Βυζαντινή Αρχαιολογία Α'. Εισαγωγή στον κλάδο της Βυζαντινής Αρχαιολογίας.

Εισαγωγή στον κλάδο της Βυζαντινής Αρχαιολογίας.

1. Ορισμός - Περιοδολόγηση βυζαντινού παρελθόντος - Πολιτισμικά χαρακτηριστικά

• Ιστορικό πλαίσιο

• Η αντιμετώπιση της βυζαντινής αρχαιολογίας ανά τους αιώνες

• Από την ιστορία της χριστιανικής τέχνης του 19^ου αι. στις διεπιστημονικές προσεγγίσεις του 21^ου αι.

• Το δομημένο περιβάλλον κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο. Κοσμική αρχιτεκτονική

1. Η οργάνωση του χώρου
2. Τα δημόσια κρήρια
3. Η πρωτοβυζαντινή οικία

Η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική

1. Γενικές αρχές και σχέσεις με την αρχαία λατρευτική αρχιτεκτονική
2. Ταφική αρχιτεκτονική
3. Ναοδομία
4. Πρώιμοι χώροι λατρείας
5. Βασιλική
6. Περίκεντρο
7. Αρχιτεκτονικά στοιχεία πρωτοβυζαντινών ναών
8. Οι σημαντικότεροι πρωτοβυζαντινοί ναοί

Ζωγραφική

1. Γενικές αρχές και τάσεις
2. Η ζωγραφική των κατακομβών
3. Μωσαϊκά δάπεδα
4. Ναοί της Θεσσαλονίκης
5. Ναοί της Ιταλίας

Μικροτεχνία

1. Μεταλλοτεχνία
2. Κεραμική
3. Παραγωγές
4. Εργαστήρια

• Γνωριμία με την ιστορία, τις αρχές και τους στόχους της βυζαντινής αρχαιολογίας
• Κατανόηση και εκμάθηση των βασικών αρχών της βυζαντινής τέχνης
• Κατανόηση και εκμάθηση βασικής τυπολογίας στις τρεις διακριτές γνωστικές περιοχές του μαθήματος (Αρχιτεκτονική, ζωγραφική, μικροτεχνία). Κατανόηση και εκμάθηση περιγραφής αρχιτεκτονικών κατόψεων και τομών.
• Μεθοδολογία προσέγγισης των πρωτοβυζαντινών καταλοίπων
• Προβληματισμός γύρω από το ρόλο του βυζαντινού παρελθόντος στη συγκρότηση της πολιτισμικής μας ταυτότητας

Καλή γνώση της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας της Πρωτοβυζαντινής περιόδου. Χωρίς προηγούμενη προετοιμασία για παρακολούθηση του μαθήματος.

• Συγγράμματα
  
  • Στουφή-Πουλημένου Ι., Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη, Αθήνα 2011
  • Πετρίδης Π., Πρωτοβυζαντινή κεραμική του ελλαδικού χώρου, Αθήνα 2013.

• Άλλα βιβλία

• Bowersock G.W., Brown P., Grabar O., Late Antiquity. A Guide to the Postclassical world, Harvard University Press, 1999
• Γκράτζιου Ο., Λαζαρίδου Α. (επιμ.), Από τη Χριστιανική συλλογή στο Βυζαντινό Μουσείο. 1884-1930, Αθήνα 2006
• Γούναρης Γ., Εισαγωγή στην παλαιοχριστιανική αρχαιολογία, Θεσσαλονίκη 2007
• Kitzinger E., Byzantine Art in the Making. Main Lines of Development in Mediterranean Art 3rd – 7th c., London 1977
• Krautheimer R., Παλαιοχριστιανική και Βυζαντινή Αρχιτεκτονική, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1998
• Lowden J., Πρώιμη Χριστιανική και Βυζαντινή τέχνη, Εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1997
• Milburn R., Early Christian Art and Architecture, Berkeley, Los Angeles 1991
• Morrisson C., Le monde byzantin I. L’empire romain d’orient (330-641), Paris 2004
• Μπούρας Χ., Ιστορία της Αρχιτεκτονικής. 2ος τόμος, Αρχιτεκτονική στο Βυζάντιο, το Ισλαμ και τη Δυτική Ευρώπη κατά το Μεσαίωνα, Αθήνα 2001, 13-140
• Mango C., Byzantine Architecture, London 1986
• Πετρίδης Π., «Παρατηρήσεις στις πόλεις και τις αστικές οικίες της Ύστερης Αρχαιότητας στον ελλαδικό χώρο», ΔΧΑΕ ΚΘ΄ (2008), 247-258
• Πετρίδης Π., Πρωτοβυζαντινή κεραμική του ελλαδικού χώρου, Αθήνα 2013.
• Spieser J.-M. (επιμ.), Architecture paléochrétienne, Fribourg 2011
• Στουφή-Πουλημένου Ι., Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη, Αθήνα 2011
• Weitzmann K. (επιμ.), Age of Spirituality. The Late Antique and Early Christian Art, Third to Seventh Century, New York 1979

• Στουφή-Πουλημενου Ι., Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη, Αθήνα 2011

• Πετρίδης Π., Πρωτοβυζαντινή κεραμική του ελλαδικού χώρου, Αθήνα 2013.

Εν ενεργεία φοιτητές/φοιτήτριες του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών ή άλλων συγγενών τμημάτων.

Ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή της Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης

Ο Πλάτων ΠΕΤΡΙΔΗΣ είναι Αναπληρωτής Καθηγητής της Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Υπήρξε Επιστημονικό Μέλος της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών, συνδιευθυντής των ανασκαφών των πρωτοβυζαντινών Δελφών και της Θάσου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα δεν εξαντλούνται στη μελέτη της κεραμικής αλλά επεκτείνονται και σε άλλους κλάδους της μικροτεχνίας καθώς και στην αρχιτεκτονική και την πολεοδομία της πρωτοβυζαντινής περιόδου, την ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και τη χρήση των τεχνολογιών στην Αρχαιολογία. Στη σειρά Fouilles de Delphes κυκλοφορούν τα βιβλία του La céramique protobyzantine de Delphes. Une production et son contexte και Delphes de l’Antiquité tardive : le Secteur au Sud-Est du Péribole (με τους V. Déroche και A. Badie).

Αναλυτικό Βιογραφικό

Platon PETRIDIS is an Associate Professor of Byzantine Archaeology at the University of Athens.

He is a former Fellow of the French School of Archaeology at Athens and codirected the excavations of Early Byzantine Delphi and Thasos. His research interests are not confined to the study of ceramics but also extend to other disciplines of Minor Arts, the Architecture and Urbanism of the Early Byzantine period, the valorization of archaeological sites and the use of technologies in Archaeology. In the Series Fouilles de Delphes have been edited his books La céramique protobyzantine de Delphes. Une production et son contexte and Delphes de l'Antiquité tardive: le Secteur au Sud-Est du Péribole (co-authored with V. Déroche and A. Badie).

Αναλυτικό Βιογραφικό Aγγλικά