Μετάφραση και Θέαμα

Μαρία Σιδηροπούλου

Περιγραφή

Το μάθημα εξετάζει το χειρισμό φαινομένων τα οποία εμπλέκονται στη μεταφορά του μηνύματος μεταξύ ελληνικής και αγγλικής γλώσσας με τη συμμετοχή του θεάματος, όπως συμβαίνει στο θέατρο  ή στον κινηματογράφο (υποτιτλισμός, μεταγώττιση). 

Εξετάζεται ο χειρισμός της ευγένειας σε μεταφράσεις έργων του Πίντερ για την ελληνική σκηνή, η εγγραφή πολιτισμικών ταυτοτήτων σε έργα των Όσκαρ Γουάιλντ και Χιού Λέοναρντ, ο χειρισμός των λογοπαιγνίων στο Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας, η εγγραφή πολιτισμικών αξιών σε δύο θεατρικές και δύο κινηματογραφικές εκδοχές του Άμλετ, ο χειρισμός της κοινωνικής διαλέκτου σε μια θεατρική και μια κινηματογραφική εκδοχή του Ωραία μου Κυρία, η μετάφραση για νεαρά ακροατήρια, περιπτώσεις σημειωτικής μετάφρασης (από το χαρτί στην οθόνη), και οι παρεμβάσεις που καθιστούν το λόγο κατάλληλο σε μια υποτιτλισμένη και μια μεταγλωττισμένη εκδοχή της ταινίας κινουμένων σχεδίων Η Παναγία των Παρισίων. Αναδεικνύεται η δυνατότητα που παρέχουν τα περιβάλλοντα αυτά για την επίγνωση και

Περισσότερα  
CC - Αναφορά - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
Μαθησιακοί στόχοι

Το μάθημα στοχεύει να ενισχύσει την επίγνωση

εικονίδιο Μαθησιακών στόχων

  • Της διαφορετικής διαπραγμάτευσης του μηνύματος κατά την μετάφραση για τη σκηνή και την οθόνη
  • Των μεταβολών που υφίστανται οι επικοινωνιακοί κώδικες διαγλωσσικά κατά την μετάφραση για τη σκηνή ή/και την οθόνη (επικοινωνιακό ύφος, ευγένεια, λογοπαίγνιο, ‘αφήγηση’)
  • Των προτεραιοτήτων που προκύπτουν κατά την μετάφραση διαφορετικών ειδών λόγου (τοπική/παγκοσμιοποιημένη όψη του μηνύματος)
  • Των διαφορών στην οπτικοακουστική διαμεσολάβηση κατά τον υποτιτλισμό και την μεταγλώττιση
  • Των διαφορών/ομοιοτήτων μεταξύ διαγλωσσικής μετάφρασης και σημειωτικής μετάφρα­σης
  • της συνεισφοράς της γλωσσολογικής θεωρίας στην ανάλυση γλωσσικών δεδομένων του θεάματος

Το μάθημα υλοποιεί και σκοπεύει να αναδείξει την χρήση των τριων προσεγγίσεων που προβλέπει η θεωρία της διαπολιτισμικής επικοινωνίας.

Περιεχόμενο μαθήματος

εικονίδιο περιεχομένων μαθήματος

  1. Η μετάφραση ως διαπολιτισμική επικοινωνία
  2. Η ευγένεια στις μεταφράσεις του Πίντερ
  3. Η μεταφορά των λογοπαιγνίων στο Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας
  4. Επιλεκτική οικειοποίηση σε μεταφράσεις των Γουάϊλντ και Λέοναρντ για τη σκηνή
  5. Οπτικές του Άμλετ στη σκηνή και στην οθόνη
  6. Οπτικές του Ωραία μου Κυρία στη σκηνή και στην οθόνη
  7. Η μετάφραση για νεαρά ακροατήρια
  8. Η σημειωτική μετάφραση
  9. Μεταφρασεολογικές προεκτάσεις: γλωσσολογικές και λογοτεχνικές
Βιβλιογραφία

εικονίδιο βιβλιογραφίας

  • Attardo, Salvatore. 2001. Humorous Texts: A Semantic and Pragmatic Analysis. Berlin/New York: Mouton de
    Gruyter.
  • Baker, Mona. 2006. Translation and Conflict – A Narrative Account. London: Routledge.
  • Bassnett, Susan. 1998. “Researching Translation Studies” in Bush, Peter and Kirsten Malmkjær (eds) Rimbaud’s Rainbow. 105-118. Amsterdam: John Benjamins.
  • Bennison, N. 1998. “Accessing Character through Conversation: Tom Stoppard’s Professional Foul” in Culpeper Jonathan, Short Mick and Peter Verdonk (eds) Exploring the Language of Drama. 67-82. London: Routledge.
  • Brown, Penelope and Stephen Levinson. 1978/1987. Politeness: Some universals in Language Usage. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Brown, Roger and Albert Gilman. 1989. “Politeness theory and Shakespeare’s four major tragedies”. Language in Society. 18: 2. 159-212.
  • Chesterman, Andrew. 1997. Memes of Translation. Amsterdam: John Benjamins.
  • Culpeper, Jonathan. 1998. “(Im)politeness in Dramatic Dialogue” in Culpeper Jonathan, Short Mick and Peter Verdonk (eds) Exploring the Language of Drama. 83-95. London: Routledge.
  • Freeman, Donald C. 1995. “‘Catch[ing] the nearest way’: Macbeth and Cognitive Metaphor” in Culpeper Jonathan, Short Mick and Peter Verdonk (eds) Exploring the Language of Drama. 96-111. London: Routledge.
  • Gibbs, A. M. 1983. The Art and Mind of Shaw. London: MacMillan.
  • Grene, Nicholas. 1984/1987. Bernard Shaw – A Critical View. London: Mac Millan.
  • Gudykunst, William B. and Stella Ting-Toomey. 1988. Culture and Interpersonal Communication. Newbury Park, CA: Sage.
  • Hale, Terry and Carole-Anne Upton. 2000. “Introduction” in Upton Carole-Anne (ed) Moving Target – Theatre Translation and Cultural Relocation. 1-13. Manchester: St. Jerome.
  • Hatim, Basil and Ian Mason. 1990. Discourse and the Translator. London and New York: Longman.
  • Hermans, Theo. 1999. Translation in Systems – Descriptive and System oriented Approaches Explained. Manchester: St Jerome.
  • Katan, David. 1999. Translating Cultures. An Introduction for Translators, Interpreters and Mediators. Manchester: St Jerome.
  • Lefevere, Andre. 1998. “Acculturating Bertolt Brecht” in Bassnett, Susan and Andre Lefevere (eds) Constructing Cultures – Essays on Literary Translation. 109-122. Clevedon: Multilingual Matters.
  • Lowe, Valerie. 1998. “‘Unhappy’ Confessions in The Crucible: a Pragmatic Explanation” in Culpeper Jonathan, Short Mick and Peter Verdonk (eds) Exploring the Language of Drama. 128-141. London: Routledge.
  • Sidiropoulou Maria. Translating Identities on Stage and Screen. Pragmatic perspectives and discoursal tendencies. Newcastle-upon-Tyne: Cambridge Scholars.
  • Simpson Paul. 1998. “Odd Talk: Studying Discourses of Incongruity” in Culpeper Jonathan, Short Mick and Peter Verdonk (eds) Exploring the Language of Drama. 34-53. London: Routledge.
  • Smith, S. 1998. “The Language of Subtitling” in Gambier, Yves (ed) Translating for the Media. 139-149. Turku: Centre for Translation and Interpreting, University of Turku.
  • Stephens, John. 1992. Language and Ideology in Children’s Fiction. London: Longman.

(Δείτε επίσης την παρουσίαση της 9ης ενότητας)

Προαπαιτούμενα

εικονίδιο προαπαιτουμένων

Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα.

Διδάσκοντες

Μαρία Σιδηροπούλου 

Μαρία Σιδηροπούλου

Η Μαρία Σιδηροπούλου είναι καθηγήτρια Μεταφραστικών Σπουδών στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το 2006 (ΦΕΚ διορισμού 299/26-9-2006, T.Γ΄). Υπήρξε Πρόεδρος της Ειδικής Διαπανεπιστημιακής, Διατμηματικής Επιτροπής (ΕΔΔΕ) του ΠΜΣ "Μετάφραση-Μεταφρασεολογία" του Πανεπιστημίου Αθηνών, για την περίοδο 2009-2011. Συμμετέχει σε δύο μεταπτυχιακά προγράμματα. Οι πρόσφατες δημοσιεύσεις της (βιβλία, επιμέλειες τόμων, άρθρα) ασχολούνται με τη μελέτη της δια­πο­λιτισμικής διαφοράς μέσω μετάφρασης στον Τύπο, στη διαφήμιση, σε κείμενα της ΕΕ, στη λογοτεχνία, στο θέατρο, στον κινηματογράφο.

http://metafraseis.enl.uoa.gr/maria-sidhropoyloy.html

Ομάδα στόχος

εικονίδιο ομάδας στόχου

Φοιτητές του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

Ενδιαφερόμενοι για την θεματική περιοχή της μετάφρασης

Προτεινόμενα συγγράμματα

εικονίδιο προτεινόμενων συγγραμμάτων

Sidiropoulou, Maria. 2012/2013. Translating Identities on Stage and Screen – Pragmatic perspectives and discoursal tendencies. Newcastle-upon-Tyne: Cambridge Scholars

Ενότητες

interculturalΠαρουσιάζονται οι στόχοι του μαθήματος, η μεθοδολογία, ενδεικτική ανάλυση γλωσσικού υλικού, γίνεται σύνδεση των ευρημάτων με τη θεωρία διαπολιτισμικής επικοινωνίας και με την μεταφρασεολογία.

 

Λέξεις Κλειδιά: Διαπολιτισμική επικοινωνία, επικοινωνιακές πρακτικές, μεταφρασεολογικές όψεις της συμπεριφοράς των μεταφραστών.

PinterΕξετάζεται ο χειρισμός των στρατηγικών της ευγένειας σε μεταφράσεις έργων του Πίντερ για την ελληνική σκηνή. Η ελληνική διαφοροποιείται από την αγγλική ως προς τις στρατηγικές ευγένειας και αυτό αναδεικνύεται στον τρόπο που οι μεταφραστές επιλέγουν να χειριστούν κάποια γλωσσικά σημεία, σε συνάρτηση με τα είδη θεατρικών έργων του Πίντερ. Η ενότητα συμπεραίνει οτι ο χειρισμός της ευγένειας διαφοροποιείται με κάποιες παραμέτρους που φαίνεται να επηρεάζουν τη δόμηση του μηνύματος.

 

Λέξεις Κλειδιά: Στρατηγικές ευγένειας, διαπολιτισμικά φίλτρα, Πίντερ.

MNDΕξετάζεται ο χειρισμός των λογοπαιγνίων στο Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας σε τέσσερις ελληνικές εκδοχές του έργου. Αναδεικνύονται λόγοι για τους οποίους ο μεταφραστής επιτυγχάνει (ή μη) να δημιουργήσει χιουμοριστικό μήνυμα κατά την αποδοση των λογοπαιγνίων και οι μεταβαλλόμενες προτιμήσεις ως προς την επιλογή της στρατηγικής της απόδοσης.

 

Λέξεις Κλειδιά: Χιούμορ, λογοπαίγνιο, μεταφραστικές στρατηγικές, ασύμβατα πλαίσια, Σαίξπηρ.

Oscar WildeΕξετάζεται η εγγραφή πολιτισμικών ταυτοτήτων σε έργα των Όσκαρ Γουάιλντ και Χιού Λέοναρντ. Παρατηρείται ένα μεταβαλλόμενο επικοινωνιακό ύφος σε διαφορετικές μεταφράσεις των ίδιων έργων και επιχειρείται η επεξήγηση των αλλαγών και η σημασία τους για την ταυτότητα του περιβάλλοντος υποδοχής.

 

Λέξεις Κλειδιά: Μεταβαλλόμενο επικοινωνιακό ύφος, μεταφράσεις του ίδιου έργου, πακοσμιοποίηση, Οσκαρ Γουάϊλντ, Χιού Λεοναρντ.

HamletΕξετάζεται η εγγραφή πολιτισμικών αξιών σε δύο θεατρικές και δύο κινηματογραφικές εκδοχές του Άμλετ. Αναδεικνύεται η δυνατότητα του θεατρικού μεταφραστή να ελίσσεται και να ‘κατασκευάζει’ σημασία, σε αντίθεση με τον οπτικοακουστικό διαμεσολαβητή ο οποίος δεσμεύεται από το οπτικοακουστικό μήνυμα που συνοδεύει το γλωσσικό.

 

Λέξεις Κλειδιά: Πολιτισμικές αξίες, σκηνοθετική οπτική, μετάφραση για τη σκηνή, κινηματογραφική παραγωγή, ερμηνεία, υποτιτλισμός, Σαίξπηρ.

My fair ladyΕξετάζεται ο χειρισμός της κοινωνικής διαλέκτου σε μια θεατρική και μια κινηματογραφική εκδοχή του Ωραία μου Κυρία. Αναδεικνύονται οι ευρηματικές μεταφραστικές λύσεις στο θέατρο σε αντίθεση με τις περιορισμένες γλωσσικές δυνατότητες που επιτρέπει η οθόνη προκειμένου να εγγραφεί στο λόγο η μεταβαλλόμενη γλωσσική ταυτότητα της Ελίζας και του πατέρα της.

 

Λέξεις Κλειδιά: Κοινωνική διάλεκτος, απόδοση, μεταφραστικές στρατηγικές για τη σκηνή, μεταφραστικές στρατηγικές για την οθόνη.

young audiencesΕξετάζεται η μετάφραση για νεαρά ακροατήρια. Αναδεικνύονται οι αφηγηματικές οπτικές που προωθούν οι μεταφραστές προκειμένου να διασκεδάσουν και να μορφώσουν τα νεαρά ακροατήρια στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Εξετάζονται επίσης οι παρεμβάσεις που καθιστούν το λόγο κατάλληλο σε μια υποτιτλισμένη και μια μεταγλωττισμένη εκδοχή της ταινίας κινουμένων σχεδίων Η Παναγία των Παρισίων και ο αντίκτυπος που ενδέχεται να έχουν οι στρατηγικές αυτές στην γλωσσική ταυτότητα υποδοχής.

 

Λέξεις Κλειδιά: Νεαρό ακροατήριο, επικοινωνιακοί στόχοι, μεταφραστική στρατηγική, σκηνή, οθόνη, γλωσσικές ταυτότητες, υποτιτλισμός, μεταγλώττιση.

semioticsΕξετάζονται περιπτώσεις σημειωτικής μετάφρασης (από το χαρτί στην οθόνη), π.χ. όταν ένα διήγημα γίνεται σενάριο, και αναδεικνύονται οι διαφορές και ομοιότητες της διαδικασίας αυτής με την διαγλωσσική μετάφραση, προκειμένου να αναδειχθούν τα όρια της δεύτερης.

 

Λέξεις Κλειδιά: Νουβέλα, σενάριο, σημειωτική μετάφραση, διαγλωσσική μετάφραση.

pragmaticsΓίνεται σύνδεση της πραγματολογίας με την μεταφρασεολογική οπτική προκειμένου να επιβεβαιωθεί η δυνατότητα της πρώτης να περιγράψει και να εξηγήσει φαινόμενα γλωσσικής συμπεριφοράς κατά τη μετάφραση.

 

Λέξεις Κλειδιά: Πραγματολογία, μεταφραστικές στρατηγικές, προεκτάσεις, σημασία στρατηγικών.

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A-

Αρ. Επισκέψεων :  0
Αρ. Προβολών :  0

Ημερολόγιο

Ανακοινώσεις

  • - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -