Διδακτική της Χημείας

Ζαχαρούλα Σμυρναίου

Περιγραφή

Η Διδακτική της Χημείας είναι ένα επιλεγόμενο μάθημα που προσφέρεται στους προπτυχιακούς φοιτητές του τμήματος Χημείας.

Περιεχόμενα μαθήματος:

  • Θεωρίες Μάθησης
  • Σενάρια Διδασκαλίας
  • Μοντελοποίηση
  • Επιστημονική Μέθοδος
  • Εναλλακτικές ιδέες ή παρανοήσεις των μαθητών
  • Εννοιολογική αλλαγή
  • Επίπεδα αναπαράστασης χημικών εννοιών
  • Αναλυτικό Πρόγραμμα
  • Αξιολόγηση
CC - Αναφορά - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
Περιεχόμενο μαθήματος

1. ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ:

  • Α. Συμπεριφορισμός και εποικοδομισμός, Piaget, Vygotsky, Ausubel, μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών, εναλλακτικές ιδέες των μαθητών, εννοιολογική αλλαγή.
  • Β. Οι εναλλακτικές ιδέες των μαθητών για τις χημικές έννοιες (ατομική και μοριακή δομή, καταστάσεις της ύλης, χημικές αντιδράσεις και χημικές εξισώσεις, χημική ισορροπία, οξέα και βάσεις, εξουδετέρωση, οξειδοαναγωγή).

2. ΘΕΩΡΙΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ:

  • Φύση των επιστημονικών εννοιών, επιστημονική / διερευνητική μέθοδος, μοντελοποίηση, πειραματική προσέγγιση και δημιουργικότητα. Η οικοδόμηση των επιστημονικών εννοιών (ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση), τα στάδια της επιστημονικής μεθόδου (παρατήρηση, διατύπωση υποθέσεων, έλεγχος υποθέσεων, κ.λπ.), χρήση ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία, δημιουργικότητα.

3. Η ΧΗΜΕΙΑ ΩΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ:

  • Α. Η ιστορία της Χημείας ως πλαίσιο ανάλυσης και το σχήμα του Jensen. Τα τρία επίπεδα της Χημείας κατά Johnstone.
  • Β. Μακροσκοπικό επίπεδο και δυσκολίες.
  • Γ. Υπομικροσκοπικό επίπεδο και δυσκολίες.
  • Δ. Συμβολικό επίπεδο και δυσκολίες.
  • Ε. Σύνδεση των τριών επιπέδων.

4. ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ:

  • Α. Προγράμματα σπουδών Χημείας.
  • Β. Διδακτικές προσεγγίσεις (εφαρμογές θεωριών μάθησης στη διδασκαλία της Χημείας, αναλογίες, χάρτες εννοιών, λύση προβλημάτων, διερευνητική προσέγγιση).
  • Γ. Αξιολόγηση της διδασκαλίας και των μαθητών στη Χημεία (διδακτικοί στόχοι - ταξινομία, ανώτερης τάξεως γνωστικές ικανότητες).

5. ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ:

  • Σενάρια διδασκαλίας.
Διδάσκοντες
Μαθησιακοί στόχοι

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

  • Κατανοούν σε βάθος τις βασικές έννοιες της Διδακτικής.
  • Να κατανοούν ότι η οικοδόμηση των επιστημονικών εννοιών είναι μια πολύπλοκη διαδικασία όπου οι διαδικασίες της επιστημονικής μεθόδου και της μοντελοποίησης παίζουν καθοριστικό ρόλο.
  • Κατανοούν ότι η μαθησιακή διαδικασία είναι πολύπλοκη και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες.
  • Να γνωρίζουν την βιβλιογραφία σε θέματα σχετικά με τις εναλλακτικές ιδέες των μαθητών
  • Να είναι σε θέση να ορίσουν τα μοντέλα, τη μοντελοποίηση και να περιγράψουν τα στάδια της επιστημονικής μεθόδου, καθώς και να αναφέρουν παραδείγματα από τη Χημεία.
  • Να εφαρμόζουν τη νέα γνώση και να είναι σε θέση να σχεδιάσουν μια σύγχρονη διδακτική παρέμβαση (σενάριο διδασκαλίας) που θα λαμβάνει υπόψη της σύγχρονες θεωρίες μάθησης, τις δυο προηγούμενες διαδικασίες (μοντελοποίηση, επιστημονική μέθοδος) καθώς και την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην διδακτική πράξη.
  • Να κρίνουν και να αξιολογούν διαφορετικά διδακτικά μοντέλα.
  • Να συγκρίνουν τις διαφορετικές θεωρίες μάθησης και να βλέπουν τις ομοιότητες, τις διαφορές αλλά και την πιθανότητα σύνθεσής τους.
  • Να γνωρίζουν τα είδη της αξιολόγησης και να είναι σε θέση να φτιάξουν ένα φύλλο αξιολόγησης.
Προτεινόμενα συγγράμματα
  • Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, Π. Κόκκοτας, Εκδόσεις Γρηγόρη
  • Θέματα Διδακτικής Φυσικής και Χημείας στη Μέση Εκπαίδευση, Γ. Τσαπαρλής, Εκδόσεις Γρηγόρη
Βιβλιογραφία
  • http://kodipheet.chem.uoi.gr
  • Charpak, G. (2003). Μαθητές Ερευνητές και Πολίτες. Μια πρωτοποριακή διδασκαλία των επιστημών (μετάφραση. Μήτσικα Ε., Τσικρίκας Ν ) εκδ. Σαββάλας, Αθήνα.
  • Καριώτογλου Π. (2006). Παιδαγωγική γνώση του περιεχομένου φυσικών επιστημών, εκδ. Γράφημα,  Θεσσαλονίκη.
  • Μίχας Π. ( 2005). Η διδακτική της Οπτικής μέσα από μια Διαχρονική Ματιά, εκδόσεις Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, Αθήνα.
  • Κολιόπουλος, Δ. (2006). Θέματα διδακτικής φυσικών επιστημών. Η συγκρότηση της σχολικής γνώσης, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.
  • Σέρογλου, Φ. (2006). Φυσικές επιστήμες για την εκπαίδευση του πολίτη, εκδ. Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη.
  • Χαλκιά, Κ. (2006): Το Ηλιακό Σύστημα μέσα στο Σύμπαν - Η διαδρομή από την επιστημονική στη σχολική γνώση, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο.
  • Κολιόπουλος, Δ. (2005). Η διδακτική προσέγγιση του μουσείου φυσικών επιστημών, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.
  • Αθανασάκης Α. (1995): Παιδαγωγικές κατευθύνσεις Φυσικών Επιστημών, εκδ. Σαββάλα, Αθήνα.
  • Arons A. (1992): Οδηγός διδασκαλίας της Φυσικής,(μετάφραση A. Βαλαδάκης ) εκδ. Τροχαλία, Αθήνα.
  • Κασσέτας Ι. Α. (1996):  Το μακρόν Φυσική - προ του βραχέος διδάσκω, εκδ. Σαββάλα, Αθήνα.
  • Κασσέτας Ι. Α. (2004): Το μήλο και το Κουάρκ, εκδ. Σαββάλα, Αθήνα.
  • Βλάχος Ι. (2004): Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες. Η πρόταση της Εποικοδόμησης, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
  • Leimegnan, G & Weil-Barais, A. (1997): Η οικοδόμηση των εννοιών στη φυσική (Επιμέλεια - μετάφραση Ν. Δαπόντες, Α. Δημητρακοπούλου) εκδ. ΤΥΠΩΘΗΤΩ-Γιώργος Δαρδανός 1997.
  • Σταυρίδου Ε. (1995): Μοντέλα Φυσικών Επιστημών και διαδικασίες μάθησης, εκδ. Σαββάλας, Αθήνα.
  • Ραβάνης Κ. (2003). Εισαγωγή στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα.
  • Ραβάνης Κ. (επιμέλεια) (2001). Η μύηση των μικρών παιδιών στις φυσικές επιστήμες. Εκπαιδευτικές και διδακτικές διαστάσεις, Πάτρα.
  • Ραβάνης Κ. (1999): Οι φυσικές επιστήμες στην προσχολική εκπαίδευση (Διδακτική προσέγγιση), εκδ. Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, Αθήνα.
  • Vygotsky, L. S. (1993): Σκέψη και Γλώσσα. Μετάφραση Ρόδη Α. Εκδ. Γνώση, Αθήνα.
  • Vygotsky, L. S. (1997): Νους και Κοινωνία: Η ανάπτυξη των ανώτερων διανοητικών διεργασιών. Μετάφραση Α. Μπίμπου και Σ. Βοσνιάδου. Εκδ. Gutenberg, Αθήνα.
  • Sutton C. (2002): Οι λέξεις, οι Φυσικές Επιστήμες και η μάθηση (επιμέλεια Π. Κόκκοτας, μετ. Μ. Κασούτας, Δ. Λαθούρης), εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα.
  • Κουλα?δής Β. (Επιμ.) (1995): Αναπαραστάσεις του φυσικού κόσμου, εκδ. Gutenberg, Αθήνα.
  • Driver, R., Squires, A., Rushworth, P., Wood-Robinson, V. (2000): Οικοδομώντας τις έννοιες των φυσικών επιστημών, εκδ. ΤΥΠΩΘΗΤΩ-Γιώργος Δαρδανός, Αθήνα.
  • Driver, R., Guesne, E., Tibergien, A. (1993): Οι ιδέες των παιδιών στις φυσικές επιστήμες,. Μετάφραση Κρητικός Θ, Σπηλιωτοπούλου - Παπαντωνίου Β, Σταυρόπουλος Α. εκδ. Ένωση Ελλήνων Φυσικών και Τροχαλία, Αθήνα.
  • Πατάπης, Σ. (1993): Μεθοδολογία διδασκαλίας της Φυσικής, εκδ. Συμμετρία, Αθήνα.
  • Κόκκοτας, Π. (2002): Διδακτική των Φυσικών Επιστημών ΙΙ. Σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών, 3η έκδοση βελτιωμένη, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
  • Κόκοτας Π. & Βλάχος Ι. (επιμέλεια) 2001: Η διδασκαλία των φυσικών επιστημών στις αρχές του 21ου αιώνα. Προβλήματα και προοπτικές, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
  • Μίχας Π. (2003), Η Διδασκαλία της Φυσικής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα
  • Τσαπαρλής Γ. (1991): Θέματα Διδακτικής Φυσικής και Χημείας στη μέση εκπαίδευση, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
  • Κουμαράς, Π. (2002). Οδηγός για την πειραματική διδασκαλία της φυσικής, εκδόσεις Χριστοδουλίδη, Θεσσαλονίκη.
  • Σπυροπούλου - Κατσάνη Δ. (2002): Διδακτικές και Παιδαγωγικές προσεγγίσεις στις Φυσικές Επιστήμες, εκδ. τυπωθήτω Γ. Δαρδανός, Αθήνα.
  • Σταυρίδου Ε. (2000): Συνεργατική μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες: Μια εφαρμογή στο Δημοτικό Σχολείο, εκδ.  Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος.
  • Ζησιμόπουλος Γ., Καφετζόπουλος Κ.,  Μουτζούρη -Μανούσου Ε., Παπασταματίου Ν. (2002): Θέματα διδακτικής για τα μαθήματα των Φυσικών Επιστημών, Εκδ. Πατάκη, Αθήνα.
  • Κουρεμένος Κ. (1993): Η διδακτική Φυσικών Μαθημάτων στο Γυμνάσιο και Λύκειο, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
  • Κολιόπουλος Δ. (επιμέλεια) (1993). Η πειραματική διδασκαλία των φυσικών επιστημών στην Ελλάδα, εκδόσεις Πνευματικού, Αθήνα.
  • Driver R., Squires A., Rushworth P., Wood-Robinson V. (1999): Οικοδομώντας τις έννοιες των Φυσικών Επιστημών- Μια Παγκόσμια σύνοψη των ιδεών των μαθητών (επιμέλεια Π. Κόκκοτας, μετάφραση Μ. Χατζή), εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα.
Ομάδα στόχος

Οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές προέρχονται από το Χημικό Τμήμα.

Μέθοδοι διδασκαλίας

Κοινωνικο-κοστρουκτιβιστική προσέγγιση και ανακαλυπτική μέθοδος

Προαπαιτούμενα

Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα.

Ενότητες

Α. Συμπεριφορισμός και εποικοδομισμός, Piaget, Vygotsky, Ausubel, μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών, εναλλακτικές ιδέες των μαθητών, εννοιολογική αλλαγή.

Β. Οι εναλλακτικές ιδέες των μαθητών για τις χημικές έννοιες (ατομική και μοριακή δομή, καταστάσεις της ύλης, χημικές αντιδράσεις και χημικές εξισώσεις, χημική ισορροπία, οξέα και βάσεις, εξουδετέρωση, οξειδοαναγωγή).

Φύση των επιστημονικών εννοιών, επιστημονική/διερευνητική μέθοδος, μοντελοποίηση, πειραματική προσέγγιση και δημιουργικότητα. Η οικοδόμηση των επιστημονικών εννοιών (ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση), τα στάδια της επιστημονικής μεθόδου (παρατήρηση, διατύπωση υποθέσεων, έλεγχος υποθέσεων, κ.λπ.), χρήση ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία, δημιουργικότητα.

Α. Η ιστορία της Χημείας ως πλαίσιο ανάλυσης και το σχήμα του Jensen. Τα τρία επίπεδα της Χημείας κατά Johnstone.

Β. Μακροσκοπικό επίπεδο και δυσκολίες.

Γ. Υπομικροσκοπικό επίπεδο και δυσκολίες.

Δ. Συμβολικό επίπεδο και δυσκολίες.

Ε. Σύνδεση των τριών επιπέδων.

Α. Προγράμματα σπουδών Χημείας.

Β. Διδακτικές προσεγγίσεις (εφαρμογές θεωριών μάθησης στη διδασκαλία της Χημείας, αναλογίες, χάρτες εννοιών, λύση προβλημάτων, διερευνητική προσέγγιση).

Γ. Αξιολόγηση της διδασκαλίας και των μαθητών στη Χημεία (διδακτικοί στόχοι - ταξινομία, ανώτερης τάξεως γνωστικές ικανότητες).

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A-

Αρ. Επισκέψεων :  0
Αρ. Προβολών :  0

Ανακοινώσεις

  • - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -