Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες
Βασίλειος Τσελφές
Το μάθημα έχει ως βασικό σκοπό την εξοικείωση των εκπαιδευομένων με κάποιες από τις «όψεις του φυσικού κόσμου» που προτείνονται από τις φυσικές-εργαστηριακές επιστήμες, κυρίως τους τελευταίους πέντε αιώνες.
Στη διδασκαλία χρησιμοποιούνται θέματα από ενότητες της κλασικής επιστήμης, των οποίων η διαπραγμάτευση στηρίζεται σε ιστορικές αναπλαισιώσεις και εστιάζει:
α) Στην κατανόηση διάφορων επιστημονικών όψεων του κόσμου σε σχέση με το πολιτιστικό πλαίσιο εντός του οποίου εμφανίστηκαν οι όψεις αυτές.
β) Στην αναγνώριση της σχέσης των επιστημονικών όψεων για τον κόσμο με τις σύγχρονες τοπικές κουλτούρες, μέσα στις οποίες διαχέονται.
γ) Στη διάγνωση των προσωπικών όψεων για τον κόσμο που διαθέτουν/ χρησιμοποιούν οι φοιτητές/τριες και στην ανάδειξη της σχέσης των όψεων αυτών με τις προσωπικές τους αξίες, πεποιθήσεις και δεσμεύσεις.
δ) Στη διάγνωση των όψεων για τον κόσμο που προωθούνται μέσω των σχολικών επιστημονικών κειμένων.
Το μάθημα έχει ως βασικό σκοπό την εξοικείωση των εκπαιδευομένων με κάποιες από τις «όψεις του φυσικού κόσμου» που προτείνονται από τις φυσικές-εργαστηριακές επιστήμες, κυρίως τους τελευταίους πέντε αιώνες.
Στη διδασκαλία χρησιμοποιούνται θέματα από ενότητες της κλασικής επιστήμης, των οποίων η διαπραγμάτευση στηρίζεται σε ιστορικές αναπλαισιώσεις και εστιάζει:
α) Στην κατανόηση διάφορων επιστημονικών όψεων του κόσμου σε σχέση με το πολιτιστικό πλαίσιο εντός του οποίου εμφανίστηκαν οι όψεις αυτές.
β) Στην αναγνώριση της σχέσης των επιστημονικών όψεων για τον κόσμο με τις σύγχρονες τοπικές κουλτούρες, μέσα στις οποίες διαχέονται.
γ) Στη διάγνωση των προσωπικών όψεων για τον κόσμο που διαθέτουν/ χρησιμοποιούν οι φοιτητές/τριες και στην ανάδειξη της σχέσης των όψεων αυτών με τις προσωπικές τους αξίες, πεποιθήσεις και δεσμεύσεις.
δ) Στη διάγνωση των όψεων για τον κόσμο που προωθούνται μέσω των σχολικών επιστημονικών κειμένων.
Το μάθημα έχει ως βασικό σκοπό την εξοικείωση των εκπαιδευομένων με κάποιες από τις «όψεις του φυσικού κόσμου» που προτείνονται από τις φυσικές-εργαστηριακές επιστήμες, κυρίως τους τελευταίους πέντε αιώνες.
Στη διδασκαλία χρησιμοποιούνται θέματα από ενότητες της κλασικής επιστήμης, των οποίων η διαπραγμάτευση στηρίζεται σε ιστορικές αναπλαισιώσεις και εστιάζει:
α) Στην κατανόηση διάφορων επιστημονικών όψεων του κόσμου σε σχέση με το πολιτιστικό πλαίσιο εντός του οποίου εμφανίστηκαν οι όψεις αυτές.
β) Στην αναγνώριση της σχέσης των επιστημονικών όψεων για τον κόσμο με τις σύγχρονες τοπικές κουλτούρες, μέσα στις οποίες διαχέονται.
γ) Στη διάγνωση των προσωπικών όψεων για τον κόσμο που διαθέτουν/ χρησιμοποιούν οι φοιτητές/τριες και στην ανάδειξη της σχέσης των όψεων αυτών με τις προσωπικές τους αξίες, πεποιθήσεις και δεσμεύσεις.
δ) Στη διάγνωση των όψεων για τον κόσμο που προωθούνται μέσω των σχολικών επιστημονικών κειμένων.
Περίγραμμα
Περιεχόμενο μαθήματος
1. Γιατί το ερώτημα "τι είναι επιστήμη" δεν έχει νόημα χωρίς κάποιο χρονικό προσδιορισμό
- Μια σύντομη ιστορική αναδρομή από την Αριστοτελική Επιστήμη μέχρι την Επιστήμη ως σύγχρονο επάγγελμα.
- Εικόνες του 20ου αιώνα: Η δημόσια "εικόνα" του επιστήμονα και η πραγματική επιστημονική δραστηριότητα.
- Η στροφή της κρίσης: "ο παλιός, καλός τρόπος παραγωγής θεωρητικής γνώσης" έναντι του "νέου, ηρωικού τρόπου παραγωγής γνώσης για χρήση".
- Κριτική ανάλυση των στόχων και των επιλογών του μαθήματος.
2. Οι κοσμοθεωρίες/ όψεις του φυσικού κόσμου ως συνιστώσες της καθημερινής, της σχολικής και της επιστημονικής κουλτούρας.
- Η πολιτισμική διάκριση του «εγώ» από το «άλλο» και η σημασία της σχέσης τους στο πλαίσιο μιας κοσμοθεωρίας.
- Κατηγοριοποιήσεις, σχέσεις και αιτιότητα στο πολιτισμικό σκηνικό χώρου και χρόνου.
3. Μορφές και περίοδοι της σύγχρονης επιστήμης: μια προσπάθεια κατασκευής τομών στο κοινωνικό πλαίσιο και στον ιστορικό χρόνο.
- Επιστήμη - Τεχνολογία - Πολιτισμός.
- Φυσιοκρατία - Μηχανοκρατία - Τεχνοκρατία - Πολυπλοκότητα.
4. Κριτική ανάγνωση κλασικών επιστημονικών κειμένων: η περίπτωση του Γαλιλαίου
- Το ιστορικό πλαίσιο.
- Ανάγνωση, ερωτήματα, αναζήτηση, υποθέσεις, κατανόηση.
5. Ανιχνεύοντας και ερμηνεύοντας τα "απομεινάρια της ιστορίας της επιστημονικής δραστηριότητας" στα κείμενα των σύγχρονων σχολικών βιβλίων επιστήμης.
- Φυσιοκρατικές, μηχανοκρατικές και τεχνοκρατικές περιγραφές ενός πολύπλοκου φυσικού κόσμου.
- Η εκπαιδευτική διάσταση των άρρητων χαρακτηριστικών των επιστημονικών αναπαραστάσεων.
6. Ανιχνεύοντας και ερμηνεύοντας τα "απομεινάρια της ιστορίας" στα σύγχρονα κείμενα "επιστήμης" που διακινούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
- Πολυπλοκότητα και «σιωπή».
7. Αξιολόγηση μαθήματος: παρουσίαση των εργασιών των φοιτητών - συζήτηση.
Μαθησιακοί στόχοι
- Εξοικείωση με το γεγονός ότι η "ταυτότητα" δραστηριοτήτων όπως η επιστημονική αλλάζει με το χρόνο αλλά και με το πλαίσιο: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να έχουν συνειδητοποιήσει ότι η "επιστήμη" όπως την όρισε ο Αριστοτέλης δεν είναι η "επιστήμη" του ευρωπαϊκού μεσαίωνα, δεν είναι η "επιστήμη της αναγέννησης κ.ο.κ. Θα πρέπει να έχουν συνειδητοποιήσει επίσης ότι η τρέχουσα προσπάθεια άμεσης σύνδεσης της "επιστήμης" με την "οικονομία της γνώσης" αλλάζει για άλλη μια φορά τη φύση της.
- Κατανόηση μοντέλων αναπαράστασης μιας κουλτούρας. Ικανότητες ανάλυσης δεδομένων με βάση ένα μοντέλο αναπαράστασης.
- Κατανόηση αυθεντικού/ κλασικού επιστημονικού κειμένου: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να διαχειρίζονται τη διαδικασία της ανάγνωσης επιστημονικού κειμένου ως διαδικασία παραγωγής έγκυρων ερμηνευτικών υποθέσεων. Θα πρέπει επίσης να μπορούν να συνάγουν από τη διαδικασία της ανάγνωσης και τα στοιχειώδη χαρακτηριστικά της "κοσμοθεωρίας" του συγγραφέα.
- Αναγνώριση των σχέσεων της επιστημονικής δραστηριότητας με άλλες πειθαρχίες και κοινωνικές/ πολτισμικές δράσεις: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να μπορούν να χειρίζονται εργαλεία ανάλυσης της επιστημονικής παραγωγής αλλά και δραστηριότητας.
- Αναγνώριση της σχολικής αλλά και δημοσιογραφικής γλώσσας ως φορέα επιστημονικών και επιστημολογικών απόψεων, πολιτισμικά μετασχηματισμένων: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να μπορούν να αναλύουν σχολικά ή και δημοσιογραφικά κείμενα επιστήμης (ή περί επιστήμης) με τρόπο που να αποκαλύπτουν τις άρρητες επιστημολογικές και πολιτισμικές παραδοχές που αυτά προωθούν, αναζητώντας ταυτόχρονα και τις ιστορικές τους ρίζες.
- Ικανότητες δημόσιας παρουσίασης και υποστήριξης απόψεων: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να μπορούν να παρουσιάζουν και να υποστηρίζουν τις απόψεις τους αξιοποιώντας απλά τεχνολογικά μέσα με μη τετριμμένους τρόπους.
Προτεινόμενα συγγράμματα
Συγγράμματα που προσφέρονται μέσω του συστήματος ΕΥΔΟΞΟΣ:
- Βιβλίο [481]: Westfall, R. S. (2008). Η συγκρότηση της σύγχρονης επιστήμης. Ηράκλειο: ΙΤΕ-ΠΕΚ.
- Σημειώσεις [12800469]: Τσελφές, Β. (2011). GALILEO CALILEI: Διάλογος γύρω από τα δυο σημαντικότερα κοσμικά συστήματα. Μια διδακτική προσέγγιση. Αθήνα: ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ.
- Βιβλίο [531]: Debus, A. G. (2009). Άνθρωπος και φύση στην αναγέννηση. Ηράκλειο: ΙΤΕ-ΠΕΚ.
Μέθοδοι διδασκαλίας
Η Διδασκαλία πραγματοποιείται σε ενιαίο χώρο.
Μέρος των μαθημάτων περιλαμβάνει εισηγήσεις από τον διδάσκοντα και συζητήσεις.
Ένα σημαντικό μέρος των μαθημάτων περιλαμβάνει παρουσιάσεις από ομάδες φοιτητών.
Οι εργασίες (αναλύσεις κειμένων) των ομάδων προετοιμάζονται σε ώρες φροντιστηρίου και με τη βοήθεια του διδάσκοντα (στο σπουδαστήριο και το εργαστήριο διδασκαλίας ΦΕ σε μέρες και ώρες που συμφωνούνται ανά ομάδα).
Τα μαθήματα υποστηρίζονται και μέσω της πλατφόρμας ασύγχρονης επικοινωνίας (eclass) του Πανεπιστημίου.
Η διδακτική-μαθησιακή θεωρία πίσω από την οργάνωση των μαθημάτων είναι σαφέστατα κοινωνικά κουνστρουκτιβιστική.
Ομάδα στόχος
- Υποψήφιοι και εν ενεργεία φοιτητές/φοιτήτριες, και απόφοιτοι Τμημάτων Επιστημών της Εκπαίδευσης / Σχολών Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής
- Εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ενδιαφερόμενοι/ες για την Ιστορία των Επιστημών και τη σχέση της με τη "Διδακτική των Φυσικών Επιστημών ".
- Φοιτητές/τριες θετικών επιστημών που ενδιαφέρονται για μια πρώτη επαφή με την Ιστορία των Επιστημών.
Προαπαιτούμενα
- Γνώσεις φυσικών επιστημών επιπέδου Λυκείου, γνώσεις μεθοδολογίας (ανάλυση κειμένου, ανάλυση περιεχομένου), καθώς και θεμελιώδεις γνώσεις από τη Διδακτική των φυσικών επιστημών.
- Συνίσταται η προηγούμενη παρακολούθηση του μαθήματος Έννοιες Φυσικών Επιστημών (κωδικός: 502).
Διδάσκοντες
Βασίλης Τσελφές
Ο Βασίλης Τσελφές είναι καθηγητής της Φυσικής και της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει δημοσιεύσει, μόνος και σε συνεργασία κείμενα στην περιοχή της φυσικής στερεού σώματος και στη διδακτική των φυσικών επιστημών.
Μερικοί ενδεικτικοί τίτλοι από τις δημοσιεύσεις του είναι: Δοκιμή και πλάνη.
Το εργαστήριο στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών, Νήσος, Αθήνα 2002˙
Science Education in the Knowledge Based Society (co-ed.), Kluwer, 2003˙ An Epistemological Analysis of the Evolution of Didactical Activities in Teaching-Learning Sequences (co-auth.), International Journal in Science Education, 2004˙ Knowledge in the New Technologies (co-ed.), Peter Lang, 2005˙ Science and Theatre Education: A Cross-disciplinary Approach of Scientific Ideas Addressed to Student Teachers of Early Childhood Education (co-auth.), Science & Education, 2009˙ Typical Didactical Activities in the Greek Early-Years Science Classroom: Do they promote science learning? (co-auth.), International Journal of Science Education, 2009˙ Theatrical representation of scientific ideas: a research and development project for teaching science (Die Lehre als Schauspiel) (co-auth.), Atomium Culture Project (2013)˙ Using students- teachers’ reports of self-efficacy to evaluate an early childhood science course (co-auth.), Journal of Early Childhood Teacher Education, 2014.
1. Γιατί το ερώτημα "τι είναι επιστήμη" δεν έχει νόημα χωρίς κάποιο χρονικό προσδιορισμό
- Μια σύντομη ιστορική αναδρομή από την Αριστοτελική Επιστήμη μέχρι την Επιστήμη ως σύγχρονο επάγγελμα.
- Εικόνες του 20ου αιώνα: Η δημόσια "εικόνα" του επιστήμονα και η πραγματική επιστημονική δραστηριότητα.
- Η στροφή της κρίσης: "ο παλιός, καλός τρόπος παραγωγής θεωρητικής γνώσης" έναντι του "νέου, ηρωικού τρόπου παραγωγής γνώσης για χρήση".
- Κριτική ανάλυση των στόχων και των επιλογών του μαθήματος.
2. Οι κοσμοθεωρίες/ όψεις του φυσικού κόσμου ως συνιστώσες της καθημερινής, της σχολικής και της επιστημονικής κουλτούρας.
- Η πολιτισμική διάκριση του «εγώ» από το «άλλο» και η σημασία της σχέσης τους στο πλαίσιο μιας κοσμοθεωρίας.
- Κατηγοριοποιήσεις, σχέσεις και αιτιότητα στο πολιτισμικό σκηνικό χώρου και χρόνου.
3. Μορφές και περίοδοι της σύγχρονης επιστήμης: μια προσπάθεια κατασκευής τομών στο κοινωνικό πλαίσιο και στον ιστορικό χρόνο.
- Επιστήμη - Τεχνολογία - Πολιτισμός.
- Φυσιοκρατία - Μηχανοκρατία - Τεχνοκρατία - Πολυπλοκότητα.
4. Κριτική ανάγνωση κλασικών επιστημονικών κειμένων: η περίπτωση του Γαλιλαίου
- Το ιστορικό πλαίσιο.
- Ανάγνωση, ερωτήματα, αναζήτηση, υποθέσεις, κατανόηση.
5. Ανιχνεύοντας και ερμηνεύοντας τα "απομεινάρια της ιστορίας της επιστημονικής δραστηριότητας" στα κείμενα των σύγχρονων σχολικών βιβλίων επιστήμης.
- Φυσιοκρατικές, μηχανοκρατικές και τεχνοκρατικές περιγραφές ενός πολύπλοκου φυσικού κόσμου.
- Η εκπαιδευτική διάσταση των άρρητων χαρακτηριστικών των επιστημονικών αναπαραστάσεων.
6. Ανιχνεύοντας και ερμηνεύοντας τα "απομεινάρια της ιστορίας" στα σύγχρονα κείμενα "επιστήμης" που διακινούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
- Πολυπλοκότητα και «σιωπή».
7. Αξιολόγηση μαθήματος: παρουσίαση των εργασιών των φοιτητών - συζήτηση.
- Εξοικείωση με το γεγονός ότι η "ταυτότητα" δραστηριοτήτων όπως η επιστημονική αλλάζει με το χρόνο αλλά και με το πλαίσιο: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να έχουν συνειδητοποιήσει ότι η "επιστήμη" όπως την όρισε ο Αριστοτέλης δεν είναι η "επιστήμη" του ευρωπαϊκού μεσαίωνα, δεν είναι η "επιστήμη της αναγέννησης κ.ο.κ. Θα πρέπει να έχουν συνειδητοποιήσει επίσης ότι η τρέχουσα προσπάθεια άμεσης σύνδεσης της "επιστήμης" με την "οικονομία της γνώσης" αλλάζει για άλλη μια φορά τη φύση της.
- Κατανόηση μοντέλων αναπαράστασης μιας κουλτούρας. Ικανότητες ανάλυσης δεδομένων με βάση ένα μοντέλο αναπαράστασης.
- Κατανόηση αυθεντικού/ κλασικού επιστημονικού κειμένου: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να διαχειρίζονται τη διαδικασία της ανάγνωσης επιστημονικού κειμένου ως διαδικασία παραγωγής έγκυρων ερμηνευτικών υποθέσεων. Θα πρέπει επίσης να μπορούν να συνάγουν από τη διαδικασία της ανάγνωσης και τα στοιχειώδη χαρακτηριστικά της "κοσμοθεωρίας" του συγγραφέα.
- Αναγνώριση των σχέσεων της επιστημονικής δραστηριότητας με άλλες πειθαρχίες και κοινωνικές/ πολτισμικές δράσεις: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να μπορούν να χειρίζονται εργαλεία ανάλυσης της επιστημονικής παραγωγής αλλά και δραστηριότητας.
- Αναγνώριση της σχολικής αλλά και δημοσιογραφικής γλώσσας ως φορέα επιστημονικών και επιστημολογικών απόψεων, πολιτισμικά μετασχηματισμένων: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να μπορούν να αναλύουν σχολικά ή και δημοσιογραφικά κείμενα επιστήμης (ή περί επιστήμης) με τρόπο που να αποκαλύπτουν τις άρρητες επιστημολογικές και πολιτισμικές παραδοχές που αυτά προωθούν, αναζητώντας ταυτόχρονα και τις ιστορικές τους ρίζες.
- Ικανότητες δημόσιας παρουσίασης και υποστήριξης απόψεων: οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να μπορούν να παρουσιάζουν και να υποστηρίζουν τις απόψεις τους αξιοποιώντας απλά τεχνολογικά μέσα με μη τετριμμένους τρόπους.
Συγγράμματα που προσφέρονται μέσω του συστήματος ΕΥΔΟΞΟΣ:
- Βιβλίο [481]: Westfall, R. S. (2008). Η συγκρότηση της σύγχρονης επιστήμης. Ηράκλειο: ΙΤΕ-ΠΕΚ.
- Σημειώσεις [12800469]: Τσελφές, Β. (2011). GALILEO CALILEI: Διάλογος γύρω από τα δυο σημαντικότερα κοσμικά συστήματα. Μια διδακτική προσέγγιση. Αθήνα: ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ.
- Βιβλίο [531]: Debus, A. G. (2009). Άνθρωπος και φύση στην αναγέννηση. Ηράκλειο: ΙΤΕ-ΠΕΚ.
Η Διδασκαλία πραγματοποιείται σε ενιαίο χώρο.
Μέρος των μαθημάτων περιλαμβάνει εισηγήσεις από τον διδάσκοντα και συζητήσεις.
Ένα σημαντικό μέρος των μαθημάτων περιλαμβάνει παρουσιάσεις από ομάδες φοιτητών.
Οι εργασίες (αναλύσεις κειμένων) των ομάδων προετοιμάζονται σε ώρες φροντιστηρίου και με τη βοήθεια του διδάσκοντα (στο σπουδαστήριο και το εργαστήριο διδασκαλίας ΦΕ σε μέρες και ώρες που συμφωνούνται ανά ομάδα).
Τα μαθήματα υποστηρίζονται και μέσω της πλατφόρμας ασύγχρονης επικοινωνίας (eclass) του Πανεπιστημίου.
Η διδακτική-μαθησιακή θεωρία πίσω από την οργάνωση των μαθημάτων είναι σαφέστατα κοινωνικά κουνστρουκτιβιστική.
- Υποψήφιοι και εν ενεργεία φοιτητές/φοιτήτριες, και απόφοιτοι Τμημάτων Επιστημών της Εκπαίδευσης / Σχολών Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής
- Εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ενδιαφερόμενοι/ες για την Ιστορία των Επιστημών και τη σχέση της με τη "Διδακτική των Φυσικών Επιστημών ".
- Φοιτητές/τριες θετικών επιστημών που ενδιαφέρονται για μια πρώτη επαφή με την Ιστορία των Επιστημών.
- Γνώσεις φυσικών επιστημών επιπέδου Λυκείου, γνώσεις μεθοδολογίας (ανάλυση κειμένου, ανάλυση περιεχομένου), καθώς και θεμελιώδεις γνώσεις από τη Διδακτική των φυσικών επιστημών.
- Συνίσταται η προηγούμενη παρακολούθηση του μαθήματος Έννοιες Φυσικών Επιστημών (κωδικός: 502).
Βασίλης Τσελφές
Ο Βασίλης Τσελφές είναι καθηγητής της Φυσικής και της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει δημοσιεύσει, μόνος και σε συνεργασία κείμενα στην περιοχή της φυσικής στερεού σώματος και στη διδακτική των φυσικών επιστημών.
Μερικοί ενδεικτικοί τίτλοι από τις δημοσιεύσεις του είναι: Δοκιμή και πλάνη.
Το εργαστήριο στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών, Νήσος, Αθήνα 2002˙
Science Education in the Knowledge Based Society (co-ed.), Kluwer, 2003˙ An Epistemological Analysis of the Evolution of Didactical Activities in Teaching-Learning Sequences (co-auth.), International Journal in Science Education, 2004˙ Knowledge in the New Technologies (co-ed.), Peter Lang, 2005˙ Science and Theatre Education: A Cross-disciplinary Approach of Scientific Ideas Addressed to Student Teachers of Early Childhood Education (co-auth.), Science & Education, 2009˙ Typical Didactical Activities in the Greek Early-Years Science Classroom: Do they promote science learning? (co-auth.), International Journal of Science Education, 2009˙ Theatrical representation of scientific ideas: a research and development project for teaching science (Die Lehre als Schauspiel) (co-auth.), Atomium Culture Project (2013)˙ Using students- teachers’ reports of self-efficacy to evaluate an early childhood science course (co-auth.), Journal of Early Childhood Teacher Education, 2014.
Περιγραφή του περιεχομένου του μαθήματος, των διαδικασιών επιτυχούς παρακολούθησής του, καθώς και των τεχνικών του προδιαγραφών.
Πραγματοποιείται μια σύντομη ιστορική αναδρομή από την Αριστοτελική Επιστήμη μέχρι την Επιστήμη ως σύγχρονο επάγγελμα. Έμφαση δίνεται στην περιγραφή της επιστημονικής δραστηριότητας στον "δυτικό" κόσμο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Για την περίοδο αυτή συζητούνται τόσο η δημόσια "εικόνα" του επιστήμονα όσο (και σε αντιδιαστολή) και η πραγματική επιστημονική δραστηριότητα.
Φτάνοντας στην αυγή του 21ου αιώνα και προσεγγίζοντας την τρέχουσα ευρωπαϊκή και παγκόσμια κρίση, παρουσιάζεται και αναλύεται η στροφή προς την άμεση σύνδεση της επιστημονικής έρευνας με την οικονομική ανάπτυξη. Εδώ, παρουσιάζεται η λογική του "επιχειρηματικού πανεπιστημίου και περιγράφεται η στροφή από τον "παλιό, καλό τρόπο παραγωγής θεωρητικής γνώσης" προς τον "νέο, ηρωικό τρόπο παραγωγής γνώσης για χρήση".
Στο τέλος της ενότητας συζητιούνται κριτικά οι στόχοι του μαθήματος.
Παρουσιάζεται και αναλύεται το μοντέλο του Kearney για τα βασικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά των «κοσμοθεωριών».
Πραγματοποιείται κριτική ανάγνωση του κομματιών από το κείμενο του Γαλιλαίου Διάλογος για τα δυο σημαντικότερα κοσμικά συστήματα.
Εδώ, οι φοιτητές διαχειρίζονται τη διαδικασία της ανάγνωσης επιστημονικού κειμένου ως διαδικασία παραγωγής ερωτημάτων, καθώς και έγκυρων ερμηνευτικών υποθέσεων, με στόχο να συνάγουν από τη διαδικασία της ανάγνωσης και τα στοιχειώδη χαρακτηριστικά της "κοσμοθεωρίας" του συγγραφέα.
Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται η μύηση των φοιτητών στην επιστημονική αναπαράσταση των γεγονότων αλλά και η απελευθέρωση της δημιουργικής και κριτικής τους σκέψης απέναντι σε ότι συνήθως αντιμετωπίζουν ως "εξ αποκαλύψεως" πληροφορία.
Παρουσιάζονται επιστημολογικές κατηγοριοποιήσεις της επιστημονικής δραστηριότητας. Έμφαση δίνεται στα μοντέλα κοινωνιολογικής προέλευσης καθώς και αυτό του επιστημονικού ρεαλισμού.
Οι φοιτητές επιχειρούν να αναλύσουν σχολικά ή και δημοσιογραφικά κείμενα επιστήμης (ή περί επιστήμης) με τρόπο που να αποκαλύπτουν τις άρρητες επιστημολογικές και κοσμοθεωρητικές παραδοχές που αυτά προωθούν, αναζητώντας ταυτόχρονα και τις ιστορικές τους ρίζες. Οι διαδικασίες αυτές πραγματοποιούνται από μικρές ομάδες φοιτητών, οι οποίες παράγουν κείμενα που παρουσιάζουν δημόσια.
Οι φοιτητές επιχειρούν να αναλύσουν σχολικά ή και δημοσιογραφικά κείμενα επιστήμης (ή περί επιστήμης) με τρόπο που να αποκαλύπτουν τις άρρητες επιστημολογικές και κοσμοθεωρητικές παραδοχές που αυτά προωθούν, αναζητώντας ταυτόχρονα και τις ιστορικές τους ρίζες. Οι διαδικασίες αυτές πραγματοποιούνται από μικρές ομάδες φοιτητών, οι οποίες παράγουν κείμενα που παρουσιάζουν δημόσια.
Αξιολόγηση μαθήματος: παρουσίαση των εργασιών των φοιτητών – ανάλυση της σχέσης «στόχοι μαθήματος» – «διδακτική διαδικασία» – «ποιότητα παραγωγής φοιτητών».
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 0
Αρ. Προβολών : 0
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -
