Επιστημολογία και Διδακτική των Μαθηματικών

Παναγιώτης Σπύρου

Περιγραφή

Η επιστημολογία ως θεωρία της γνώσης. Η πηγή της γνώσης, η δυνατότητα, το κύρος της γνώσης στην ιστορία της Φιλοσοφίας. Οι όροι της αλήθειας στην επιστήμη. Fallibilist θεωρίες, Πόπερ, Ντιούι, Bachelard. Η φαινομενολογία και ο κονστρουκτιβισμός. Ο πραγματισμός και η επίλυση προβλημάτων.

CC - Αναφορά - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
Περιεχόμενο μαθήματος

Σύντομες αναφορές στην παραδοσιακή επιστημολογία του Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Descartes, Αγγλικού εμπειρικισμού,  Kant.

Σύντομες αναφορές στους Kuhn, I. Lakatos, K. Popper, A. Koyré, J. Klein, G. Bachelard  και σχέσεις ιστορικής μετεξέλιξης των επιστημονικών θεωριών με τις ψυχολογικές θεωρίες των επιστημολογικών εμποδίων και της εννοιολογικής αλλαγής.

Επικέντρωση στην ιδέα του υποκειμένου που κατασκευάζει την γνώση μέσα από Πιαζετιανές και μεταπιαζετιανές θεωρήσεις κι ιδιαίτερα στη θεωρία των ενσώματων Μαθηματικών και τις επιστημολογικές προυποθέσεις της.

Κοστρουκτιβισμός και διυποκειμενικότητα. Η σημασία της επικοινωνίας στις διδακτικές καταστάσεις του Brousseau.

Μαθησιακοί στόχοι

Στόχοι: Να εισάγει στους φοιτητές στα θεμελιακά προβλήματα που αναδεικνύονται μέσα από την Επιστημολογία, όπως αυτή αξιοποιείται στην Διδακτική Μαθηματικών.

Ο σκοπός του μαθήματος είναι η περιγραφή και ανάλυση των ζητημάτων της Επιστημολογίας, ως μιας θεωρίας της γνώσης,  και να ρίξει φως στην κατανόηση και γενετική συγκρότηση των αφηρημένων επιστημονικών εννοιών ώστε να εξηγηθούν  τα λεγόμενα  ‘επιστημολογικά εμπόδια’. Επίσης, συζητιόνται τα κριτήρια με τα οποία ο διεπιστημονικός κλάδος της Διδακτικής των Μαθηματικών ορίζεται ως επιστήμη.   

Βιβλιογραφία

Δίδονται Σημειώσεις του Π. Σπύρου.

Ξενόγλωσσα:

  1. Davis & R. Herst, The Mathematical Experience, Birkhauser, boston Stuttgard, 1981.

P. Ernest, The Philosophy of Mathematics Education, The Falmer Press (1991), London, New York.

Μέθοδοι διδασκαλίας

Το μέρος αυτό του μαθήματος στο πλαίσιο των Μαθηματικών έχει στόχο οι φοιτητές να αποκτήσουν το αναγκαίο υπόβαθρο γνώσεων για να εκτιμήσουν σύγχρονες συζητήσεις για τα παραπάνω θέματα. Κατ’αρχήν θα συζητηθούν οι απαραίτητες τεχνικές γνώσεις λογικής που είναι αναγκαίες. Προτασιακή και πρωτοβάθμια λογική (οι περιορισμοί περιγραφής των τυπικών θεωριών, τα θεωρήματα μη-πληρότητας του Gödel, το θεώρημα του Tarski). Μετά θα μιλήσουμε για τη θεωρία της αλήθειας κατά Tarski, το παράδοξο του ψεύτη καθώς επίσης και εναλλακτικές ( ως προς την αλήθεια κατά Tarski) θεωρίες της αλήθειας.    Στους φοιτητές θα ανατεθούν προς συζήτηση εργασίες που αφορούν στα παραπάνω θέματα. Οι εργασίες θα αναφέρονται στις απόψεις των J. Austin, A.Ayer, A.Tarski, M.Dummett, H.Putnam, D.Davidson, J.Hintikka κ.α.

Μέθοδοι αξιολόγησης

Θα δοθούν εργασίες από το περιβάλλον της Διδακτικής των Μαθηματικών, που διερευνούν κατά άμεσο ή έμμεσο τρόπο τα επιστημολογικά ζητήματα και θα παρουσιάζονται από τους φοιτητές κριτικά.

Επιπλέον, ένα μέρος της αξιολόγησης και για τα δυο τομείς του μαθήματος, θα αποτελέσουν γραπτές εξετάσεις.

Προαπαιτούμενα

Το μάθημα δεν έχει προαπαιτούμενα

Διδάσκοντες

Παναγιώτης Σπύρου

Ομάδα στόχος

Απευθύνεται σε φοιτητές και φοιτήτριες που ενδιαφέρονται να εμβαθύνουν στα θεμελιακά προβλήματα που αναδεικνύονται μέσα από την Επιστημολογία, όπως αυτή αξιοποιείται στην Διδακτική Μαθηματικών.

Προτεινόμενα συγγράμματα

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα χρησιμοποιούν άρθρα που θα τους δίνει ο διδάσκων καθώς και προτεινόμενη βιβλιογραφία.

Ενότητες

Επιστημολογία και επικοινωνία, Τα νέα Μέσα και οι επιπτώσεις, M. Mc Luhan, Media, οι προεκτάσεις του ανθρώπου, εκδόσεις ΚΑΛΒΟΣ, 1990, Ν. Χρηστάκης, ψυχοκοινωνιολογία των μέσων μαζικής ενημέρωσης, 1994, Μάθηση και συγκινησιακοί παράγοντες, Η Μεταμοντέρνα Κατάσταση, J. M. Healy Μυαλά που κινδυνεύουν, Για το ζήτημα αυτό η J. Healy σχολιάζει, J. Habermas, που συγκρότησε την ‘Θεωρία του Επικοινωνιακού Πράττειν’

Λέξεις κλειδιά: Επιστημολογία, M. Mc Luhan, Ν. Χρηστάκης, ψυχοκοινωνιολογία, συγκινησιακοί παράγοντες, J. M. Healy

διά γάρ τό θαυμάζειν οι άνθρωποι και νύν καί τό πρώτον ήρξαντο φιλοσοφείν, Ο Αριστοτέλης

Λέξεις κλειδιά: Αριστοτέλης

Ο πρώιμος Μεσαίωνας, Η είσοδος του Αριστοτέλη - Ακμή του Σχολαστικισμού, Η έξοδος από τον Μεσαίωνα

Λέξεις κλειδιά: Μεσαίωνας

Rene Descartes 1596-1650, Ο αγγλικός εμπειρισμός, F. Bacon (1561 - 1626). Βασικό έργο το Novum Organum, Τhomas Hobbes (1588-1697), έργο το Λεβιάθαν, John Locke (1632 -1704). Κύριο έργο Δοκίμιο πάνω στην ανθρώπινη νόηση, George Berkeley (1685 - 1753), κύρια έργα: Principles of Human Knowledge, David Hume (1711 - 1776), κύριο έργο το Treatise of Human Nature (1739), Isaak Newton (1643 -1727), Philosophiae naturalis, Principia

Λέξεις κλειδιά: Rene Descartes, αγγλικός εμπειρισμός, F. Bacon, Τhomas Hobbes, John Locke, George Berkeley, David Hume, Isaak Newton, Philosophiae naturalis, Principia

ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ ΚΑΝΤ 1724-1804, Οι Κατηγορίες, Η κατασκευαστική αντίληψη των Μαθηματικών, Χώρος, χρόνος, άπειρο

Λέξεις κλειδιά: ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ, ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ ΚΑΝΤ

Gottlob Frege, Bernard Russell (1864-1969), Wittgenstein Wittgenstein (1889-1951), RUDOLF CARNAP (1891-1970)

Λέξεις κλειδιά: ΝΕΟΘΕΤΙΚΙΣΜΟΣ – ΛΟΓΙΚΟΣ ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ, Gottlob Frege, Bernard Russell, Wittgenstein Wittgenstein, RUDOLF CARNAP

EDMUND HUSSERL (1859-1938)

Λέξεις κλειδιά: ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ, EDMUND HUSSERL

Πραγματισμός & Charles Sanders. Peirce (1839 -1914), William James (1843-1910), John Dewey (1859-1952), Μαθηματικά και τέλος της μεταφυσικής, David Hilbert (1862-1843), Kurt Gödel (1906 – 1978)

Λέξεις κλειδιά: Πραγματισμός, Charles Sanders. Peirce, William James , John Dewey , David Hilbert , Kurt Gödel,

Διαψευστικές Θεωρίες (fallibilistic)

Λέξεις κλειδιά: fallibilistic

Ανθρώπινη Γνώση, συνηγορία υπέρ μιας χρήσιμης ορθολογικότητας

Λέξεις κλειδιά: Didertik Batens

Θεωρίες Λόγου και Ανάλυση Λόγου, Λέξεις κλειδιά στη θεωρία λόγου ρηματικό (ή λογοθετικό) και ανάλυση λόγου, Λόγω αμφισημίας της γλώσσας, το νόημα δεν μπορεί να παγιωθεί απόλυτα, Η μη ουδετερότητα του παρατηρητή, Θεωρητικός εμποτισμός, Αλήθεια και ψεύδος προσδιορίζονται μέσα σε εσωτερικά κριτήρια του κάθε λόγου, Λόγος και κατασκευή της Αλήθειας, Η παραγωγική εξουσία, Φουκώ – Γκράμσι – Λακλάου – Μουφ, Η υλικότητα των λόγων, Υπακοή, Το νόημα του πολιτικού, Λόγοι – πρακτικές – πολιτική, Επιτέλεση – τελετουργία, Η αντικειμενικότητα, Αντικειμενικότητα έναντι πολιτικού, Η έρευνα είναι πάντοτε πολιτική, Φυσικοποιημένες αλήθειες η κατά συνθήκη ψέματα, Δεν υπάρχει αληθής και ψευδής συνείδηση παρά δράση στο εσωτερικό των λόγων, Επιδίωξη συσχετισμού λόγων

Λέξεις κλειδιά: Θεωρητικός εμποτισμός, Φουκώ – Γκράμσι – Λακλάου – Μουφ, αντικειμενικότητα

Eπιστημολογική προσέγγιση, Aντικείμενο της ΔΜ, Ερευνητικά παραδείγματα, Θετικιστικό παράδειγμα, Κριτικές στο θετικιστικό παράδειγμα, Ερμηνευτικό παράδειγμα, Κριτικές στο ερμηνευτικό παράδειγμα, Κριτικό παράδειγμα, Κριτικές στο κριτικό παράδειγμα, Eπιστημολογική προσέγγιση

Λέξεις κλειδιά: Θετικιστικό, Ερμηνευτικό, Κριτικό

 

Υπερεθνικοί Οργανισμοί – PISA, Το κοινωνικοπολιτικό ρεύμα στη ΔΜ, Το ζήτημα της θεωρίας, Η θεωρητική κατηγορία ─κατά τον Φουκώ─ μέσω της οποίας εκτυλίσσεται η κατασκευή της ταυτότητας/υποκειμενοποίησης είναι ο λόγος, Το  νόημα του «κοινωνικού» και του «πολιτικού», Το νόημα των σχολικών μαθηματικών είναι κοινωνικά κατασκευασμένο, Μοντέρνοι καιροί, Η μάθηση ως επιτέλεση και τελετουργία, Εκπαίδευση και Αγορά, Οι ερευνητές που εργάζονται στο πλαίσιο του κ-π ρεύματος εντοπίζουν τις απαιτήσεις, Εμπλουτισμός του Διδακτικού τριγώνου, Από τη διερώτηση του πώς στη διερώτηση του γιατί, Οι πρακτικές στην τάξη των μαθηματικών και η κατασκευή των υποκειμενικοτήτων, διαιρετικές πρακτικές, Η υποβίβαση του μαθητή σε γνωστικό υποκείμενο, Η «εξυπνάδα» ως ιδιότητα, Eνστάσεις στο main stream, Το παρωχημένο: η εκπαίδευση ως εξήγηση, Ξεπέρασμα των Μύθων, Αμφισβήτηση «αυτονόητων», Άλλες συνέπειες της στροφής

Λέξεις κλειδιά: κοινωνικοπολιτικό ρεύμα , Διδακτικό τρίγωνο

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A-

Αρ. Επισκέψεων :  0
Αρ. Προβολών :  0

Ημερολόγιο

Ανακοινώσεις

  • - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -