ΦΥΣΗ - Nature (Φιλοσοφία)

 

Wikipedia

 

Ο όρος Φύση / Nature είναι μια λέξη που χρησιμοποιείται με δύο τρόπους στην αγγλική και σε άλλες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες.

Αυτά τα νοήματα διασυνδέονται με σύνθετο τρόπο για λόγους που αφορούν στην ιστορία της επιστήμης, την επιστημολογία και τη μεταφυσική, ιδιαίτερα στον δυτικό πολιτισμό.

1. Στην νεώτερη επιστημονική γραφή ο όρος "nature" αναφέρεται σε όλα τα άμεσα παρατηρούμενα φαινόμενα του φυσικού ή υλικού σύμπαντος και αντιπαρατίθεται σε κάθε άλλη μορφή ύπαρξης, όπως είναι η πνευματική και υπερφυσική ύπαρξη. Σε ένα επιστημονικό κείμενο, ο όρος αυτός, όταν χρησιμοποιείται απροσδιόριστα, σημαίνει εξ ίσου το ίδιο με τους όρους «κόσμος» ή «σύμπαν».

 2. Ιστορικά και στην καθομιλουμένη, ο όρος "Φύση» δεν περιλαμβάνει όλα τα πράγματα γιατί αποκλείει τα τεχνητά ή τα δημιουργήματα. Για παράδειγμα γενικά δεν περιλαμβάνει κατασκευασμένα αντικείμενα και ούτε εκείνα που αφορούν στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Στην περίπτωση αυτή όταν χρησιμοποιείται απροσδιόριστα ο όρος «φύση» γενικά σημαίνει την «άγρια φύση» ή το «φυσικό περιβάλλον».

Σχετικά με το δεύτερο αυτό νόημα, η φύση αναφέρεται επίσης στις ουσιαστικές ιδιότητες κάθε συγκεκριμένου τύπου αντικειμένων, που υπάρχουν πέρα από τα συγκεκριμένα αντικείμενα , όπως για παράδειγμα στη φράση «ανθρώπινη φύση».

Στο βαθμό που οι άνθρωποι μπορούν να δουν τη Φύση ή τις «φύσεις» των πραγμάτων ως ξέχωρες από τα ίδια τα πράγματα οντότητες, βρίσκονται σε σύγκρουση με την σύγχρονη επιστημονική κατανόηση της Φύσης και το ζήτημα αυτό επαναφέρει μια αρχαιοελληνική φιλοσοφική διαμάχη, που δεν έχει ακόμη λυθεί.

Περιεχόμενα 1 Η κλασική έννοια της Φύσης και η Αριστοτελική Μεταφυσική 2 Η Νεώτερη Επιστήμη και οι Νόμοι της Φύσης : Προσπαθώντας να αποφύγουμε την Μεταφυσική 3 Η Ύστερη Νεώτερη Φύση 4 Η επιβίωση της Μεταφυσικής 5 Η μελέτη της Φύσης χωρίς Μεταφυσική 6 Παραπομπές

 Η κλασική έννοια της Φύσης και η Αριστοτελική Μεταφυσική

Τα  Φυσικά (από την λέξη φύσις, στα Ελληνικά για τον όρο "nature") είναι το κύριο έργο του Αριστοτέλη για την Φύση. Στα Φυσικά II.1, ο Αριστοτέλης ορίζει τη φύση ως "την πηγή ή την αιτία της κίνησης και της στάσης αυτού στο οποίο ανήκει  πρωταρχικά" (192b21). Με άλλα λόγια η φύση είναι η αρχή σε ένα φυσικό πράγμα που αποτελεί την πηγή της δραστηριότητάς του. Τα φυσικά πράγματα βρίσκονται σε αντίθεση προς τα τεχνητά, τα οποία κινούνται χάρη σ' αυτό από το οποίο είναι κατασκευασμένα, όχι εξ αιτίας μιας εσωτερικής δύναμης, ενότητας ή ολότητας. Μια πρακτική συνέπεια του τί σημαίνει αυτό είναι ότι τα τεχνουργήματα συγκροτούνται από έξω και όχι από μέσα : παρατήρησε το εύθραυστο ενός ρολογιού σε αντίθεση με την αυτο - θεραπευτική σταθερότητα ενός φυτού.

Σύμφωνα με τον Leo Strauss^[1], "η απαρχή της Δυτικής Φιλοσοφίας αναφέρεται στην "ανακάλυψη ή την εφεύρεση της φύσης" και το "προφιλοσοφικό ισοδύναμο της φύσης" εφοδιάστηκε με "έννοιες όπως η έξη ή  τρόποι". Στην αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία από την άλλη πλευρά η Φύση ή οι φύσεις είναι τρόποι ύπαρξης πραγματικά καθολικοί σε όλες τις εποχές και σε όλους τους τόπους". Αυτό που καθιστά τη φύση διαφορετική είναι ότι προϋποθέτει όχι μόνο να μην είναι ίσα όλες οι έξεις και οι τρόποι , αλλά να βρίσκει κανείς την σχέση του με τον κόσμο με  βάση την έρευνα (όχι για παράδειγμα με βάση την παράδοση ή τη θρησκεία). Για να θέσουμε  αυτήν την ανακάλυψη ή εφεύρεση με παραδοσιακή ορολογία, ό,τι είναι εκ φύσεως αντιτίθεται σε ό,τι είναι συμβατικό. Η έννοια της φύσης υπ' αυτήν τη σημασία παραμένει σε ισχύ στη σύγχρονη δυτική διανόηση. Η Επιστήμη, σύμφωνα με τον σχολιασμό του Strauss για τη Δυτική Ιστορία αποτελεί έναν στοχασμό πάνω στη φύση, ενώ η τεχνολογία ήταν ή είναι μια προσπάθεια να την μιμηθεί^[2].

Προχωρώντας παρακάτω, η φιλοσοφική έννοια της φύσης ή των φύσεων ως ενός ειδικού τύπου αιτιότητας - για παράδειγμα, το ότι ο συγκεκριμένος τρόπος με τον οποίο υπάρχουν οι άνθρωποι οφείλεται εν μέρει σε κάτι που ονομάζεται "ανθρώπινη φύση" είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη διδασκαλία του Αριστοτέλη για την αιτιότητα, η οποία έγινε πρότυπο σε όλη τη Δυτική φιλοσοφία μέχρι την έλευση της σύγχρονης επιστήμης.

Είτε ήταν σκόπιμο είτε όχι, οι έρευνες του Αριστοτέλη σε αυτό το θέμα είχαν ως αποτέλεσμα να επικρατήσει μία λύση στη συζήτηση. Σε αυτήν τη θεωρία αναφέρονται τέσσερις διαφορετικοί τύποι αιτίων:

    * Το υλικό αίτιο είναι η «πρώτη ύλη» - η ύλη η οποία υφίσταται μεταβολή. Μία από τις αιτίες που ένα άγαλμα είναι αυτό που είναι ίσως να είναι ότι το ότι είναι χάλκινο. Όλες οι έννοιες της λέξης  φύση περικλείουν αυτήν την απλή σημασία.
    * Το ποιητικό αίτιο είναι η κίνηση ενός άλλου πράγματος, η οποία προκαλεί αλλαγή, για παράδειγμα, μια σμίλη χτυπώντας ένα βράχο προκαλεί το σπάσιμο ενός κομματιού. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η ύλη αποκτά μορφή, έτσι ώστε να γίνει ουσία σύμφωνα με  αυτό που υποστηρίζει ο Αριστοτέλης για την ουσία, ότι πρέπει να έχει μορφή και ύλη για να αποκληθεί ουσία. Αυτή η κίνηση είναι που απαιτείται για να μετατραπεί ένα πράγμα σε δύο. Αυτός είναι ο πιο προφανής τρόπος με τον οποίο λειτουργούν αιτία και αποτέλεσμα και στις περιγραφές της σύγχρονης επιστήμης. Αλλά σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, αυτό δεν εξηγεί ακόμη σε τί οφείλεται η κίνηση, και χρειάζεται να "απευθύνουμε το ερώτημα αν υπάρχει οποιαδήποτε άλλη αιτία per se, εκτός από την ύλη" ^[3].
    * Το ειδικό αίτιο είναι η μορφή ή η ιδέα η οποία χρησιμεύει ως πρότυπο προς την κατεύθυνση του οποίου θα εξελιχθούν τα πράγματα - για παράδειγμα ακολουθώντας μια προσέγγιση που βασίζεται στον Αριστοτέλη θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα παιδί αναπτύσσεται κατά τρόπο που καθορίζεται εν μέρει από κάτι που λέγεται "ανθρώπινη φύση". Εδώ, η φύση είναι αιτία.
    * Το τελικό αίτιο είναι ο στόχος προς τον οποίο κατευθύνεται κάτι. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος στοχεύει σε κάτι που είναι καλό, όπως λέει ο Αριστοτέλης στην αρχή των Ηθικών Νικομαχείων.

Το ουσιαστικό και τελικό αίτιο είναι βασικό μέρος της Μεταφυσικής του Αριστοτέλη - της προσπάθειάς του να πάει πέρα από τη φύση και να εξηγήσει τη φύση. Στην πράξη, συνεπάγονται την εμπλοκή της ανθρώπινης συνείδησης στην αιτιότητα όλων των πραγμάτων, ακόμη και εκείνων που δεν είναι τεχνητά. Στην ίδια τη φύση αποδίδονται σκοποί^[4].

Το τεχνητό, όπως και το συμβατικό ως εκ τούτου, εντός αυτού  του ρεύματος της δυτικής σκέψης, παραδοσιακά αντιτίθενται στο φυσικό.Η τεχνολογία βρισκόταν σε αντίθεση με την επιστήμη, όπως προαναφέρθηκε. Και μια άλλη σημαντική πτυχή αυτής της αντίληψης της αιτιότητας ήταν η διάκριση μεταξύ των συμβεβηκότων /τυχαίων ιδιοτήτων ενός πράγματος και της ουσίας - μια άλλη διάκριση που έχει χάσει έδαφος στη σύγχρονη εποχή, αφού υπήρξε επί μακρόν ευρέως αποδεκτή στην μεσαιωνική Ευρώπη.

Για να το περιγράψουμε με άλλο τρόπο, ο Αριστοτέλης αντιμετώπισε τους ζώντες οργανισμούς και τα άλλα φυσικά όντα, ως υπάρξεις σε υψηλότερο επίπεδο από απλή κινούμενη ύλη.  Το επιχείρημα του Αριστοτέλη για το ουσιαστικό και το τελικό αίτιο σχετίζεται με ένα δόγμα για το πώς είναι δυνατόν οι άνθρωποι να αποκτούν γνώση των αντικειμένων: «Αν δεν υπάρχει τίποτε πέρα από μεμονωμένα πράγματα, τίποτα δεν θα μπορεί να γίνει κατανοητό. Όλα θα είναι αισθητά, και δεν θα μπορεί να υπάρχει γνώση για τίποτα- αν δεν υποτεθεί ότι η αισθητηριακή αντίληψη είναι γνώση»^[5]. Αυτοί οι φιλόσοφοι που διαφωνούν με το σκεπτικό αυτό επομένως θεωρούν επίσης τη γνώση με διαφορετικό τρόπο από τον Αριστοτέλη.
 

Ο Αριστοτέλης συνεπώς, περιέγραψε τη φύση ή τις φύσεις ως εξής, με έναν τρόπο αρκετά διαφορετικό από τη σύγχρονη επιστήμη:

φύσις λέγεται ἕνα μὲν τρόπον ἡ τῶν φυομένων γένεσις, οἷον εἴ τις ἐπεκτείνας λέγοι τὸ υ,^[6]  ἕνα δὲ ἐξ οὗ φύεται πρώτου τὸ φυόμενον ἐνυπάρχοντος: ἔτι ὅθεν ἡ κίνησις ἡ πρώτη ἐν ἑκάστῳ τῶν φύσει ὄντων ἐν αὐτῷ ᾗ αὐτὸ [20] ὑπάρχει: φύεσθαι δὲ λέγεται ὅσα αὔξησιν ἔχει δι᾽ ἑτέρου τῷ ἅπτεσθαι καὶ συμπεφυκέναι ἢ προσπεφυκέναι ὥσπερ τὰ ἔμβρυα: διαφέρει δὲ σύμφυσις ἁφῆς, ἔνθα μὲν γὰρ οὐδὲν παρὰ τὴν ἁφὴν ἕτερον ἀνάγκη εἶναι, ἐν δὲ τοῖς συμπεφυκόσιν ἔστι τι ἓν τὸ αὐτὸ ἐν ἀμφοῖν ὃ ποιεῖ ἀντὶ τοῦ [25] ἅπτεσθαι συμπεφυκέναι καὶ εἶναι ἓν κατὰ τὸ συνεχὲς καὶ ποσόν, ἀλλὰ μὴ κατὰ τὸ ποιόν. ἔτι δὲ φύσις λέγεται ἐξ οὗ πρώτου ἢ ἔστιν ἢ γίγνεταί τι τῶν φύσει ὄντων, ἀρρυθμίστου ὄντος καὶ ἀμεταβλήτου ἐκ τῆς δυνάμεως τῆς αὑτοῦ, οἷον ἀνδριάντος καὶ τῶν σκευῶν τῶν χαλκῶν ὁ χαλκὸς ἡ [30] φύσις λέγεται, τῶν δὲ ξυλίνων ξύλον: ὁμοίως δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων: ἐκ τούτων γάρ ἐστιν ἕκαστον διασωζομένης τῆς πρώτης ὕλης: τοῦτον γὰρ τὸν τρόπον καὶ τῶν φύσει ὄντων τὰ στοιχεῖά φασιν εἶναι φύσιν, οἱ μὲν πῦρ οἱ δὲ γῆν οἱ δ᾽ ἀέρα οἱ δ᾽ ὕδωρ οἱ δ᾽ ἄλλο τι τοιοῦτον λέγοντες, οἱ δ᾽ [35] ἔνια τούτων οἱ δὲ πάντα ταῦτα. ἔτι δ᾽ ἄλλον τρόπον λέγεται ἡ φύσις ἡ τῶν φύσει ὄντων οὐσία, οἷον οἱ λέγοντες τὴν φύσιν εἶναι τὴν πρώτην σύνθεσιν, ἢ ὥσπερ Ἐμπεδοκλῆς λέγει ὅτι “φύσις οὐδενὸς ἔστιν ἐόντων, ἀλλὰ μόνον μῖξίς τε διάλλαξίς τε μιγέντων ἔστι, φύσις δ᾽ ἐπὶ τοῖς ὀνομάζεται ἀνθρώποισιν. ”Empedocles Fr. 8 διὸ καὶ ὅσα φύσει ἔστιν ἢ γίγνεται, ἤδη ὑπάρχοντος ἐξ οὗ πέφυκε γίγνεσθαι ἢ εἶναι, οὔπω φαμὲν [5] τὴν φύσιν ἔχειν ἐὰν μὴ ἔχῃ τὸ εἶδος καὶ τὴν μορφήν. φύσει μὲν οὖν τὸ ἐξ ἀμφοτέρων τούτων ἐστίν, οἷον τὰ ζῷα καὶ τὰ μόρια αὐτῶν: φύσις δὲ ἥ τε πρώτη ὕλη （καὶ αὕτη διχῶς, ἢ ἡ πρὸς αὐτὸ πρώτη ἢ ἡ ὅλως πρώτη, οἷον τῶν χαλκῶν ἔργων πρὸς αὐτὰ μὲν πρῶτος ὁ χαλκός, ὅλως δ᾽ [10] ἴσως ὕδωρ, εἰ πάντα τὰ τηκτὰ ὕδωρ） καὶ τὸ εἶδος καὶ ἡ οὐσία: τοῦτο δ᾽ ἐστὶ τὸ τέλος τῆς γενέσεως. μεταφορᾷ δ᾽ ἤδη καὶ ὅλως πᾶσα οὐσία φύσις λέγεται διὰ ταύτην, ὅτι καὶ ἡ φύσις οὐσία τίς ἐστιν. ἐκ δὴ τῶν εἰρημένων ἡ πρώτη φύσις καὶ κυρίως λεγομένη ἐστὶν ἡ οὐσία ἡ τῶν ἐχόντων [15] ἀρχὴν κινήσεως ἐν αὑτοῖς ᾗ αὐτά: ἡ γὰρ ὕλη τῷ ταύτης δεκτικὴ εἶναι λέγεται φύσις, καὶ αἱ γενέσεις καὶ τὸ φύεσθαι τῷ ἀπὸ ταύτης εἶναι κινήσεις. καὶ ἡ ἀρχὴ τῆς κινήσεως τῶν φύσει ὄντων αὕτη ἐστίν, ἐνυπάρχουσά πως ἢ δυνάμει ἢ ἐντελεχείᾳ.

    - Μετά τα Φυσικά 1014b-1015a ^[7] .
 

Θα μπορούσε να υποστηριχθεί, όπως και πράγματι έγινε, ότι αυτό το είδος της θεωρίας αντιπροσώπευε μια υπερ-απλουστευμένη εκδοχή ως εκτροπή από τις συζητήσεις που απαντούν στην κλασική φιλοσοφία, που ενδεχομένως ακόμη και ο ίδιος ο Αριστοτέλης το είδε σαν μια απλοποίηση ή σύνοψη των συζητήσεων. Αλλά σε κάθε περίπτωση, η θεωρία των τεσσάρων αιτίων απετέλεσε τυποποιημένο μέρος κάθε προηγμένης εκπαίδευσης  κατά τον Μεσαίωνα.
 

Η Νεώτερη Επιστήμη και οι Νόμοι της Φύσης : Προσπαθώντας να αποφύγουμε την Μεταφυσική

Αντίθετα, η νεώτερη επιστήμη με τη σειρά της υιοθέτησε μια διαφορετική άποψη μέσω του Francis Bacon, ο οποίος απέρριψε τα τέσσερα αίτια  και είδε τον Αριστοτέλη ως κάποιον που "προχώρησε με ένα διαφορετικό πνεύμα σε αντίφαση προς το σύνολο της αρχαιότητας: επιχειρώντας όχι μόνο να ορίσει τις νέες λέξεις της επιστήμης κατά βούληση, αλλά και να συγκεράσει και να εξαφανίσει όλην την αρχαία σοφία». Αισθάνθηκε ότι οι λιγότερο γνωστοί Έλληνες φιλόσοφοι όπως ο Δημόκριτος" που δεν υποθέτει την ύπαρξη του νου ή του λόγου μέσα στο πλαίσιο των πραγμάτων», παραγκωνίσθηκαν  αλαζονικά λόγω του αριστοτελισμού  που οδήγησε σε μια κατάσταση στην εποχή του "όπου η αναζήτηση των φυσικών αιτίων είχαν παραμεληθεί και πέρασαν στη σιωπή"^[8].

Και έτσι ο Bacon πρότεινε ...

    Η Φυσική διεξάγει έρευνα, και επιλαμβάνεται των ίδιων φύσεων αλλά πώς; Μόνο ως προς το υλικό και το ποιητικό αίτιό τους, και όχι ως προς τις μορφές. Για παράδειγμα, αν αναζητηθεί η αιτία της λευκότητας στο χιόνι ή στον αφρό,  θα καταλήξουμε έτσι, στο ότι η  υποκείμενη μείξη αέρα και νερού είναι η αιτία, ως το σωστό συμπέρασμα. Αλλά, εντούτοις, είναι αυτή η ουσία της λευκότητας; Όχι. Αλλά είναι το ποιητικό της αίτιο, το οποίο δεν είναι πάντα παρά το formce vehiculum (όχημα της μορφής). Αυτό το μέρος της μεταφυσικής δεν βρίσκω να έχει εξερευνηθεί και αναλυθεί ...

    – Francis Bacon, Advancement of Learning VII

Στο Novum Organum ο Bacon υποστήριξε ότι οι μόνες μορφές ή φύσεις που θα πρέπει να υποθέσουμε είναι οι «απλές» (σε αντίθεση με τις σύνθετες), όπως είναι οι τρόποι με τους οποίους λειτουργούν η θερμότητα, η κίνηση, κ.λπ.  Για παράδειγμα, στον αφορισμό 51 γράφει:

    51. Η ανθρώπινη αντίληψη είναι, από τη φύση της, επιρρεπής στην αφαίρεση, και υποθέτει ότι  εκείνο που είναι ρευστό θα πρέπει να καθοριστεί.. Αλλά είναι καλύτερα να αναλύουμε παρά να  μιλάμε αφηρημένα για τη φύση. Αυτή ήταν η μέθοδος που ακολουθήθηκε στη Σχολή του Δημόκριτου, ο οποίος έκανε μεγαλύτερη πρόοδο στην εμβάθυνση γύρω από τη φύση από τους υπόλοιπους. Είναι καλύτερο να εξετάζουμε την ύλη, τη διάπλασή της, και τις μεταβολές αυτής της διάπλασης, της δικής της δράσης, καθώς και το νόμο που διατρέχει  την εν λόγω δράση ή κίνηση, γιατί οι μορφές αποτελούν απλά δημιουργήματα του ανθρώπινου νου, εκτός εάν αποκαλέσεις τους νόμους που διέπουν αυτήν τη δράση με αυτό το όνομα.
 

Ακολουθώντας τη συμβουλή του Bacon, η επιστημονική έρευνα για το ειδικό ή μορφικό αίτιο έχει πλέον αντικατασταθεί από την αναζήτηση για τους "νόμους της φύσης» ή «νόμους της φυσικής», σε όλο το το φάσμα της επιστημονικής σκέψης. Για να χρησιμοποιήσουμε την γνωστή ορολογία του Αριστοτέλη,  πρόκειται για περιγραφές του ποιητικού αιτίου και όχι του ειδικού ή του τελικού αιτίου. Αυτό σημαίνει ότι η νεώτερη επιστήμη περιορίζει τις υποθέσεις της  για τα μη φυσικά πράγματα στην υπόθεση ότι υπάρχουν κανονικότητες στους τρόπους με τους οποίους εκδηλώνονται όλα τα πράγματα, που δεν μεταβάλλονται.

Αυτοί οι γενικοί νόμοι, με άλλα λόγια, αντικαθιστούν τη σκέψη για τους ειδικούς "νόμους», για παράδειγμα για την "ανθρώπινη φύση". Στη σύγχρονη επιστήμη, η ανθρώπινη φύση είναι μέρος του ίδιου γενικού σχήματος αιτίας και αποτελέσματος, υπακούοντας στους ίδιους γενικούς νόμους, όπως όλα τα άλλα πράγματα. Η προαναφερθείσα διαφορά μεταξύ συμβεβηκυιών και ουσιωδών ιδιοτήτων, αλλά και μεταξύ γνώσης και γνώμης, εξαφανίζεται σε αυτήν τη νέα προσέγγιση που στοχεύει να αποφύγει τη μεταφυσική.

Όπως γνώριζε ο Bacon, ο όρος "νόμοι της φύσης» είχε προέλθει από το μεσαιωνικό αριστοτελισμό. Ο Άγιος Θωμάς Ακινάτης, για παράδειγμα, όρισε ως νόμο εκείνο που  η φύση πραγματικά νομοθέτησε για την συνειδητή  επίτευξη σκοπών, όπως στο δίκαιο των ανθρώπων: «διάταγμα του λόγου για το κοινό καλό, που δημιουργήθηκε από αυτόν που έχει τη φροντίδα της κοινότητας και ανακοινώθηκε» ^[9]. Αντίθετα, περίπου σύγχρονος του Bacon , ο Hugo Grotius περιέγραψε το νόμο της φύσης ως «έναν κανόνα που « [μπορεί] να συναχθεί από τις σταθερές αρχές με βέβαιη συλλογιστική διαδικασία "^[10]. Και αργότερα ακόμη, ο Montesquieu προχώρησε ακόμη πιο πέρα από την αρχική νομική μεταφορά, περιγράφοντας τους νόμους αόριστα ως «αναγκαίες σχέσεις που απορρέουν από τη φύση των πραγμάτων» ^[11].
 

Ένας από τα πιο σημαντικούς κληρονόμους της πρότασης του Bacon ήταν ο Thomas Hobbes, του οποίου οι παρατηρήσεις σχετικά με τη φύση είναι ιδιαίτερα γνωστές. Η διασημότερη εργασία του, Leviathan, αρχίζει με τη λέξη "Φύση" και, στη συνέχεια, παρενθετικά την ορίζει ως «την τέχνη με την οποία ο Θεός δημιούργησε και κυβερνά τον κόσμο». Παρά την ευσεβή αυτήν περιγραφή, ακολουθεί μια Μπακονική προσέγγιση. Σύμφωνα και με τον σύγχρονό του Descartes, ο Hobbes περιγράφει την ίδια τη ζωή, ως μηχανισμό δημιουργημένο όπως ένα ρολόι:

    Γιατί το να δεις τη ζωή παρά σαν μια κίνηση των μελών, η αρχή της οποίας είναι σε κάποιο μέρος μέσα της.  Γιατί να μην μπορούμε να πούμε ότι όλα τα  Αυτόματα (μηχανές που κινούνται με ελατήρια και τροχούς όπως ένα ρολόι) έχουν τεχνητή μορφή ζωής;

Σε αυτή τη βάση, ήδη θεμελιωμένη από τις φυσικές επιστήμες στη διάρκεια της ζωής του, ο Hobbes προσπάθησε να συζητήσει την πολιτική και την ανθρώπινη ζωή από την άποψη των «νόμων της φύσης». Όμως, σύμφωνα με τη νέα προσέγγιση των Bacon και Hobbes, και πριν από αυτούς του Machiavelli (που ποτέ δεν έντυσε ωστόσο την κριτική του για την αριστοτελική προσέγγιση με μεσαιωνικούς όρους τύπου «νόμων της φύσης») ^[12], αυτοί οι νόμοι της φύσης είναι αρκετά διαφορετικοί από τους ανθρώπινους νόμους : δεν συνεπάγονται πλέον καμία έννοια καλύτερου ή χειρότερου, αλλά απλώς το πώς τα πράγματα είναι πραγματικά, και, σε σχέση με τους νόμους της ανθρώπινης φύσης, τί είδους ανθρώπινη συμπεριφορά μπορεί να είναι πιο αξιόπιστη.
 

Η Ύστερη Νεώτερη Φύση

Benjamin West: "Ο θάνατος του στρατηγού Λύκου". Η ενότητα δείχνει τον Ιθαγενή Αμερικανό ως παράδειγμα του "ευγενούς αγρίου", μια έννοια που σχετίζεται με το δεύτερο διάλογο του Rousseau. Το κείμενο αναφέρεται σε ιστορίες των μεγάλων πιθήκων για να εξηγήσει αυτό που θα ήταν ο άνθρωπος σε φυσική κατάσταση.

Αφού αποσυνδεθεί ο όρος «νόμος της φύσης" από την αρχική μεσαιωνική αλληγορία του νόμου ως ανθρώπινης κατασκευής, ο όρος «νόμος της φύσης" χρησιμοποιείται τώρα  λιγότερο από ό, τι στις αρχές της νεώτερης εποχής.

Λαμβάνοντας υπόψη το κρίσιμο παράδειγμα της ανθρώπινης φύσης, όπως συζητήθηκε στην ηθική και την πολιτική, μόλις οι πρώιμοι νεώτεροι φιλόσοφοι όπως ο Hobbes είχαν περιγράψει την ανθρώπινη φύση, σαν κάτι που μοιάζει με μηχανισμό και ονομάζεται άνθρωπος, το θέμα της ανθρώπινης φύσης έγινε προβληματικό σε ορισμένα πλαίσια.
 

Στα τέλη του 18ου αιώνα, ο Rousseau στο Δεύτερο Διάλογό του έκανε ένα κρίσιμο βήμα , υποστηρίζοντας ότι η ανθρώπινη φύση όπως τη γνωρίζουμε, ορθολογική, και κάτοχος γλώσσας, και ούτω καθεξής, είναι αποτέλεσμα ιστορικών τυχαίων γεγονότων, καθώς και συγκεκριμένης αγωγής του ατόμου. Οι συνέπειες αυτής της συλλογιστικής επρόκειτο να είναι τεράστιες. Ήταν όλες σχετικές με το ζήτημα της φύσης. Στην πραγματικότητα υποστήριζε ότι  η ανθρώπινη φύση, ένα από τα πιο σημαντικά είδη φύσης στην αριστοτελική σκέψη, δεν υπήρχε, με τον τρόπο που θεωρούσαμε ότι υπάρχει.

 

Η επιβίωση της Μεταφυσικής

Η προσέγγιση της νεώτερης επιστήμης, όπως και η προσέγγιση του αριστοτελιανισμού, προφανώς δεν είναι καθολικά αποδεκτές από όλους όσους αποδέχονται την έννοια της φύσης ως μιας πραγματικότητας την οποία μπορούμε να διερευνήσουμε με το λόγο.

Ο Bacon και άλλοι αντίπαλοι της Μεταφυσικής ισχυρίζονται ότι όλες οι προσπάθειες να προχωρήσουμε πέρα από τη φύση υποχρεώνονται να πέσουν στα ίδια λάθη, αλλά οι Μεταφυσικοί βλέπουν διαφορές μεταξύ των διαφορετικών προσεγγίσεων.

Ο Immanuel Kant για παράδειγμα, εξέφρασε την ανάγκη για Μεταφυσική με αρκετά παρόμοιο τρόπο με τον Αριστοτέλη.

    ... Αν και δεν μπορούμε να ξέρουμε αυτά τα αντικείμενα, ως πράγματα καθ' εαυτά, θα πρέπει ακόμη να είμαστε σε θέση, τουλάχιστον να τα σκεφτόμαστε ως πράγματα καθ' εαυτά. Αλλιώς θα πρέπει να οδηγηθούμε στο παράλογο συμπέρασμα ότι μπορεί να υπάρξει φαινόμενο χωρίς να  εμφανίζεται τίποτα .

Κριτική του Καθαρού Λόγου σελ. Bxxvi-xxvii

 

Όπως και στον αριστοτελιανισμό τότε, και ο καντιανισμός ισχυρίζεται ότι ο ανθρώπινος νους πρέπει  να διαθέτει ο ίδιος χαρακτηριστικά τα οποία είναι πέρα από τη φύση, μια μεταφυσική, κατά κάποιο τρόπο. Συγκεκριμένα ο Καντ υποστήριξε ότι ο ανθρώπινος νους έρχεται έτοιμος με a priori προγραμματισμό τέτοιο που, ας πούμε, του επιτρέπει να κατανοήσει τη φύση.

 

Η μελέτη της φύσης χωρίς μεταφυσική

Συγγραφείς από τον Nietzsche μέχρι  τον Richard Rorty έχουν υποστηρίξει ότι η επιστήμη, η μελέτη της φύσης, μπορεί και πρέπει να υπάρχει χωρίς μεταφυσική. Όμως, ο ισχυρισμός αυτός ήταν πάντα αμφιλεγόμενος. Συγγραφείς όπως οι Bacon και Hume ουδέποτε αρνήθηκαν ότι η χρήση της λέξης «φύση», συνεπαγόταν ένα είδος μεταφυσικής, αλλά προσπάθησαν να ακολουθήσουν την προσέγγιση του Machiavelli που μιλούσε για το τί έχει αποτέλεσμα αντί να ζητά να κατανοήσει εκείνο που φαίνεται αδύνατο να καταλάβουμε.
 

 Παραπομπές

v • d • e Philosophy of science Related Epistemology · History and philosophy of science · History of science · History of evolutionary thought · Philosophy of biology · Philosophy of chemistry · Philosophy of physics · Philosophy of mind · Philosophy of artificial intelligence · Philosophy of information · Philosophy of perception · Philosophy of space and time · Philosophy of thermal and statistical physics · Philosophy of social sciences · Philosophy of environment · Philosophy of psychology · Philosophy of technology · Philosophy of computer science · Pseudoscience · Relationship between religion and science · Rhetoric of science · Sociology of scientific knowledge · more... Concepts Analysis · Analytic-synthetic distinction · A priori and a posteriori · Artificial intelligence · Causality · Commensurability · Construct · Demarcation problem · Explanatory power · Fact · Falsifiability · Ignoramus et ignorabimus · Inductive reasoning · Ingenuity · Inquiry · Models of scientific inquiry · Nature · Objectivity · Observation · Paradigm · Problem of induction · Scientific explanation · Scientific law · Scientific method · Scientific revolution · Scientific theory · Testability · Theory choice · Metatheory of science Confirmation holism · Coherentism · Contextualism · Conventionalism · Deductive-nomological model · Determinism · Empiricism · Fallibilism · Foundationalism · Hypothetico-deductive model · Infinitism · Instrumentalism · Positivism · Pragmatism · Rationalism · Received view of theories · Reductionism · Semantic view of theories · Scientific realism · Scientism · Scientific anti-realism · Skepticism · Uniformitarianism · Vitalism Philosophers Albert Einstein · Alfred North Whitehead · Aristotle · Auguste Comte · Averroes · Berlin Circle · Carl Gustav Hempel · C. D. Broad · Charles Sanders Peirce · Dominicus Gundissalinus · Daniel Dennett · Epicurians · Francis Bacon · Friedrich Schelling · Galileo Galilei · Henri Poincaré · Herbert Spencer · Hugh of Saint Victor · Immanuel Kant · Imre Lakatos · Isaac Newton · John Dewey · John Stuart Mill · Jürgen Habermas · Karl Pearson · Karl Popper · Karl Theodor Jaspers · Larry Laudan · Otto Neurath · Paul Haeberlin · Paul Feyerabend · Pierre Duhem · Pierre Gassendi · Plato · R.B. Braithwaite · René Descartes · Robert Kilwardby · Roger Bacon · Rudolf Carnap · Stephen Toulmin · Stoics · Thomas Hobbes · Thomas Samuel Kuhn · Vienna Circle · W.V.O. Quine · Wilhelm Windelband · Wilhelm Wundt · William of Ockham · William Whewell · more... Portal · Category · Task Force · Discussion · Changes