες προσεγγίσεις της παιδαγωγικής.
γ) σε επίπεδο ικανοτήτων
- να μελετά κριτικά κείμενα σχετικά με την εκπαίδευση και κείμενα σημαντικών παιδαγωγών και να προσδιορίζει τη συμβολή τους στην εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης.
- να ορίζει και να εξηγεί τις πολυσύνθετες παραμέτρους που ορίζουν κάθε εκπαιδευτική διαδικασία.
- να χειρίζεται βιβλιογραφία ερευνητική σε σχέση με τα ζητήματα των Επιστημών της Αγωγής.
- να αξιοποιεί την αναλυτική ματιά σε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία.
- να προσεγγίζει κριτικά και να αναλύει την εκπαιδευτική πράξη αξιοποιώντας τις βασικές έννοιες και τις θεματικές του σύγχρονου παιδαγωγικού προβληματισμού.
- να αξιοποιεί τον διεπιστημονικό χαρακτήρα των ΕτΑ για να ερμηνεύει ποικίλες εκπαιδευτικές συνθήκες.
Ομάδα στόχος
Υποψήφιοι και εν ενεργεία φοιτητές/φοιτήτριες και απόφοιτοι Τμημάτων Παιδαγωγικών Τμημάτων / Σχολών Επιστημών της Αγωγής.
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Mialaret, G. (2008). Επιστήμες της εκπαίδευσης. Η διαμόρφωση και η εξέλιξη ενός επιστημονικού πεδίου, Αθήνα: Μεταίχμιο.
- Mialaret, G. (2011). Περί Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης, Αθήνα: Δαρδανός
- J.Houssaye (2000) (επ.) Δεκαπέντε παιδαγωγοί - σταθμοί στην ιστορία της παιδαγωγικής σκέψης, Αθήνα: Μεταίχμιο.
- Δημαράς Α. (2013). Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, Αθήνα: Μεταίχμιο.
Βιβλιογραφία
- Βρεττός, Ι. (2006), Θεωρίες της Αγωγής, Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη.
- Δημαράς, Α. & Βασιλού-Παπαγεωργίου, Β. (2008). Από το κοντύλι στον υπολογιστή. 1830-2000 Εκατόν εβδομήντα χρόνια ελληνική εκπαίδευση με λόγια και εικόνες, Αθήνα: Μεταίχμιο.
- Houssaye J. (επ.) (2000) [1995], Δεκαπέντε Παιδαγωγοί. Σταθμοί στην ιστορία της παιδαγωγικής σκέψης, μετ. Δ. Καρακατσάνη, Αθήνα: Μεταίχμιο.
- Κρίβας Σπ. (2004): Παιδαγωγική Επιστήμη, Βασική Θεματική, Gutenberg, Αθήνα.
- Ματσαγγούρας, H. (2009). Εισαγωγή στις Επιστήμες της Παιδαγωγικής. Εναλλακτικές Προσεγγίσεις, Διδακτικές Προεκτάσεις, Αθήνα: Gutenberg.
- Ξωχέλλης, Π. (1997). Θεµελιώδη Προβλήµατα της Παιδαγωγικής Επιστήµης. Αθήνα, Κυριακίδης.
- Ξωχέλλης Π. (1997), «Υπαρξιακά Προβλήματα της Παιδαγωγικής Επιστήμης στο Παρελθόν και Σήμερα», στο Βάμβουκας Μ.Ι. & Χουρδάκης Α.Γ., Παιδαγωγική Επιστήμη στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Τάσεις και Προοπτικές, Πρακτικά Ζ΄Διεθνούς Συνεδρίου, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σσ. 17-26.
- Παπανούτσος Ε. Π. (1984²), Α. Δελμούζος: η ζωή του : επιλογή από το έργο του, Αθήνα: ΜΙΕΤ.
- Πυργιωτάκης Γ. (2007) Παιδαγωγική του Νέου σχολείου, Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη.
- Reble, A. (2005), Ιστορία της Παιδαγωγικής, Αθήνα: εκδ. Παπαδήμα.
- Τερζής, Ν. (2000), Η παιδαγωγική του Αλεξάνδρου Π. Δελμούζου : συστηματική εξέταση του έργου και της δράσης του, Θεσ/νίκη: Αφοι Κυριακίδη.
- Tomlinson, C.A. (2004). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας. Ανταπόκριση στις νάγκες όλων των μαθητών, μετ. Χ. Θεοφιλίδης & Δ. Μαρτίδου – Φορσιέ, Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη.
- Χαραβιτσίδης, Π. (2013). Χτίζοντας ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο, Θεσ/νίκη: εκδ. Επίκεντρο.
Σπουδές: ΕΚΠΑ, Φιλοσοφική Σχολή, Tμήμα Γαλλικής Φιλολογίας, 1982 /Πανεπιστήμιο Paris V – René Descartes, Licence και Maîtrise en Sciences de l’Éducation, Eπιστήμες της Aγωγής, 1982-1984 / Πανεπιστήμιο Paris V – René Descartes, Μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Ψυχολογία της Εκπαίδευσης, Diplôme d’Etudes Approfondies (DEA), 1985 / Πανεπιστήμιο Paris V – René Descartes, Διδακτορικό δίπλωμα στη Ψυχολογία της Εκπαίδευσης, Iανουάριος 1991
Ερευνητικά ενδιαφέροντα: Διδακτικές πρακτικές και Επιμόρφωση εκπαιδευτικών /Εκπαίδευση μειονοτήτων /Σχεδιασμός και ανάπτυξη ψηφιακού και συμβατικού εκπαιδευτικού υλικού για ενήλικες και παιδιά
Σπουδές: ΕΚΠΑ, Φιλοσοφική Σχολή, Πτυχίο Φιλολογίας, 1982 / Πανεπιστήμιο Paris V – René Descartes, Licence en Sciences de l’Éducation (Κατεύθυνση: Ψυχολογία της Εκπαίδευσης) 1983 / Diplôme d’Etudes Approfondies (DEA) στην Γλωσσολογία, 1984 / Diplôme d’Etudes Approfondies (DEA) στις Επιστήμες της Αγωγής, 1985 / ΕΚΠΑ, Τομέας Παιδαγωγικής του Τμήματος Φιλοσοφίας – Παιδαγωγικής – Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής, Διδακτορικό στα Παιδαγωγικά, 1998.
Ερευνητικά ενδιαφέροντα: Αναλυτικά Προγράμματα / Εκπαίδευση εκπαιδευτικών / Ποιοτικές προσεγγίσεις στην εκπαιδευτική έρευνα: εκπαιδευτική έρευνα δράσης, έρευνες αφηγήσεων
- Εννοιολογικός προσδιορισμός των Επιστημών της Αγωγής.
- Ο διεπιστημονικός χαρακτήρας των Επιστημών της Αγωγής
- Ιστορική αναδρομή της εξέλιξης από την αντίληψη της Παιδαγωγικής στις Επιστήμες της Αγωγής.
- Ανάλυση της διεπιστημονικής διάστασης των Επιστημών της Αγωγής.
- Παρουσίαση του περιεχομένου και των εννοιολογικών πεδίων των Επιστημών της Αγωγής με έμφαση στην Κοινωνιολογία, τη Ψυχολογία και την Ιστορία.
- Παρουσίαση και ανάλυση δημοσιευμένων ερευνών από τη σκοπιά ποικίλων επιστημών της Αγωγής: ανάλυση των φάσεων μιας έρευνας.
- Εννοιολογικός προσδιορισμός των σύγχρονων παιδαγωγικών ρευμάτων.
- Επισκόπηση των παιδαγωγικών ρευμάτων και της σταδιακής τους εξέλιξης από τις αρχές του 20ου αιώνα έως τις μέρες μας (κίνημα Νέας Αγωγής, Dewey, Montessori, Freinet, Cousinet, Claparede, Neil).
- Κριτική μελέτη κειμένων παιδαγωγών και συσχέτιση με το πολιτικο-κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο.
- Βασικές θεματικές του σύγχρονου παιδαγωγικού προβληματισμού: βιωματική προσέγγιση, κίνητρο στην εκπαίδευση, διαφοροποιημένη παιδαγωγική, ανισότητα ευκαιριών, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία.
- Η εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης στην Ελλάδα και τα ζητήματα που απασχόλησαν τους Έλληνες παιδαγωγούς την ίδια περίοδο (εκπαιδευτικός δημοτικισμός: Γληνός, Δελμούζος, Τριανταφυλλίδης, εκπαιδευτικά προγράμματα, κριτική παιδαγωγική, διαπολιτισμική εκπαίδευση)
- Ανάλυση συγκεκριμένων εκπαιδευτικών συνθηκών και εκπαιδευτικών γεγονότων από τη σκοπιά των σύγχρονων παιδαγωγικών ρευμάτων.
Το μάθημα αποτελεί εισαγωγικό μάθημα στο πεδίο των Επιστημών της Αγωγής. Στόχος του μαθήματος είναι ο/η φοιτητής/τρια και κάθε εκπαιδευόμενος να αποκτήσει μια συνολική εικόνα του γνωστικού αντικειμένου των Επιστημών της Αγωγής και της πορείας της παιδαγωγικής σκέψης ώστε να τη συνδέσει με την ανάπτυξη του διεπιστημονικού πεδίου των Επιστημών της Αγωγής.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια ή εκπαιδευόμενος/η θα μπορεί:
α) σε επίπεδο γνώσεων
- να προσδιορίζει το εννοιολογικό πεδίο και την προβληματική των Επιστημών της Αγωγής σε αντίθεση με την προσέγγιση της παιδαγωγικής ως εφαρμογής.
- να περιγράφει τους στόχους και το αντικείμενο των Επιστημών της Αγωγής όπως της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης, της Ψυχολογίας της Εκπαίδευσης, της Ιστορίας της Εκπαίδευσης, της Κοινωνιογλωσσολογίας κλπ.
- να αντιλαμβάνεται την διεπιστημονική, κριτική, διερευνητική φύση των Επιστημών της Αγωγής.
- να προσδιορίζει τους βασικούς ιστορικούς σταθμούς της εξέλιξης από την Παιδαγωγική στις Επιστήμες της Αγωγής.
- να προσδιορίζει βασικές έννοιες και θεματικές που συγκροτούν το πεδίο του σύγχρονου παιδαγωγικού προβληματισμού
- να γνωρίζει τις βασικές αρχές σύγχρονων παιδαγωγικών προσεγγίσεων και να τις συνδέει με τα ποικίλα επιστημονικά πεδία με τα οποία οι προσεγγίσεις αυτές συνομιλούν.
β) σε επίπεδο δεξιοτήτων
- να ερμηνεύει τη διαχρονική εξέλιξη των δομικών εννοιών και του πεδίου των Επιστημών της Αγωγής.
- να ερμηνεύει την εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης συνδέοντάς την με αντίστοιχες πολιτισμικές, πολιτικές και επιστημολογικές ανακατατάξεις.
- να συσχετίζει τα εκπαιδευτικά ζητήματα με τις σύγχρονες προσεγγίσεις των Επιστημών της Αγωγής.
- να εντοπίζει και να ταξινομεί διαφορετικές προσεγγίσεις και ιδεολογίες σε κείμενα σχετικά με την εκπαίδευση.
- να διακρίνει, να ερμηνεύει και να συσχετίζει τις διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις σε έρευνες που αφορούν θέματα της εκπαίδευσης.
- να κατανοεί τη χρησιμότητα των ερευνών για θέματα εκπαίδευσης.
- να προσεγγίζει την εκπαιδευτική πράξη ως μια σύνθετη διαδικασία, που προσδιορίζεται από ποικίλες παραμέτρους.
- να κατανοεί τη χρησιμότητα της συσχέτισης της παιδαγωγικής με τα ποικίλα επιστημονικά πεδία, που αναλύουν παραμέτρους που επηρεάζουν την εκπαιδευτική πράξη.
- να συνειδητοποιεί τη σημασία που έχει για τον/την εκπαιδευτικό η συστηματική ανάλυση της εκπαιδευτικής συνθήκης βασιζόμενος/η σε σύγχρονες προσεγγίσεις της παιδαγωγικής.
γ) σε επίπεδο ικανοτήτων
- να μελετά κριτικά κείμενα σχετικά με την εκπαίδευση και κείμενα σημαντικών παιδαγωγών και να προσδιορίζει τη συμβολή τους στην εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης.
- να ορίζει και να εξηγεί τις πολυσύνθετες παραμέτρους που ορίζουν κάθε εκπαιδευτική διαδικασία.
- να χειρίζεται βιβλιογραφία ερευνητική σε σχέση με τα ζητήματα των Επιστημών της Αγωγής.
- να αξιοποιεί την αναλυτική ματιά σε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία.
- να προσεγγίζει κριτικά και να αναλύει την εκπαιδευτική πράξη αξιοποιώντας τις βασικές έννοιες και τις θεματικές του σύγχρονου παιδαγωγικού προβληματισμού.
- να αξιοποιεί τον διεπιστημονικό χαρακτήρα των ΕτΑ για να ερμηνεύει ποικίλες εκπαιδευτικές συνθήκες.
Υποψήφιοι και εν ενεργεία φοιτητές/φοιτήτριες και απόφοιτοι Τμημάτων Παιδαγωγικών Τμημάτων / Σχολών Επιστημών της Αγωγής.
- Mialaret, G. (2008). Επιστήμες της εκπαίδευσης. Η διαμόρφωση και η εξέλιξη ενός επιστημονικού πεδίου, Αθήνα: Μεταίχμιο.
- Mialaret, G. (2011). Περί Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης, Αθήνα: Δαρδανός
- J.Houssaye (2000) (επ.) Δεκαπέντε παιδαγωγοί - σταθμοί στην ιστορία της παιδαγωγικής σκέψης, Αθήνα: Μεταίχμιο.
- Δημαράς Α. (2013). Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, Αθήνα: Μεταίχμιο.
- Βρεττός, Ι. (2006), Θεωρίες της Αγωγής, Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη.
- Δημαράς, Α. & Βασιλού-Παπαγεωργίου, Β. (2008). Από το κοντύλι στον υπολογιστή. 1830-2000 Εκατόν εβδομήντα χρόνια ελληνική εκπαίδευση με λόγια και εικόνες, Αθήνα: Μεταίχμιο.
- Houssaye J. (επ.) (2000) [1995], Δεκαπέντε Παιδαγωγοί. Σταθμοί στην ιστορία της παιδαγωγικής σκέψης, μετ. Δ. Καρακατσάνη, Αθήνα: Μεταίχμιο.
- Κρίβας Σπ. (2004): Παιδαγωγική Επιστήμη, Βασική Θεματική, Gutenberg, Αθήνα.
- Ματσαγγούρας, H. (2009). Εισαγωγή στις Επιστήμες της Παιδαγωγικής. Εναλλακτικές Προσεγγίσεις, Διδακτικές Προεκτάσεις, Αθήνα: Gutenberg.
- Ξωχέλλης, Π. (1997). Θεµελιώδη Προβλήµατα της Παιδαγωγικής Επιστήµης. Αθήνα, Κυριακίδης.
- Ξωχέλλης Π. (1997), «Υπαρξιακά Προβλήματα της Παιδαγωγικής Επιστήμης στο Παρελθόν και Σήμερα», στο Βάμβουκας Μ.Ι. & Χουρδάκης Α.Γ., Παιδαγωγική Επιστήμη στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Τάσεις και Προοπτικές, Πρακτικά Ζ΄Διεθνούς Συνεδρίου, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σσ. 17-26.
- Παπανούτσος Ε. Π. (1984²), Α. Δελμούζος: η ζωή του : επιλογή από το έργο του, Αθήνα: ΜΙΕΤ.
- Πυργιωτάκης Γ. (2007) Παιδαγωγική του Νέου σχολείου, Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη.
- Reble, A. (2005), Ιστορία της Παιδαγωγικής, Αθήνα: εκδ. Παπαδήμα.
- Τερζής, Ν. (2000), Η παιδαγωγική του Αλεξάνδρου Π. Δελμούζου : συστηματική εξέταση του έργου και της δράσης του, Θεσ/νίκη: Αφοι Κυριακίδη.
- Tomlinson, C.A. (2004). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας. Ανταπόκριση στις νάγκες όλων των μαθητών, μετ. Χ. Θεοφιλίδης & Δ. Μαρτίδου – Φορσιέ, Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη.
- Χαραβιτσίδης, Π. (2013). Χτίζοντας ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο, Θεσ/νίκη: εκδ. Επίκεντρο.
Προσέγγιση του όρου «Παιδαγωγικά» μέσα από τις απαντήσεις που έχουν δώσει οι φοιτητές στο ερώτημα «Τι είναι Παιδαγωγικά;». Διερεύνηση των αντιλήψεων στις οποίες παραπέμπει κάθε ορισμός που έχει διατυπωθεί. Παρακολούθηση της ιστορικής εξέλιξης των ιδεών περί Παιδαγωγικής με αναφορά σε κομβικούς σταθμούς της εξελικτικής αυτής πορείας (Πλάτων, Rousseau, Pestallozi, Νέα Αγωγή).
Εννοιολογικός προσδιορισμός των Επιστημών της Αγωγής. Προσέγγιση των Επιστημών της Αγωγής ως σταυροδρόμι ποικίλων επιστημονικών πεδίων, μεθοδολογιών και θεωριών. Ανάδειξη του διεπιστημονικού χαρακτήρα των Επιστημών της Αγωγής. Αναφορά στις παραμέτρους που διερευνούν και στα ζητήματα που μελετούν τρεις βασικοί κλάδοι των Επιστημών της Αγωγής, δηλαδή η Ψυχολογία της Εκπαίδευσης, η Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης και η Ιστορία της Εκπαίδευσης.
Κριτική παρατήρηση της ταινίας «Τα παιδιά της Χορωδίας». Διερεύνηση των σημείων διαφοροποίησης του δασκάλου της ταινίας από τους συναδέλφους του και ανάδειξη της παιδαγωγικής αξίας της ταινίας στη σύγχρονη εποχή. Ανάλυση της εκπαιδευτικής πράξης αξιοποιώντας βασικές έννοιες και θεματικές του σύγχρονου παιδαγωγικού προβληματισμού (βιώματα/εμπειρίες, κίνητρο στην εκπαίδευση).
Εικόνα: Τα παιδιά της Χορωδίας (Les Choristes), Christophe Barratier, Αθηνόραμα.
Κριτική μελέτη αποσπασμάτων του Dewey και συσχέτιση με το πολιτικο-κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής του. Παρουσίαση και σχολιασμός εκπαιδευτικών στιγμιότυπων και ανάδειξη της σημασίας του βιώματος και του κινήτρου στην εκπαίδευση. Σύγκριση των απόψεων του Skinner και του Rogers περί κινήτρου και διάκρισή του σε εξωτερικό και ενδογενές.
Εικόνα: John Dewey / By Underwood & Underwood [Public domain], via Wikimedia Commons.
Ανάλυση μιας αυθεντικής εκπαιδευτικής συνθήκης στην οποία ακολουθείται η μέθοδος του Freinet. Κριτική μελέτη αποσπασμάτων του Freinet και σύντομη αναφορά σε βιογραφικά στοιχεία του σε συσχέτιση με το πολιτικο-κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής του.
Εικόνα: Celestin Freinet / By Engeell (Own work) [CC BY-SA 4.0], via Wikimedia Commons
Κριτική παρατήρηση της ταινίας «Το Σκασιαρχείο» όπου παρουσιάζεται η μέθοδος του Freinet. Εστίαση στα παιδαγωγικά ζητήματα που θίγονται στην ταινία. Παρατήρηση των παιδαγωγικών πρακτικών του δασκάλου της ταινίας για την προώθηση της εργασίας σε ομάδες. Εξέταση της περίπτωσης του Summerhill του A. S Neill. Συζήτηση επί των χαρακτηριστικών του σχολείου αυτού. Σύγκριση του πειράματος του Neil με τις διαδικασίες του Freinet.
Εικόνα: Το σκασιαρχείο (L ‘école buissonnière) Jean–Paulle Chanois.
Μελέτη μιας δημοσιευμένης επιστημονικής έρευνας που εντάσσεται στον χώρο των Επιστημών της Αγωγής και εξέταση του τρόπου ανάπτυξής της. Καταγραφή των βηματισμών που ακολουθούνται κατά την ερευνητική διαδικασία και εντοπισμός τους στην υπό μελέτη έρευνα.
Εξέταση μιας υποθετικής (αλλά αυθεντικής) εκπαιδευτικής συνθήκης και συζήτηση για το πώς θα μπορούσε να ερευνηθεί η συγκεκριμένη συνθήκη.
Αποδελτίωση δύο ερευνών που εντάσσονται στον χώρο των Επιστημών της Αγωγής και συγκεκριμένα αφορούν τον τομέα της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης.
Αναφορά στις θεματικές περιοχές που καλύπτει η Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, στους στόχους της, και στο βασικό αντικείμενο μελέτης της με αντιπροσωπευτικά παραδείγματα.
Ανάλυση των ζητημάτων που απασχόλησαν τους μεγάλους Έλληνες παιδαγωγούς με έμφαση στο έργο των Α. Δελμούζο και Δ. Γληνό. Εξέταση του πώς οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες αυτών συνδέονται με την Ιστορία της Εκπαίδευσης. Αναφορά στους στόχους της Ιστορίας της Εκπαίδευσης και στα αντικείμενα μελέτης της με ενδεικτικά παραδείγματα ή προτάσεις πιθανών ερευνών.
Εικόνα: Δελμούζος, Γληνός, Τριανταφυλλίδης / Ε.Λ.Ι.Α, Μ.Ι.Ε.Τ, openarchives.gr.
Αποδελτίωση δύο ερευνών από τον χώρο των Επιστημών της Αγωγής και που συγκεκριμένα αφορούν τον τομέα της Ψυχολογία της Εκπαίδευσης.
Αναφορά σε βιογραφικά στοιχεία της Maria Montessori και κριτική μελέτη αποσπασμάτων από το έργο της σε συσχέτιση με το πολιτικο-κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο.
Ανάλυση μιας συγκεκριμένης εκπαιδευτικής συνθήκης από τη σκοπιά της Ψυχολογίας και της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης.
Ανάλυση δύο συγκεκριμένων εκπαιδευτικών συνθηκών και εκπαιδευτικών γεγονότων από τη σκοπιά της διαφοροποιημένης παιδαγωγικής και της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.
Ανακεφαλαίωση με σύντομη ιστορική αναδρομή της εξέλιξης από την αντίληψη της Παιδαγωγικής στις Επιστήμες της Αγωγής. Σύντομη επισκόπηση των παιδαγωγικών ρευμάτων και της σταδιακής τους εξέλιξης από τις αρχές του 20ου αιώνα έως τις μέρες μας.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 0
Αρ. Προβολών : 0
Ανακοινώσεις
- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -
