Μνημειακή Τοπογραφία και Αρχιτεκτονική της Μυκηναϊκής Ελλάδος
Παναγιώτα Πολυχρονάκου Σγουρίτσα
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΟΥ-ΣΓΟΥΡΙΤΣΑ
Εισαγωγή στο Μυκηναϊκό πολιτισμό με σύντομη προσέγγιση στις κυριότερες εκφάνσεις του στην οικονομία και την κοινωνική κατάσταση. Εξέταση, κατά περιοχές, των σημαντικότερων μνημείων: Ανακτορικά συγκροτήματα, ακροπόλεις, οικιστικά κατάλοιπα, τάφοι / νεκροταφεία.
Λέξεις κλειδιά: Μυκηναίοι, ακρόπολις, κυκλώπειος τρόπος δόμησης, οχύρωση, θολωτός τάφος, θαλαμοειδής τάφος, οικιστική και ταφική αρχιτεκτονική
H ακρόπολις των Μυκηνών/The citadel at Mycenae
Λιγότερα
Εισαγωγή στο Μυκηναϊκό πολιτισμό με σύντομη προσέγγιση στις κυριότερες εκφάνσεις του στην οικονομία και την κοινωνική κατάσταση. Εξέταση, κατά περιοχές, των σημαντικότερων μνημείων: Ανακτορικά συγκροτήματα, ακροπόλεις, οικιστικά κατάλοιπα, τάφοι / νεκροταφεία.
Λέξεις κλειδιά: Μυκηναίοι, ακρόπολις, κυκλώπειος τρόπος δόμησης, οχύρωση, θολωτός τάφος, θαλαμοειδής τάφος, οικιστική και ταφική αρχιτεκτονική
H ακρόπολις των Μυκηνών/The citadel at Mycenae
Εισαγωγή στο Μυκηναϊκό πολιτισμό με σύντομη προσέγγιση στις κυριότερες εκφάνσεις του στην οικονομία και την κοινωνική κατάσταση. Εξέταση, κατά περιοχές, των σημαντικότερων μνημείων: Ανακτορικά συγκροτήματα, ακροπόλεις, οικιστικά κατάλοιπα, τάφοι / νεκροταφεία.
Λέξεις κλειδιά: Μυκηναίοι, ακρόπολις, κυκλώπειος τρόπος δόμησης, οχύρωση, θολωτός τάφος, θαλαμοειδής τάφος, οικιστική και ταφική αρχιτεκτονική
H ακρόπολις των Μυκηνών/The citadel at Mycenae
Περίγραμμα
Διδάσκοντες
Περιεχόμενο μαθήματος
Εισαγωγικά παρουσιάζεται το πολιτιστικό πλαίσιο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στο Αιγαίο και ειδικότερα στην ηπειρωτική Ελλάδα, με έμφαση στην προέλευση του Μυκηναϊκού πολιτισμού, τις επιδράσεις που δέχεται, τη διάδοσή του στην Ανατολική Μεσόγειο και την επιβίωση εκφάνσεών του στους ιστορικούς χρόνους.
Εξετάζονται με λεπτομέρεια τα Μνημεία, ακροπόλεις, οικισμοί και νεκροταφεία, και σε συνάρτηση με αυτά τονίζεται η ανάπτυξη των επί μέρους περιοχών του Μυκηναϊκού κόσμου.
Μαθησιακοί στόχοι
Η γνώση του πρώτου ελληνικού πολιτισμού, του Μυκηναϊκού, υποστηρίζει την κατανόηση των πολιτισμικών εκφάνσεων των ιστορικών χρόνων, ακόμη και μέχρι την Κλασσική Εποχή. Παράλληλα, η μεθοδολογία προσέγγισης εξοικειώνει με τον τρόπο διαχείρισης του υλικού και άλλων εποχών.
Προαπαιτούμενα
- Γενικές προαπαιτούμενες γνώσεις στην Προϊστορική Αρχαιολογία
- Κωδικοί και σύνδεσμοι προαπαιτούμενων μαθημάτων: ΙΑ02
Προτεινόμενα συγγράμματα
Σπ. Ιακωβίδη, Αι Μυκηναϊκαί Ακροπόλεις, Αθήνα 1970.
R. Treuil et al., Οι πολιτισμοί του Αιγαίου, Αθήνα 1996.
Βιβλιογραφία
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Burns E. B., Mycenaean Greece, Mediterranean commerce, and the formation of identity, New York 2010.
Davis J. L., Review of Aegean Prehistory I: The Islands of the Aegean, AJA 96, 1992, 699 –756.
Davis J. L., Tzonou- Herbst I., and Wolpert A.D., Addendum 1992-1999, στο Cullen Tr. (ed.), Aegean Prehistory. A Review, AJA Suppl. 1, Boston 2001, 77-94.
Deger-Jalkotzy S., “Decline, Destruction, Aftermath” στο Shemerdine (επιμ., βλ. πιο κάτω) 2008, 387-417.
Demakopoulou K., The Mycenaean Acropolis of Midea: a third palatial centre in the Argolid, BICS 45, 2001, 180 – 181.
Demakopoulou K. and Divari – Valakou N., The fortifications of Mycenaean Acropolis of Midea, στο Laffineur R. (ed.), Polemos. Le contexte guerrier en Égée à l’ âge du bronze, 205 – 215.
Dickinson O.T.P.K., The Origins of Mycenaean civilization, (SIMA 49) Göteborg 1977.
Dickinson O.T.K.P. και R.H. Simpson, A gazetteer of Aegean civilisation in the Bronze Age. (SIMA 52), Göteborg 1977.
Δημακοπούλου Κ. (επιμ.), Ο Μυκηναϊκός Κόσμος: Πέντε αιώνες πρώιμου ελληνικού πολιτισμού. 1600-1200 π.Χ., Αθήνα 1988.
Drews R., The end of the Bronze Age: Changes in warfare and the catastrophe ca. 1200 B.C., Princeton 1993.
French El., The Post – Palatial levels at Mycenae: an update, BICS 43, 1999, 222- 223.
French E. B., Mycenae Agamemnon’s Capital. The Site in its Setting, Charleston 2002.
Iakovidis Sp., Late Helladic Citadels of mainland Greece, Leiden 1983.
Galaty M. L. and Parkinson W. A. (eds.), Rethinking Mycenaean Palaces. New Interpretation of an old idea, University of California (Cotsen Institute), Los Angeles, Monograph 41, 1999.
Hitchcock L., Minoan Architecture. A contextual Analysis, (SIMA Pocket-book 155), Jonsered 2000.
Ηοοker R., Mycenaean Greece, London 1976.
Preziosi D. and Hitchcock L, Aegean Art and Architecture, Oxford 1999.
Rutter J. B., Review of Aegean Prehistory II: The Prepalatial Bronze Age of the Southern and Greek Mainland, AJA 97, 1993, 745-797.
Rutter J. B., Addendum 1993-1999, στο Cullen Tr. (ed.), Aegean Prehistory. A Review, AJA Suppl. 1, Boston 2001, 148 – 155.
Shelmerdine C., Review of Aegean Prehistory VI : The Palatial Age of the Southern and Central Greek Mainland, AJA 101, 1997, 537- 585.
Shelmerdine C., Addendum 1994-1999, στο Cullen Tr. (ed.), Aegean Prehistory. A Review, AJA Suppl. 1, Boston 2001, 378-381.
Shemerdine W. C., The Aegean Bronze Age, Cambridge, New York 2008.
Rehak P. and Younger G., Review of Aegean Prehistory VII: Neopalatial, Final Palatial, and Postpalatial Crete, AJA 102, 1998, 91 –173.
Rehak P. and Younger G., Addendum 1998-1999, στο Cullen Tr. (ed.), Aegean Prehistory. A Review, AJA Suppl. 1, Boston 2001, 466 – 473.
Taylour W., The Mycenaeans, London 1983.
Thomatos M., The final revival of the Aegean Bronze Age: a case study of the Argolid, Corinthia, Attica, Euboea, the Cyclades and the Dodecanese during LH IIIC Middle, Oxford 2006.
Wright J., “From chief to king in Mycenaean Society”, στο P. Rehak (επιμ.) 1995. The Role of the ruler in the Prehistoric Aegean. Proceedings of a Panel Discussion Presented at the Annual Meeting of the Archaeological Institute of American New Orleans 1992, 63-80, Liège.
Όλα τα ανωτέρω υπάρχουν στη βιβλιοθήκη του Αρχαιολογικού Σπουδαστηρίου στη Φιλοσοφική Σχολή και συνεισφέρουν στην πλήρη κατανόηση των επί μέρους στοιχείων του γνωστικού αντικειμένου που εξετάζεται.
Ομάδα στόχος
Oι φοιτητές του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, κατεύθυνσης Αρχαιολογίας.
Απαιτήσεις μαθήματος
Γνώση στοιχείων Προϊστορικής Αρχαιολογίας.
Μέθοδοι διδασκαλίας
Διδασκαλία στην αίθουσα και σε Μουσείο όπου πραγματοποιείται πρακτική άσκηση.
Εισαγωγικά παρουσιάζεται το πολιτιστικό πλαίσιο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στο Αιγαίο και ειδικότερα στην ηπειρωτική Ελλάδα, με έμφαση στην προέλευση του Μυκηναϊκού πολιτισμού, τις επιδράσεις που δέχεται, τη διάδοσή του στην Ανατολική Μεσόγειο και την επιβίωση εκφάνσεών του στους ιστορικούς χρόνους.
Εξετάζονται με λεπτομέρεια τα Μνημεία, ακροπόλεις, οικισμοί και νεκροταφεία, και σε συνάρτηση με αυτά τονίζεται η ανάπτυξη των επί μέρους περιοχών του Μυκηναϊκού κόσμου.
Η γνώση του πρώτου ελληνικού πολιτισμού, του Μυκηναϊκού, υποστηρίζει την κατανόηση των πολιτισμικών εκφάνσεων των ιστορικών χρόνων, ακόμη και μέχρι την Κλασσική Εποχή. Παράλληλα, η μεθοδολογία προσέγγισης εξοικειώνει με τον τρόπο διαχείρισης του υλικού και άλλων εποχών.
- Γενικές προαπαιτούμενες γνώσεις στην Προϊστορική Αρχαιολογία
- Κωδικοί και σύνδεσμοι προαπαιτούμενων μαθημάτων: ΙΑ02
Σπ. Ιακωβίδη, Αι Μυκηναϊκαί Ακροπόλεις, Αθήνα 1970.
R. Treuil et al., Οι πολιτισμοί του Αιγαίου, Αθήνα 1996.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Burns E. B., Mycenaean Greece, Mediterranean commerce, and the formation of identity, New York 2010.
Davis J. L., Review of Aegean Prehistory I: The Islands of the Aegean, AJA 96, 1992, 699 –756.
Davis J. L., Tzonou- Herbst I., and Wolpert A.D., Addendum 1992-1999, στο Cullen Tr. (ed.), Aegean Prehistory. A Review, AJA Suppl. 1, Boston 2001, 77-94.
Deger-Jalkotzy S., “Decline, Destruction, Aftermath” στο Shemerdine (επιμ., βλ. πιο κάτω) 2008, 387-417.
Demakopoulou K., The Mycenaean Acropolis of Midea: a third palatial centre in the Argolid, BICS 45, 2001, 180 – 181.
Demakopoulou K. and Divari – Valakou N., The fortifications of Mycenaean Acropolis of Midea, στο Laffineur R. (ed.), Polemos. Le contexte guerrier en Égée à l’ âge du bronze, 205 – 215.
Dickinson O.T.P.K., The Origins of Mycenaean civilization, (SIMA 49) Göteborg 1977.
Dickinson O.T.K.P. και R.H. Simpson, A gazetteer of Aegean civilisation in the Bronze Age. (SIMA 52), Göteborg 1977.
Δημακοπούλου Κ. (επιμ.), Ο Μυκηναϊκός Κόσμος: Πέντε αιώνες πρώιμου ελληνικού πολιτισμού. 1600-1200 π.Χ., Αθήνα 1988.
Drews R., The end of the Bronze Age: Changes in warfare and the catastrophe ca. 1200 B.C., Princeton 1993.
French El., The Post – Palatial levels at Mycenae: an update, BICS 43, 1999, 222- 223.
French E. B., Mycenae Agamemnon’s Capital. The Site in its Setting, Charleston 2002.
Iakovidis Sp., Late Helladic Citadels of mainland Greece, Leiden 1983.
Galaty M. L. and Parkinson W. A. (eds.), Rethinking Mycenaean Palaces. New Interpretation of an old idea, University of California (Cotsen Institute), Los Angeles, Monograph 41, 1999.
Hitchcock L., Minoan Architecture. A contextual Analysis, (SIMA Pocket-book 155), Jonsered 2000.
Ηοοker R., Mycenaean Greece, London 1976.
Preziosi D. and Hitchcock L, Aegean Art and Architecture, Oxford 1999.
Rutter J. B., Review of Aegean Prehistory II: The Prepalatial Bronze Age of the Southern and Greek Mainland, AJA 97, 1993, 745-797.
Rutter J. B., Addendum 1993-1999, στο Cullen Tr. (ed.), Aegean Prehistory. A Review, AJA Suppl. 1, Boston 2001, 148 – 155.
Shelmerdine C., Review of Aegean Prehistory VI : The Palatial Age of the Southern and Central Greek Mainland, AJA 101, 1997, 537- 585.
Shelmerdine C., Addendum 1994-1999, στο Cullen Tr. (ed.), Aegean Prehistory. A Review, AJA Suppl. 1, Boston 2001, 378-381.
Shemerdine W. C., The Aegean Bronze Age, Cambridge, New York 2008.
Rehak P. and Younger G., Review of Aegean Prehistory VII: Neopalatial, Final Palatial, and Postpalatial Crete, AJA 102, 1998, 91 –173.
Rehak P. and Younger G., Addendum 1998-1999, στο Cullen Tr. (ed.), Aegean Prehistory. A Review, AJA Suppl. 1, Boston 2001, 466 – 473.
Taylour W., The Mycenaeans, London 1983.
Thomatos M., The final revival of the Aegean Bronze Age: a case study of the Argolid, Corinthia, Attica, Euboea, the Cyclades and the Dodecanese during LH IIIC Middle, Oxford 2006.
Wright J., “From chief to king in Mycenaean Society”, στο P. Rehak (επιμ.) 1995. The Role of the ruler in the Prehistoric Aegean. Proceedings of a Panel Discussion Presented at the Annual Meeting of the Archaeological Institute of American New Orleans 1992, 63-80, Liège.
Όλα τα ανωτέρω υπάρχουν στη βιβλιοθήκη του Αρχαιολογικού Σπουδαστηρίου στη Φιλοσοφική Σχολή και συνεισφέρουν στην πλήρη κατανόηση των επί μέρους στοιχείων του γνωστικού αντικειμένου που εξετάζεται.
Oι φοιτητές του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, κατεύθυνσης Αρχαιολογίας.
Γνώση στοιχείων Προϊστορικής Αρχαιολογίας.
Διδασκαλία στην αίθουσα και σε Μουσείο όπου πραγματοποιείται πρακτική άσκηση.
Εισαγωγή στο Μυκηναϊκό πολιτισμό με σύντομη προσέγγιση στις κυριότερες εκφάνσεις του στην οικονομία και την κοινωνική κατάσταση.
Λέξεις Κλειδιά: Μυκηναϊκός πολιτισμός
Εικόνα: Η πρόσοψη του Θησαυρού του Ατρέως, μέσον 13ου αι. π. Χ.
2α. Εισαγωγή
Από τις κεντρικές περιοχές του Μυκηναϊκού Κόσμου πρώτη εξετάζεται η Αργολίδα. Επισημαίνονται οι κυριότερες μυκηναϊκές θέσεις του χώρου και τονίζεται η ύπαρξη τριών ακροπόλεων, των τειχισμένων ανακτορικών συγκροτημάτων στην Τίρυνθα, Μυκήνες και Μιδέα, θέσεις σε άμεση γειτονία. Παρατίθενται οι διάφορες έννοιες που έχει η λέξη ακρόπολη και αποσαφηνίζεται ο όρος κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο.
2β. Η ακρόπολη της Τίρυνθας
Η ακρόπολη της Τίρυνθας είναι η πρώτη που εξετάζεται: Η γεωγραφική θέση της, η γεωμορφολογία της περιοχής και η κατασκευή του Μυκηναϊκού φράγματος του Αγ. Αδριανού, η πολιτισμική πορεία του χώρου κατά τις προηγούμενες της Ύστερης Εποχής του Χαλκού περιόδους, αναφορά της Τίρυνθας στις πηγές, οι οικισμοί που πιθανόν ανήκαν στην επικράτειά της. Περιγραφή των τειχών και των κτισμάτων στο εσωτερικό της Ακρόπολης. Σύγκριση με τη γειτονική Ακρόπολη των Μυκηνών. Η παρουσία ενός θολωτού τάφου, θαλαμοειδών και άλλων ταφικών τύπων στην άμεση περιοχή της Ακρόπολης.
2γ. Η ακρόπολη των Μυκηνών
Για την ακρόπολη των Μυκηνών επαναλαμβάνεται όμοια εξέταση. Επί πλέον, παρουσιάζονται οι εννέα θολωτοί τάφοι και τα πολλά νεκροταφεία της περιοχής καθώς και κάποια από τα κτίσματα που βρίσκονται κοντά στην Ακρόπολη (οι οικίες Δ της Ακρόπολης -Δυτική, Λαδεμπόρου, Σφιγγών και Ασπίδων - και οι οικίες του λόφου της Παναγίας).
2δ. Η ακρόπολη της Μιδέας
Για την ακρόπολη της Μιδέας επαναλαμβάνεται η εξέταση όπως και προηγουμένως. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο νεκροταφείο των Δενδρών, με τους ιδιαίτερα καλά κατασκευασμένους θαλαμοειδείς τάφους, που απέδωσαν πλούσια κτερίσματα, τονίζεται η εναπόθεση της περίφημης πανοπλίας σε μικρό θαλαμοειδή τάφο και παρουσιάζεται λεπτομερώς, κυρίως τα κτερίσματα, ο ασύλητος θολωτός τάφος.
Μετά την εξέταση αυτή τίθενται τα ερωτήματα της παρουσίας των τριών ισχυρών ανακτορικών συγκροτημάτων στην Αργολίδα, σε μικρή μεταξύ τους απόσταση, και παρατίθενται οι σχετικές υποθέσεις. Ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των τριών αργολικών ακροπόλεων.
2ε. Άλλες Μυκηναϊκές θέσεις στην αργολική επικράτεια
Από τις πολλές Μυκηναϊκές θέσεις στην αργολική επικράτεια ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο Μπερμπάτι, στον οικισμό του οποίου τονίζεται η ύπαρξη του κεραμικού εργαστηρίου, με παραγωγή εικονιστικής κεραμικής, στην Πρόσυμνα, με το μεγάλο νεκροταφείο θαλαμοειδών τάφων, στο οποίο περιλαμβάνεται και ένας θολωτός, στις Ζυγουριές, όπου, μεταξύ άλλων, διαπιστώνεται η παρουσία του περίφημου Potter’s Shop και εξαίρεται η σημασία των κυλίκων τύπου Ζυγουριών για τη χρονολόγηση του 13ου αι. π. Χ.
Λέξεις Κλειδιά: ακρόπολις Τίρυνθος, ακρόπολις Μυκηνών, ακρόπολις Μιδέας.
Εικόνα: Η Πύλη των Λεόντων, με τον προμαχώνα δεξιά (Δυτικά), μέσον 13ου αι. π. Χ.
Στην Κορινθία εξετάζεται το τείχος του Ισθμού και το νεκροταφείο των Αηδονιών, από το οποίο παρουσιάζονται κάποια από τα, επαναπατρισθέντα, περίφημα ευρήματά του.
Λέξεις Κλειδιά: τείχος Ισθμού.
Εικόνα: Άποψη του νεκροταφείου των Αηδονιών (Θαλαμοειδείς τάφοι).
Για την Αττική γίνεται ιδιαίτερα εκτενής λόγος. Εξετάζεται η περιοχή κατά εποχές, ήδη από την Παλαιολιθική μέχρι τα Πρωτογεωμετρικά χρόνια, αφού πρώτα αναφερθούν τα στοιχεία που αφορούν στη γεωγραφική θέση και στη γεωμορφολογία της. Ο χώρος διακρίνεται σε ενότητες: τη Δυτική (Ελευσίνα, Αγ. Κοσμάς, Γλυφάδα/ Βούλα, Βάρκιζα/ Βάρη, Ανάβυσσος κ. ά.) και την Ανατολική ακτή (Ν. Μάκρη, Μαραθών, Βραυρών, Περατή, Θορικός/ Λαύριο), τα Μεσόγεια (Γλυκά Νερά, Σπάτα, Κορωπί, Κιάφα Θίτη/ Βουρβάτσι), την περιοχή της Ακρόπολης και τη ΒΔ Αττική (Άφιδνα, Μενίδι).
Η Μυκηναϊκή Ακρόπολη της Αθήνας εξετάζεται όπως και οι υπόλοιπες Μυκηναϊκές ακροπόλεις. Μαζί της διερευνάται το Μυκηναϊκό νεκροταφείο της Αγοράς και το Νότιο, στην περιοχή του Κουκακίου.
Τίθενται τα ερωτήματα σχετικά με την πολιτισμική οπισθοχώρηση (;) της Αθήνας κατά τον ύστερο 14ο αι., σε αντίθεση με την υπόλοιπη Αττική, τους πιθανούς λόγους δημιουργίας ανακτορικού συγκροτήματος στο λόφο της Ακρόπολης κατά το 13ο αι. π.Χ., την παράλληλη συνύπαρξη σημαντικών οικισμών στην Αττική, όπως ενδεικτικά στα Σπάτα και στο Μενίδι, το πρόβλημα του συνοικισμού των Αθηνών από το Θησέα (πότε και πως), τον σχετικά περιορισμένο ρόλο του ήρωα στους μύθους και το έπος, αν και κυρίως οι Αθηναίοι των ιστορικών χρόνων διαμόρφωσαν, για λόγους προπαγάνδας, τους διαφόρους κύκλους μύθων και επί Πεισιστράτου καταγράφηκαν τα έπη, και τη χωρίς καταστροφή αλλαγή χρήσης του χώρου του ανακτόρου στην Ακρόπολη σε χώρο λατρείας.
Λέξεις Κλειδιά: μυκηναϊκή ακρόπολις Αθηνών
Εικόνα: Μυκηναϊκή Ακρόπολις των Αθηνών: Τμήμα του Κυκλώπειου τείχους, μέσον 13ου αι. π.Χ. (Αρχείο Σπ. Ιακωβίδη, ευγενώς παραχωρημένο).
Στη Μεσσηνία εξετάζεται ειδικά το ανάκτορο της Πύλου, το μόνο ανακτορικό συγκρότημα που, μέχρι πρόσφατα, δεν ήταν τειχισμένο, στοιχείο, μεταξύ άλλων, των στενών επαφών της ΝΔ Πελοποννήσου με την Κρήτη. Γίνεται ιδιαίτερος λόγος για τη θέση της ομηρικής Πύλου, τις πινακίδες της Γραμμικής Β από το αρχείο του ανακτόρου και τη σημασία τους στην αποκρυπτογράφηση από τον Μ. Ventris, καθώς και για τις εκτεταμένες αποθήκες, προϊόντων και σκευών.
Η ανάπτυξη της ΝΔ Μεσσηνίας αλλά και της ευρύτερης δυτικής ακτής της Πελοποννήσου είναι πολύ πιθανόν να οφείλεται στην πρώιμη ανάπτυξη, ήδη από το τέλος του 17ου αι. π. Χ., της ναυσιπλοΐας και της εμπορικής δραστηριότητας των Μυκηναίων προς την κεντρική Μεσόγειο και στη συνέχεια και δυτικότερα.
Αργότερα κατά το 14ο και ιδιαίτερα το 13ο αι. αρχίζει αναπτύσσεται και το δίκτυο επαφών με τη βόρεια Αδριατική, με αποτέλεσμα τη δημιουργία σταθμών κατά μήκος των παραλίων της δυτικής Στερεάς Ελλάδας, της Ηπείρου και της Αλβανίας, ενώ είναι πιθανόν να υπάρχουν τέτοιες θέσεις στις ακτές της σημερινής Κροατίας (Μονκοντόνια, κ.ά.) και Σλοβενίας, στο μυχό της Αδριατικής. Αλλά και οι θέσεις (όπως, μόνον ενδεικτικά, η Μεδεών, ο Αγ. Ηλίας, το Κοράκου, το Αίγιο κ.ά.) που εντοπίζονται στα παράλια του Κορινθιακού και Πατραϊκού Κόλπου μπορεί να εξυπηρετούσαν τις ανάγκες της πορείας προς τη Δύση και το Βορρά.
Λέξεις Κλειδιά: ανάκτορο Πύλου.
Εικόνα: Το Μυκηναϊκό ανάκτορο της Πύλου.
Στη Βοιωτία πρώτη εξετάζεται η ακρόπολις του Γλα, αφού προηγηθεί η παρουσίαση του μεγάλου έργου της αποστράγγισης της Κωπαϊδος κατά το 14ο αι. π. Χ. Η κατασκευή της ακρόπολης συνδέεται με το έργο αυτό, μετά την καταστροφή του οποίου εγκαταλείπεται στο τέλος του 13ου αι. π. Χ.
Η Μυκηναϊκή Ακρόπολη του Γλά εξετάζεται όπως και οι υπόλοιπες Μυκηναϊκές ακροπόλεις. Τονίζονται οι διαφορές της στη διάταξη και στον τύπο των οικοδομημάτων και συνάγεται το συμπέρασμα για τη διαφορετική χρήση του χώρου, που έχει σχέση με τη διαχείριση της παραγωγής της Κωπαΐδος και την επίβλεψη των αποστραγγιστικών έργων από, πιθανότατα, δύο ισοδύναμους αξιωματούχους.
Η διερεύνηση σχετικά με την υπαγωγή της Ακρόπολις του Γλά στη δικαιοδοσία κάποιου γειτονικού ανακτορικού κέντρου οδηγεί στην εξέταση των καταλοίπων του, γειτονικού, Ορχομενού, όπου κυρίως παρουσιάζεται ο θολωτός τάφος του Ορχομενού, και της Θήβας. Τονίζεται η ξεχωριστή θέση της Θήβας στο Μυκηναϊκό κόσμο, αφού πρώτα αναφερθεί και η ιδιαίτερη παρουσία της σε παλαιότερες εποχές (Πρώιμη και Μέση Χαλκοκρατία), επισημαίνονται οι μνείες των Θηβών στις πηγές, παρατίθενται τα σημαντικότερα κατάλοιπα, μεταξύ των οποίων οι αποθήκες του ανακτόρου με τα πολύτιμα ευρήματα (ανατολικοί σφραγιδοκύλινδροι, πολλά αντικείμενα από ελεφαντόδοντο, φαγεντιανή, lapis lazuli κ. ά.), αλλά και το αρχείο με τις πινακίδες Γραμμικής Β. Παρά την καταστροφή του ανακτόρου στο μέσον του 13ου αι. π. Χ., η θέση παραμένει ακμαία και στο 12ο αι. π. Χ., όπως υποδεικνύουν οι τάφοι, που υπάρχουν πολλοί στην περιοχή.
Μετά την εξέταση των τύπων των τάφων στη Θήβα, γίνεται λόγος για το γειτονικό νεκροταφείο της Τανάγρας, όπου συναντώνται οι περίφημες γραπτές λάρνακες για ταφές και ανακομιδές ενηλίκων και παιδιών. Τόσο στην περιοχή της Θήβας, όσο και στην Αθήνα και στην Κορινθία επισημαίνεται η απουσία θολωτών τάφων.
Λέξεις Κλειδιά: ακρόπολις Γλα.
Εικόνα: Η Μυκηναϊκή Ακρόπολις του Γλα, από Δ/ΝΔ (αρχείο Σπ. Ιακωβίδη, ευγενώς παραχωρημένο).
Περιγραφή, ομοιότητες και διαφορές λάκκων, κιβωτιόσχημων και λακκοειδών τάφων. Εξέταση των θαλαμοειδών και θολωτών τάφων. Σύνδεση των μεγάλων, μνημειώδους κατασκευής, θολωτών τάφων με ανακτορικά κέντρα.
Λέξεις Κλειδιά: μυκηναϊκά νεκροταφεία.
Εικόνα: Το εσωτερικό του θαλάμου Μυκηναϊκού κτιστού θαλαμοειδούς τάφου στη θέση Λαζάρηδες, της ανατολικής Αίγινας (14ος /13ος αι. π. Χ.).
Γίνεται εισαγωγή στον όρο "γραφή" και στις Αιγιακές γραφές. Εξετάζεται ιδιαίτερα η Γραμμική Α και η Γραμμική Β.
Λέξεις Κλειδιά: Γραμμική Α, Γραμμική Β
Εικόνα: "Πήλινη επιγραφή Γραμμικής Β γραφής", από το μυκηναϊκό ανάκτορο της Πύλου. License: Public domain.
Εξετάζεται κυρίως ο Πόλεμος κατά την Εποχή του Χαλκού.
Λέξεις Κλειδιά: Πόλεμος Εποχή Χαλκού
Εικόνα: "Παράσταση ανδρών με πλήρη πολεμική εξάρτυση", από την Ακρόπολη των Μυκηνών. License: Copyrighted.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 0
Αρ. Προβολών : 0
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -
